Ασθένειες λάχανου
Περιεχόμενα
Περονόσπορος
Ο περονόσπορος είναι μία από τις σημαντικές ασθένειες του λάχανου και γενικά των σταυρανθών. Οφείλεται στον μύκητα Peronospa brassicae. Βασικό σύμπτωμα της ασθένειας αυτή είναι η ανάπτυξη κηλίδων με χρώμα τεφροιώδους στην πάνω επιφάνεια των φύλλων και εξάνθηση στην κάτω (σε συνθήκες υψηλής υγρασίας). Για την αντιμετώπιση της φαρμόζουμε 3ετή αμειψισπορά με φυτά που δεν ανήκουν στην οικογένεια των σταυρανθών. Απομακρύνουμε προσβεβλημένα φύλλα της βάσης και σε έντονες προσβολές ψεκάζουμε με χαλκούχα σκευάσματα. Λαμβάνουμε μέτρα για την καλύτερη στράγγιση του εδάφους και αυξάνουμε τις αποστάσεις μεταξύ των φυτών για τον καλύτερο αερισμό τους.
Μαύρος λαιμός
Η ασθένεια αυτή οφείλεται στον μύκητα Phoma lingam. Η προσβολή εκδηλώνεται σε όλα τα μέρη του φυτού. Συνήθως προσβάλλονται στην περιοχή του λαιμού τα μικρά φυτάρια στο σπορείο, λίγο πριν από τη μεταφύτευση, που τελικά σαπίζουν. Στα φύλλα αναπτύσσονται χλωρωτικές κηλίδες, όπου στη συνέχεια το κέντρο τους αποκτά καστανό χρωματισμό (λόγω της ανάπτυξης των σπορίων του μύκητα). Σε μεγάλα φυτά η προσβολή εκδηλώνεται, κυρίως στην περιοχή του λαιμού με τη μορφή ξηρού έλκους. Τα φυτά τελικά λυγίζουν λόγω του βάρους και σπάζουν. Η ασθένεια μεταφέρεται με το σπόρο ή με τα υπολείμματα προηγούμενης καλλιέργειας φυτών της ίδιας οικογένειας. Για την αντιμετώπιση της ασθένειας αυτής χρησιμοποιούμε υγιή σπόρο ή αλλιώς απολύμανση αυτού με εμβάπτιση σε νερό θερμοκρασίας 50oC για 20 λεπτά. Εφαρμόζουμε 3ετή αμειψισπορά με φυτά που δεν ανήκουν στην οικογένεια των σταυρανθών. Απομακρύνουμε προσβεβλημένα φύλλα της βάσης, καταστρέφουμε τα υπολείμματα της καλλιέργειας και εκριζώνουμε τα προσβεβλημένα φυτά.
Αδρομυκώσεις
Οι αδρομυκώσεις είναι ασθένεια που προσβάλλει σε μεγάλο βαθμό την καλλιέργεια του λάχανου. Οφείλεται στον μύκητα Fusarium oxysporum f.sp. conglutinans. Σαν σύμπτωμα, τα φύλλα παρουσιάζουν κιτρινοπράσινο χρωματισμό και στη συνέχεια ξηραίνονται. Τα προσβεβλημένα φυτά εμφανίζονται καχεκτικά και τελικά ξηραίνονται (δεν παρουσιάζεται σάπισμα). Ο μύκητας υπάρχει στο έδαφος και η ανάπτυξη του ευνοείται από συνθήκες υπερβολικής υγρασίας του εδάφους και θερμοκρασία 21oC. Ευνοϊκότερη περίοδος για την ανάπτυξη της ασθένειας είναι από τα μέσα της άνοιξης έως της αρχές του καλοκαιριού. Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι' αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος ́βελτίωση της στράγγισης του εδάφους. Η εφαρμογή 3-4ετούς αμειψισποράς, η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών και η καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας μειώνουν αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας. H ηλιοαπολύμανση τους καλοκαιρινούς μήνες έχει δείξει θετικά αποτελέσματα.
Καρκίνος σταυρανθών
Η προκαρυωτική αυτή ασθένεια οφείλεται στον Plasmodiophora brassicae. Σύμπτωμα της ασθένειας αυτής είναι η ανάπτυξη υπερτροφιών στις ρίζες, που παρουσιάζονται διογκωμένες και η επιφάνεια τους είναι ανώμαλη και φέρει σχισμές. Η εκδήλωση της ασθένειας ευνοείται από το χαμηλό pH του εδάφους, την υψηλή υγρασία και θερμοκρασία 18-25oC. Η πρόληψη στηρίζεται στην εφαρμογή μέτρων που θα μειώνουν την υπερβολική υγρασία του εδάφους και στην καταστροφή των ζιζανίων από προηγούμενη καλλιέργεια. Η καλλιέργεια θα πρέπει να ενταχθεί σε σύστημα 3-4ετούς αμειψισποράς. Σε περίπτωση προσβολής αφαιρούμε τα προσβεβλημένα φύλλα και καταστρέφουμε τα υπολείμματα της καλλιέργειας.
