Τα οφέλη του κρασιού στην υγεία του ανθρώπου
Σύμφωνα με τους παλαιοντολόγους το αμπέλι ευδοκιμούσε πριν από την εποχή των παγετώνων στην πολική ζώνη: Ισλανδία, Βόρεια Ευρώπη, Βορειοδυτική Ασία, ακόμη και στην Αλάσκα. Οι παγετώνες περιόρισαν όμως την εξάπλωσή του, απομόνωσαν τη μία ποικιλία από την άλλη, δημιουργώντας έτσι τα πολλά και διαφορετικά είδη του αμπελιού. Οι πρόγονοι του σημερινού αμπελιού μετακινήθηκαν προς τις θερμότερες ζώνες της κεντρικής – ανατολικής Ασίας και της κεντρικής Ευρώπης.
Πρώτοι γνωστοί αμπελοκαλλιεργητές θεωρούνται οι αρχαίοι Πέρσες, οι Σημιτικοί λαοί και οι Ασσύριοι. Η τέχνη της καλλιέργειας του αμπελιού πέρασε κατόπιν στους Αιγύπτιους, τους λαούς της Φοινίκης και στους κατοίκους του Ελλαδικού χώρου. Δεν είναι μόνο η Μεσόγειος ο χώρος που καλλιεργήθηκε το αμπέλι την περίοδο αυτή. Την ίδια εποχή υπάρχουν αναφορές για το κρασί και στην αρχαία Κίνα. Οι Έλληνες δεν είναι βεβαιωμένο από που διδάχθηκαν την οινοποιία, το πιο πιθανό όμως είναι ότι ασχολούνται με την αμπελοκαλλιέργεια πριν το 1700 π.Χ. Πιθανοί δάσκαλοί τους είναι οι ανατολικοί λαοί (Φοίνικες, Αιγύπτιοι). Άλλες αναφορές φέρουν το κρασί να έρχεται από τη Θράκη.
Το εμπόριο του κρασιού υπήρξε μια από τις κύριες δραστηριότητες των αρχαίων Ελλήνων. Υπήρχαν νόμοι για την προστασία της ποιότητας του κρασιού, αλλά και νόμοι ενάντια στον ανταγωνισμό (π.χ. στη Θάσο, υπήρχε σχετική νομοθεσία δήμευσης του κρασιού το οποίο μετέφεραν ξένα πλοία, όταν αυτά προσέγγιζαν το λιμάνι της). Τα πιο φημισμένα κρασιά ήταν αυτά του βορείου Αιγαίου: Λήμνος, Θάσος, Λέσβος, Χίος, Ικαρία και Σάμος. Μετά την κλασική εποχή απέκτησαν ιδιαίτερη φήμη τα κρασιά της Ρόδου, της Κω και των άλλων Δωδεκανήσων, της Θήρας, της Νάξου, της Κρήτης αλλά και της Κύπρου.
Η ευεργετική επίδραση του κρασιού στην υγεία έχει αναγνωριστεί από το ιατρικό επάγγελμα εδώ και αιώνες. Ο Ιπποκράτης συνιστούσε ειδικά κρασιά σαν αντιπυρετικά, διουρητικά ή απολυμαντικά πληγών, αλλά και σαν διατροφικά πρόσθετα ήδη από το 450 π.Χ.
Το κρασί είναι ένα ήπιο ηρεμιστικό, που ελαττώνει το άγχος και περιορίζει την ένταση. Σαν μέρος της καθημερινής δίαιτας, το κρασί δρα σαν ορεκτικό και δίνει στο σώμα ενέργεια, ουσίες που υποβοηθούν την πέψη καθώς και μικρές ποσότητες βιταμινών.
Η καθημερινή μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού δρα προστατευτικά και προληπτικά ενάντια στην στεφανιαία νόσο αλλά και σε πολλές μορφές καρκίνου. Τούτο οφείλεται στα φλαβονοειδή, στις κατεχίνες και στις τανίνες του κόκκινου κρασιού, ουσίες που ενεργούν σαν αντιοξειδωτικά σώματα εμποδίζοντας τις ελεύθερες ρίζες να βλάψουν τα κύτταρα. Κάποια ειδικά συστατικά των φλαβονοειδών αποδείχτηκε πρόσφατα ότι εμποδίζουν τη σκλήρυνση των αρτηριών.
Υπάρχουν επίσης συστατικά στα σταφύλια και στο κρασί με τις ονομασίες ρεσβερατρόλη και κουερσιτίνη που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύουν από καρδιακές παθήσεις και εμποδίζουν την καρκινογένεση. Μία πρόσφατη μελέτη που προβλήθηκε από το American Journal of Physiology αποδεικνύει ότι η ρεσβερατρόλη εμποδίζει την ανάπτυξη μιας πρωτεΐνης που οδηγεί σε καρδιακή ίνωση η οποία ελαττώνει την αντλητική ικανότητα της καρδιάς σε περιπτώσεις stress.
