Ασθένεια φασολιάς Ιός του μωσαϊκού φασολιάς
Ο ιός του κοινού μωσαïκού της φασολιάς (BCMV) ανήκει στο γένος Potyvirus. Είναι ένας ιός με εύκαμπτα νηματοειδή ιοσωμάτια μήκους 750 nm και πλάτους 12 -15 nm,που περιέχει RNA μονής αλυσίδας. Μεταδίδεται μηχανικά, με μερικά είδη αφίδων και διαμέσου του σπόρου και της γύρης. Στη φύση περιορίζεται κυρίως στα είδη Phaseolus, ιδιαίτερα στο Phaseolus vulgaris σε κάθε περιοχή όπου αυτό αναπτύσσεται. Στο Phaseolus vulgaris εμφανίζονται δύο είδη συμπτωμάτων που εξαρτώνται από τη φυλή του ιού και το γονότυπο του ξενιστή. Το ‘’κοινό μωσαïκό’’ που σχετίζεται με τη δυσμορφία των φύλλων και η ‘’μαύρη ρίζα’’ που χαρακτηρίζεται από διασυστηματική νέκρωση και θάνατο του φυτού. Ο ιός προκαλεί μωσαïκό στα περισσότερα είδη του γένους Phaseolous. Στο P. vulgaris και στο P. coccineus, οι ανθεκτικές ποικιλίες εμφανίζουν μωσαϊκό και δυσμορφία των φύλλων, ενώ οι ευαίσθητες εμφανίζουν ‘’σχήμα τριαντάφυλλου’’ στα κατώτερα φύλλα, μωσαϊκό, δυσμορφία των φύλλων και του περικαρπίου των λοβών ή του σπόρου. Αυτές που φέρουν το κυρίαρχο ανθεκτικό γονίδιο της υπερευπάθειας αντιδρούν με νέκρωση των νεύρων, ‘’μαύρη ρίζα’’ και τελικά νεκρώνονται σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 26 οC. Το υψηλό ποσοστό της μετάδοσης με το σπόρο είναι ενδεχομένως ο σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει την εμφάνιση της αρχικής προσβολής της καλλιέργειας και την παγκόσμια διάδοση του ιού. Ανάλογα με το γονότυπο της φασολιάς και τη φυλή του ιού που μολύνει περισσότερο από το 83% του σπόρου που παράγεται από τα μολυσμένα φυτά, μπορεί να δώσει φυτά με συμπτώματα μωσαϊκού. Η μετάδοση με το σπόρο του ιού μειώνεται στα φυτά που μολύνονται μετά την άνθηση. Ο ιός βρίσκεται στο έμβρυο και είναι ανενεργός στο κάλυμμα του σπόρου μετά την ωρίμανση. Ο ιός επίσης μπορεί να μολύνει το σπόρο μέσω της γύρης. Ο ιός του κοινού μωσαϊκού της φασολιάς αντιμετωπίζεται με τους ακόλουθους τρόπους:
- Με τη χρήση ανθεκτικών ποικιλιών.
- Με τη χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού και σπόρων από υγιείς καλλιέργειες.
- Με καταστροφή των ζιζανίων και παλαιών φυτών.
- Με την εκρίζωση προσβεβλημένων φυτών.
- Με αντιμετώπιση των αφίδων που είναι φορείς του ιού.
- Με αμειψισπορά με είδη που δεν προσβάλλονται από τον ιό αυτό.
