Φραουλιά

Γενικά στοιχεία

Οι σημερινές καλλιεργούμενες ποικιλίες φραουλιά είναι οκταπλοειδείς, ονομάζονται Fragaria anannasa Duch. και προέρχονται από διασταύρωση μεταξύ των οκταπλοειδών ειδών Fragaria chiloensis Duch και Fragaria virginiana Duch και ίσως ενός τρίτου είδους Fragaria virginiana var. glauca ή ovalis. Η φραουλιά Fragaria virginiana Duch εισήχθη από τη Βόρεια Αμερική στην Ευρώπη την περίοδο 1534 - 1857. Η συγκεκριμένη ποικιλία είχαν καρπούς μεγάλους (3-4 φορές από εκείνους των τότε χρησιμοποιούμενων ευρωπαϊκών ποικιλιών) με γλυκιά γεύση και χαρακτηριζόταν από πρωϊμότητα και μεγάλη περίοδο καρπόδεσης. Η φράουλα της Χιλής Fragaria chiloensis Duch, εισήχθη στην Ευρώπη από τους Ισπανούς κατακτητές από τη Χιλή για τους μεγάλους και αρματικούς καρπούς. Το συγκεκριμένο είδος ήταν δίοικο και πολλές φορές για την επιτυχία της καλλιέργειας χρησιμοποιούσαν 7 γραμμές της συγκεκριμένης ποικιλίας και 1 γραμμή φύτευσης μιας ποικιλίας με μόνο θηλυκά άνθη (ως επικονιάστρια).

Οι καρποί καταναλώνονται νωποί ή μεταποιούνται. Χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στη ζαχαροπλαστική και στις βιομηχανίες για την παρασκευή μαρμελάδας και άλλων προϊόντων. Στις φράουλες για μεταποίηση προτιμούνται συνήθως οι καρποί που δεν είναι κούφιοι εσωτερικά, έχουν ομοιόμορφο χρώμα εσωτερικά και υψηλό ποσοστό σακχάρων.

Βοτανικά χαρακτηριστικά

Είναι πολυετές ποώδες φυτό με αρκετά βραχύ μίσχο (μόλις 1 - 1,5cm) στα φύλλα. Έχει θυσσανώδες και επιφανειακό ριζικό σύστημα, όπου το μεγαλύτερο ποσοστό του φθάνει σε βάθος μέχρι 15cm. Ο βλαστός είναι σαρκώδης και φέρει σύνθετα φύλλα (3-5 φυλλάρια/φύλλο). Τα φύλλα παρουσιάζουν ποικιλία σε σχήμα και στην παρουσία χνουδιού. Το φύλλο του είδους Fragaria chiloensis αποτελείται από 4-5 φυλλάρια και έχει μεγαλύτερο πάχος από εκείνο της Fragaria virginiana. Έχει βρεθεί ότι τα φύλλα συνεχώς ανανεώνονται από καινούρια καθώς η διάρκεια ζωής τους περιορίζεται στους 1-3 μήνες.

Οι οφθαλμοί του φυτού διακρίνονται στους κορυφαίους και στους μασχαλιαίους (στις μασχάλες των φύλλων). Ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες οι μασχαλιαίοι οφθαλμοί μπορούν να εξελιχθούν σε πλάγιους βλαστούς, στόλωνες ή να παραμείνουν σε λήθαργο. Όταν επικρατεί μεγάλη ημέρα και υψηλή θερμοκρασία (άνοιξη) τότε σχηματίζονται στόλωνες, ενώ σε συνθήκες μικρής φωτοπεριόδου και χαμηλής θερμοκρασίας δημιουργούνται πλάγιοι βλαστοί που στο άκρο τους σχηματίζουν ανθοφόρο οφθαλμό.

Ο κάθε στόλωνας έρπει πάνω στο έδαφος και στο δεύτερο κόμβο (φύλλο) φέρει οφθαλμό που δίνει γένεση σε βλαστό και στο σημείο που έρχεται σε επαφή με το χώμα σχηματίζει ρίζες. Βασική προϋπόθεση για την καλή ανάπτυξη των ριζών είναι η ικανοποιητική υγρασία του εδάφους. Το κάθε θυγατρικό φυτό με τη σειρά του μπορεί να δώσει γένεση σε έναν καινούριο στόλωνα και στη συνέχεια σε ένα καινούριο φυτό.

Οι οφθαλμοί που βρίσκονται στην κορυφή του βλαστού του αρχικού φυτού και στις κορυφές των πλάγιων βλαστών είναι ανθοφόροι και σχηματίζουν τις ταξιανθίες και στη συνέχεια τις ταξικαρπίες. Η ταξιανθία είναι ένα σύνθετο σκιάδιο και μπορεί να φέρει αρσενικά ή θηλυκά άνθη. Το άνθος αποτελείται από 5 σέπαλα, 5 λευκά πέταλα, έως 30 στήμονες ή έως 400 κίτρινους υπέρους.

O καρπός είναι ένα συγκάρπιο, όπου το εδώδιμο σαρκώδες μέρος είναι η διογκωμένη ανθοδόχη, εξωτερικά από την οποία φέρονται τα αχαίνια. Τα αχαίνια είναι οι πραγματικοί καρποί της φραουλιάς, που το κάθε ένα αποτελείται από ένα μικρό σκούρου χρώματος σπέρμα. Ο καρπός έχει πράσινο χρώμα στα αρχικά στάδια, ενώ κατά την ωρίμανση αποκτά κόκκινο χρώμα.