Μια μελέτη του Harvard σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν τη γήρανση έδειξε ότι η ρεσβερατρόλη επεκτείνει την ζωή των κυττάρων και δρα αντιγηραντικά. Το κρασί μπορεί να διατηρεί και να προστατεύει τις διανοητικές λειτουργίες των ηλικιωμένων. Πολλές μελέτες έχουν δώσει αποδείξεις ότι η μέτρια και τακτική κατανάλωση οινοπνεύματος μπορεί να εμποδίσει ή να καθυστερήσει την ανάπτυξη εκφυλιστικών ασθενειών του εγκεφάλου, όπως Πάρκινσον και Αλτζχάιμερ.
Άλλες μελέτες απέδειξαν ότι η κατανάλωση κρασιού μειώνει τον κίνδυνο πεπτικών ελκών, και απαλλάσσει το σώμα από τα βακτηρίδια που τα προκαλούν. Αντίθετα, η υπερβολική κατανάλωση κρασιού και η απλή κατανάλωση οινοπνευματωδών αυξάνει τους κινδύνους σχηματισμού πεπτικών ελκών.
Έρευνα στο δανέζικο Πανεπιστήμιο Aarhus έδειξε ότι η ρεσβερατρόλη, που περιέχεται στη φλούδα του σταφυλιού, μπορεί να μεταβάλει την παραγωγή ορισμένων συστατικών που υπάρχουν στα λιποκύτταρα. Η ρεσβερατρόλη είχε ευεργετικά αποτελέσματα και ήταν σε θέση να βελτιώσει το μεταβολικό προφίλ της παχυσαρκίας στον άνθρωπο. Ταυτόχρονα είχε και μια αντιφλεγμονώδη δράση, ανέφεραν οι ερευνητές στην έκθεσή τους στο περιοδικό International Journal of Obesity. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ρεσβερατρόλη μειώνει δραστικά τις πιθανότητες να εξελιχθούν σε φλεγμονή διάφορες προφλεγμονώδεις καταστάσεις στον λιπώδη ιστό, εξηγούν οι Δανοί ερευνητές. Προσθέτουν επίσης, ότι η ρεσβερατρόλη, όταν εισέρχεται στον οργανισμό από το στόμα, απορροφάται και μεταβολίζεται σύντομα, αλλά παραμένει άγνωστη ακόμα η τοπική συγκέντρωσή της σε διάφορες περιοχές του σώματος.
Ερευνητές Ουρολογικών κλινικών και Οργανισμών Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας ισχυρίζονται ότι το κόκκινο κρασί μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη σεξουαλική δραστηριότητα των γυναικών. Σύμφωνα με μελέτες, γυναίκες που κατανάλωναν ένα με δύο ποτήρια κόκκινο κρασί ημερησίως πέτυχαν καλύτερες βαθμολογίες σε ερωτηματολόγια που εκτιμούσαν τη σεξουαλική δραστηριότητα και ευχαρίστηση. Οι ερευνητές παραδέχονται ότι οι μηχανισμοί διέγερσης και ευχαρίστησης στη γυναίκα είναι πολύ πιο πολύπλοκοι σε σχέση με τους αντίστοιχους των ανδρών, εντούτοις το κόκκινο κρασί βελτιώνει την υγεία της καρδιάς και του καρδιαγγειακού συστήματος και έτσι συμβάλει στη σεξουαλική υγεία και των δύο φύλων. Περίπου 800 γυναίκες ηλικίας 18 έως 50 συμμετείχαν στη μελέτη αυτή από την οποία εξαιρέθηκαν γυναίκες που έπιναν πάνω από δύο ποτήρια ημερησίως, καπνίστριες καθώς και όσες αντιμετώπιζαν σεξουαλικά προβλήματα. Η σεξουαλική τους υγεία εκτιμήθηκε με βάση ερωτηματολόγια που συντάχθηκαν από ειδικούς επιστήμονες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες που κατανάλωναν δύο ποτήρια κρασί ημερησίως είχαν ένα σκορ της τάξης του 27.3 σε σχέση με το 25.9 αυτών που κατανάλωναν ένα ποτήρι και 24.4 αυτών που δεν κατανάλωναν καθόλου.
Τα οφέλη του κρασιού προκύπτουν πάντοτε με τη μέτρια χρήση του όταν γίνεται από υγιείς ενήλικες και συνδυάζεται με το φαγητό. Όπως απέδειξαν περισσότερες από 400 μελέτες σε όλο τον κόσμο άτομα υγιή που καταναλώνουν μέτριες ποσότητες κρασιού τακτικά, ζουν περισσότερο. Μόνη εξαίρεση είναι οι γυναίκες στην περίοδο πριν την εμμηνόπαυση, που δεν πρέπει να καταναλώνουν καθόλου οινόπνευμα, γιατί κινδυνεύουν από καρκίνο του στήθους.