Εκτροφή σαλιγκαριών

Από GAIApedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Εκτροφή σαλιγκαριών
Εκτροφή σαλιγκαριών

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξηµένο ενδιαφέρον για την εκτροφή σαλιγκαριών [1] στο πλαίσιο τόσο της ανάπτυξης νέων καινοτόµων επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων, όσο και της αναζήτησης ενός επιπλέον εισοδήµατος. Σ'αυτό το σημείο πρέπει να αναφερθεί πως το κόστος επένδυσης [2] και η απόδοση διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με τη μέθοδο εκτροφής που θα ακολουθήσει κάποιος που θα ασχοληθεί με τη σαλιγκαροτροφία.

Αντίστοιχη έκρηξη στον κλάδο των σαλιγκαριών είχε υπάρξει κατά τις δεκαετίες του 70 και του 80, αλλά τελικά ο κλάδος συρρικνώθηκε χωρίς να υπάρξει µεγάλη εξέλιξη. Ο βασικός λόγος στον οποίο αποδόθηκε η τότε αποτυχία ήταν το ξηροθερµικό κλίµα της Ελλάδας που θεωρήθηκε ότι δεν ενδείκνυται για την εκτροφή αυτή. Επιπλέον παράγοντας θεωρήθηκε, η ελλιπής γνώση των υποψήφιων παραγωγών ως προς τις ιδιαιτερότητες του οργανισµού αυτού, τόσο ως προς την συµπεριφορά όσο και ως προς την παραγωγική διαδικασία (αδηφαγία, µεγάλη κινητικότητα, πλήθος εχθρών, ειδικές συνθήκες εκτροφής, εκ φύσεως µεγάλη θνησιµότητα των σαλιγκαριών). Η µορφή των τότε εκτροφών ήταν ανοιχτού τύπου και η γνώση µικρή.

Πριν λοιπόν λάβει κάποιος την απόφαση να ασχοληθεί ερασιτεχνικά ή ακόµα περισσότερο επαγγελµατικά µε την εκτροφή σαλιγκαριών, θα πρέπει να διαβάσει αρκετά και να ενηµερωθεί τόσο για την βιολογία των σαλιγκαριών (αναπαραγωγή, ανάπτυξη, διαχείµαση κ.λπ.), όσο και για τις απαιτήσεις τους σε θέµατα διατροφής, περιβαλλοντικών συνθηκών διαβίωσης, προστασία από εχθρούς, ασθένειες καθώς και για τις απαιτήσεις της εκτροφής σε εργατοώρες. Με την απόκτηση µιας όσο το δυνατό ολοκληρωµένης άποψης ως προς το τεχνικό κοµµάτι της εκτροφής, ο ενδιαφερόµενος καλό θα ήταν να επισκεφθεί υπάρχουσες µονάδες έτσι ώστε να δει την παραγωγική διαδικασία και τα προβλήµατα που µπορεί να αντιµετωπίσει στη πράξη.

Πρέπει να σηµειωθεί ότι πολλές φορές τα αποτελέσµατα πειραµατικών–ερευνητικών εκτροφών διαφέρουν σηµαντικά από αυτά που προκύπτουν σε κλίµακα παραγωγής.

Στο pdf που ακολουθεί παρατίθεται κατάλογος με τις εγκεκριμένες εγκαταστάσεις μεταποίησης σαλιγκαριών σύμφωνα με τον Καν.853/2004. Εγκεκριμένες εγκαταστάσεις μεταποίησης σαλιγκαριών.