Σκληροτίνια
Ωΐδιο
Η ασθένεια αυτή οφείλεται στο μύκητα Erysiphe cruciferarum. Ο μύκητας αυτός είναι υποχρεωτικό παράσιτο και μπορεί να διαχειμάσει με τα κονίδια μέσα και να μολύνει την καλλιέργεια. Τα κονίδια βλαστάνουν σε θερμοκρασίες γύρω στους 25oC και σε υψηλή σχετική υγρασία (90-100%). Το μυκήλιο αναπτύσσεται στην επιφάνεια των ιστών, αρχικά είναι υαλώδες και πυκνό και στη συνέχεια γίνεται καστανό. Τα κλειστοθήκια σπάνια δημιουργούνται. Η προσβολή ξεκινά κατά κηλίδες και επεκτείνεται γρήγορα. Στην αρχή εμφανίζονται ανοιχτόχρωμες κηλίδες στην επάνω επιφάνεια των φύλλων που στη συνέχεια επεκτείνονται, αποκτούν γκρίζο χρώμα και καλύπτουν ολόκληρο το έλασμα. Για να αντιμετωπίσουμε την ασθένεια αυτή, ξεκινάμε την καλλιέργεια πιο αργά (ανοιξιάτικη παραγωγή). Απομακρύνουμε τα προσβεβλημένα φύλλα και τυχόν υπολείμματα της καλλιέργειας. Σε έντονες προσβολές ψεκάζουμε με θειούχα σκευάσματα.
Αλτερνάρια
Η αλτερνάρια είναι μία ασθένεια που οφείλεται στον μύκητα Alternaria brassicae. Προσβάλλονται όλα τα υπέργεια μέρη του φυτού σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης τους. Τα νεαρά φυτάρια σαπίζουν στη περιοχή του λαιμού, ενώ στα μεγαλύτερης ηλικίας προκαλούνται κηλιδώσεις στα φύλλα. Οι προσβεβλημένοι ιστοί στα φύλλα τελικά ξηραίνονται και πέφτουν αφήνοντας τρύπες στα φύλλα. Ο μύκητας μπορεί να προξενήσει μετασυλλεκτικές σήψεις στις κεφαλές. Η προσβολή ευνοείται από υψηλή υγρασία και υψηλή θερμοκρασία (28-31oC). Η διαβροχή του φυλλώματος ευνοεί την είσοδο του παθογόνου (μεταφέρεται με τη βροχή και τον άνεμο). Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι' αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος. Η εφαρμογή 3-4ετούς αμειψισποράς, η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών και η καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας μειώνουν αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας.
Βακτηρίωση
Η βακτηρίωση είναι από τις πιο σημαντικές ασθένειες του λάχανου. Οφείλεται στο μύκητα Xanthomonas campestris. Η ασθένεια μεταφέρεται με το σπόρο και κατά την προσβολή των νεαρών φυταρίων οι κοτυληδόνες ξεραίνονται περιμετρικά και στη συνέχεια πέφτουν. Ακολουθεί η ξήρανση ολόκληρου του φυταρίου. Σε μεγαλύτερης ηλικίας φυτά το μόλυσμα εισέρχεται στο σύστημα των αγγείων και δημιουργεί χαρακτηριστικές κίτρινες περιοχές στα φύλλα σχήματος “V” ή “U” που ξεκινούν από την περιφέρεια και επεκτείνονται προς το εσωτερικό του φύλου. Στη συνέχεια οι περιοχές αυτές αποκτούν καφέ χρωματισμό και τελικά ξεραίνονται. Η ασθένεια μέσω του αγγειακού συστήματος μεταφέρεται σε ολόκληρο το φυτό. Οι κεφαλές του έχουν προσβληθεί έχουν μικρότερο μέγεθος και χάνουν πολύ εύκολα τα κατώτερα τους φύλλα. Η προσβολή ευνοείται από τα εδάφη που συγκρατούν αρκετή υγρασία. Για την αντιμετώπιση της ασθένειας συνίσταται η χρησιμοποίηση απολυμασμένου σπόρου, η απολύμανση των σπορείων με ατμό, η χρήση ανθεκτικών ποικιλιών και η 3ετής αμειψισπορά. Η εγκατάσταση της καλλιέργειας πρέπει να γίνεται μόνο σε περιοχές που υπάρχει ικανοποιητική στράγγιση του εδάφους. Σε περίπτωση που εντοπιστεί η ασθένεια δεν θα πρέπει να περιορίζονται οι καλλιεργητικές εργασίες στα φυτά για την αποφυγή διάδοσης του μολύσματος. Σε έντονες προσβολές μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο χαλκούχο σκεύασμα.
Κιτρίνισμα παλαιών φύλλων
Το κιτρίνισμα των παλαιών φύλλων του λάχανου οφείλεται στην έλλειψη αζώτου. Παρατηρείται συνήθως σε εδάφη φτωχά σε οργανική ουσία. Για άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος συνίσταται προσθήκη χλωρής λίπανσης, ενώ για μακροχρόνια αποτελέσματα θα πρέπει να προσθέσουμε κοπριά, κομπόστ ή άλλη μορφή οργανικής ουσίας.
Κάψιμο εσωτερικού της κεφαλής
Εμφανίζεται κυρίως στα νεαρά φύλλα στο εσωτερικό της κεφαλής από έλλειψη συνήθως ασβεστίου. Οι προσβεβλημένοι ιστοί γίνονται ξηροί και αποκτούν καστανό ή μαύρο χρωματισμό. Για την αντιμετώπιση αυτής της φυσιολογικής ανωμαλίας θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική αζωτούχα λίπανση των φυτών και η έλλειψη νερού (ή ακανόνιστα ποτίσματα) κατά την ανάπτυξη των κεφαλών.
Σχίσιμο κορυφής της κεφαλής
Εμφανίζεται κυρίως στα νεαρά φύλλα στο εσωτερικό της κεφαλής από έλλειψη συνήθως ασβεστίου. Οι προσβεβλημένοι ιστοί γίνονται ξηροί και αποκτούν καστανό ή μαύρο χρωματισμό. Για την αντιμετώπιση αυτής της φυσιολογικής ανωμαλίας θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική αζωτούχα λίπανση των φυτών και η έλλειψη νερού (ή ακανόνιστα ποτίσματα) κατά την ανάπτυξη των κεφαλών.