Κατανάλωση σαλιγκαριού στην Ευρώπη

Τα σαλιγκάρια αποτελούν εύγευστη και θρεπτική τροφή

Η Γαλλία είναι η πρώτη χώρα στην κατανάλωση σαλιγκαριών, [3] µε την ευρύτερη µαγειρική χρήση του προϊόντος και την εµπορευµατοποίησή του, πραγµατοποιώντας εισαγωγές, µεταξύ των άλλων και από τη χώρα µας. Εδώ και χρόνια παραµένει σε όλο τον κόσµο η πιο παραγωγική χώρα σ’ αυτόν τον τοµέα, µε πάνω από 1.500.000 τόνους επεξεργασµένου προϊόντος, εµπορευµατοποιηµένου και εξαγώγιµου σε όλο τον κόσµο. Ως προς την κατανάλωση, η Ιταλία, τα τελευταία δύο χρόνια βρίσκεται στη δεύτερη θέση, πάνω από την Ισπανία και τη Γερµανία, παραµένοντας φυσικά πίσω από τη Γαλλία. Στην Ελλάδα, καταγράφηκε η πιο υψηλή κατανάλωση κατά κεφαλή, περίπου 40.000 τόνοι το 2005, µε κατανάλωση πάνω από 500 γραµµάρια ανά άτοµο ετησίως. Οι µεγαλύτερες ποσότητες σαλιγκαριών που διακινούνται στην παγκόσµια αγορά προέρχονται από φυσικούς πληθυσµούς, γι’ αυτό και σε ορισµένες χώρες, ιδιαίτερα της Ευρώπης, λόγω της υπερσυλλογής, έχουν ήδη εξαφανιστεί τα περισσότερα εδώδιµα είδη. Στη Γαλλία και τη Γερµανία π.χ. κάποια από αυτά θεωρούνται προστατευόµενα είδη. Η ευρωπαϊκή αγορά υπολογίζεται ότι είναι ελλειμματική κατά 60.000-80.000 τόνους σαλιγκαριών ετησίως (στοιχεία 2010), καθώς τα les escargots, ιδιαίτερα δημοφιλή στη Γαλλία και την Ιταλία, θεωρούνται εκλεκτό έδεσμα στα ευρωπαϊκά εστιατόρια, με αίγλη που πλησιάζει εκείνη του χαβιαριού ή των μανιταριών τρούφα. Σήμερα η Ευρώπη καλύπτει το έλλειμμά της σε σαλιγκάρια μέσω αθρόων εισαγωγών φυσικών πληθυσμών από τις χώρες Τυνησία, Αλγερία, Μαρόκο, Αίγυπτο, Τουρκία, Κύπρο, Σκόπια κ.ά.

Μέθοδοι εκτροφής σαλιγκαριού

Εκτροφείο ανοιχτού τύπου
Εκτροφείο κλειστού τύπου

Η εκτροφή των σαλιγκαριών μπορεί να γίνει είτε σε ανοικτά εκτροφεία, είτε σε κλειστές εγκαταστάσεις, αξιοποιώντας τη φυτική βλάστηση ή/και τεχνητά σιτηρέσια.

Η επιλογή του τρόπου εκτροφής και διατροφής των σαλιγκαριών εξαρτάται από το διαθέσιμο κεφάλαιο εγκατάστασης και λειτουργίας, την τεχνογνωσία του εκτροφέα, το επιχειρηματικό πλάνο και άλλους παράγοντες.

Σε κάθε περίπτωση, ο υποψήφιος παραγωγός σαλιγκαριών θα πρέπει προτού ξεκινήσει τη δραστηριότητα εκτροφής, να γνωρίζει σε βάθος όλες τις παραμέτρους που μπορούν να τη βελτιώσουν ή να δημιουργήσουν εμπόδια σε αυτή.

Οι μέθοδοι εκτροφής [4] των σαλιγκαριών περιλαμβάνει τους εξής τύπους:

  1. την εκτροφή ανοικτού τύπου [4], που είναι η εκτροφή σαλιγκαριών σε ανοιχτούς χώρους (περιφραγμένους όμως) όπου τα σαλιγκάρια μεγαλώνουν μαζί με τα φυτά που τους αρέσει να τρώνε. Η Εκτροφή Ανοιχτού Τύπου είναι συνδυασμός αγροτικής παραγωγής (για τροφή) και κτηνοτροφίας,
  2. την εκτροφή κλειστού τύπου [4], που είναι η εκτροφή σαλιγκαριών σε κλειστούς χώρους όπως ένα διχτυοκήπιο και όπου τα σαλιγκάρια βρίσκουν καταφύγιο κάτω από ξύλινες κατασκευές τύπου Λ ή σε συστήματα τύπου κουρτίνας. Το σιτηρέσιο των σαλιγκαριών στα Εκτροφεία Κλειστού Τύπου είναι τεχνητό και αποτελείται από συνδυασμό αλεσμένων δημητριακών. Καλαμπόκι, σόγια, σιτηρά και οπωσδήποτε ασβέστιο για τον σχηματισμό του κελύφους των σαλιγκαριών,
  3. την εκτροφή μεικτού τύπου [4] που πρόκειται για μια αρκετά επαγγελματική μέθοδο η οποία αποβλέπει και στην πώληση γεννήτορων (μάνες) και δεν συστήνεται για κάποιον νεοεισερχόμενο στον κλάδο και
  4. στην εκτροφή με μέθοδο κουρτίνας [5] που πρόκειται για μια πολύ προχωρημένη και εντατική μέθοδος εκτροφής που γίνεται σε μια κατασκευή με κάθετες φωλιές στις οποίες καταφεύγουν τα σαλιγκάρια για προστασία από το φως και ξεκούραση και η οποία λόγω της ανάπτυξης καθ΄ύψος δίνει περισσότερο ωφέλιμο χώρο από την κλασική εκτροφή κλειστού τύπου.

Σιτηρέσιο σαλιγκαριών

Το σιτηρέσιο σαλιγκαριών [6] διαφέρει ανάλογα με τη μέθοδο εκτροφής των ζώων.

  • Στην εκτροφή ανοικτού τύπου τα σαλιγκάρια μεγαλώνουν μαζί με τα φυτά που τους αρέσει να τρώνε. Κατάλληλα θεωρούνται φυτά όπως τα Ραδίκια, ο Ηλίανθος, το Μαρούλι, η Μηδική, τα Τριφύλλια και γενικά φυτά µε τρυφερά φύλλα, όσο το δυνατόν λιγότερο ακανθώδη και,

εννοείται, χωρίς τοξικότητα.

  • Στην εκτροφή κλειστού τύπου το σιτηρέσιο των σαλιγκαριών είναι τεχνητό και αποτελείται από συνδυασμό αλεσμένων δημητριακών. Παρασκευάζεται από καλαμπόκι, σόγια, σιτάρι, κριθάρι, πίτουρο, την προσθήκη ιχνοστοιχείων και οπωσδήποτε ασβέστιο για τον σχηματισμό του κελύφους των σαλιγκαριών.

Ορθή πρακτική εκτροφής

Η σαλιγκαροτροφία αποτελεί μια γεωργική εκμετάλλευση στην οποία θα πρέπει να εφαρμοστούν οι κανόνες υγιεινής [7] που ισχύουν γενικότερα στην πρωτογενή παραγωγή και ιδιαίτερα οι απαιτήσεις για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης.

Στις απαιτήσεις αυτές περιλαμβάνονται, κατά περίπτωση:

  • η υιοθέτηση πρακτικών και μέτρων που εξασφαλίζουν ότι τα τρόφιμα και οι πηγές τροφίμων παράγονται υπό τις ενδεδειγμένες συνθήκες υγιεινής,
  • η λήψη μέτρων έναντι των κινδύνων από το περιβάλλον,
  • ο έλεγχος των ανεπιθύμητων ουσιών, των επιβλαβών οργανισμών, των νόσων και μολύνσεων,
  • η υποχρέωση ενημέρωσης της αρμόδιας αρχής, εάν υπάρχει υπόνοια για την παρουσία ενός προβλήματος που μπορεί να επηρεάσει την ανθρώπινη υγεία,
  • οι κατάλληλες μέθοδοι παραγωγής, χειρισμού, αποθήκευσης και μεταφοράς.

Σχετικές σελίδες

Βιβλιογραφία

  1. "Η εκτροφή σαλιγκαριών στην Ελλάδα", Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γενική Δ/νση Ζωϊκής Παραγωγής, Αθήνα Μάρτιος 2012
  2. Κόστος επένδυσης στη σαλιγκαροτροφία
  3. "Διαφορές στην κατανάλωση, πληθυσμιακές εκτιμήσεις και διατροφικές προτιμήσεις σε είδη γαστερόποδων", Πτυχιακή εργασία της Μαρτάκη Ειρήνης, Ανώτατο Τεχνολογικό Ίδρυμα Κρήτης, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, Τμήμα Βιολογικών Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών & Ανθοκομίας, Ηράκλειο 2011
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 "Εκτροφή σαλιγκαριών", Έρευνα-σύνταξη: Δρ Δαγκαλίδης Αθανάσιος Δεκέμβριος 2012
  5. Ιστοσελίδα Touchstone Snails, Εκτροφή σαλιγκαριών με τη μέθοδο της κουρτίνας
  6. "Η εκτροφή των σαλιγκαριών στην Ελλάδα", Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αθήνα, Δεκέμβριος 2014, Δ' Έκδοση
  7. Ιστοσελίδα The Food Project, Εκτροφή σαλιγκαριών, Ορθή πρακτική εκτροφής

Σύνδεσμοι

Κόστος επένδυσης στη σαλιγκαροτροφία