Επίδραση της θερμοκρασίας

Η θερμοκρασία του εδάφους αποτελεί έναν από τους πλέον βασικούς παράγοντες της διάσπασης της οργανικής ουσίας και της φυσικής, χημικής και βιολογικής αποσάθρωσης των πετρωμάτων και ορυκτών ως αποτέλεσμα των οποίων το έδαφος εμπλουτίζεται με θρεπτικά στοιχεία. Επιπλέον, η θερμοκρασία είναι αποφασιστικός παράγων της ενεργοποίησης των διεργασιών της νιτροποίησης, απονιτροποίησης των θρεπτικών (άζωτο, φώσφορος, θείο). Ακόμη, η θερμοκρασία του εδάφους ασκεί σημαντική επίδραση στις διεργασίες της διάχυσης και της μαζικής ροής δια των οποίων γίνεται δυνατός ο εφοδιασμός των φυτών με θρεπτικά. Κατά συνέπεια, η θερμοκρασία επηρεάζει όλες εκείνες τις διεργασίες με τις οποίες τα φυτά εφοδιάζονται με θρεπτικά στοιχεία, πέρα βέβαια του γεγονότος ότι αυτή επηρεάζει άμεσα τις βιοχημικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα στο φυτό κατά το μεταβολισμό των διαφόρων ουσιών. Λόγω της πολύπλευρης δράσης της θερμοκρασίας είναι φανερό ότι αυτή επιδρά άμεσα στον εφοδιασμό των φυτών με θρεπτικά και επηρεάζει την περιεκτικότητα τους στους φυτικούς ιστούς και ασφαλώς και στα φύλλα. Η επίδραση αυτή δεν είναι ομοιόμορφη για όλα τα θρεπτικά. Υπάρχουν θρεπτικά των οποίων η πρόσληψη ευνοείται από τη θερμοκρασία, ενώ σε άλλες περιπτώσεις η επίδραση μπορεί να είναι αρνητική ή και ουδέτερη. Και τούτο διότι τα διάφορα θρεπτικά στοιχεία έχουν συγκεκριμένο εύρος θερμοκρασίας εντός του οποίου πραγματοποιείται η πρόσληψή τους.

Από σχετικές έρευνες προέκυψε ότι αύξηση της θερμοκρασίας στις ρίζες των φυτών, αυξάνει τη συγκέντρωση των ανιόντων στα φύλλα της φράουλας, αλλά ή ίδια θερμοκρασία μειώνει την ολική συγκέντρωση των κατιόντων και ιδιαίτερα των: K⁺, Na⁺, και Mg²⁺, ενώ αυξάνει μόνο του Ca²⁺. Επίσης τα NH₄⁺ κατιόντα προσλαμβάνονται πιο εύκολα σε χαμηλές θερμοκρασίες από ότι τα νιτρικά ανιόντα ΝΟ₃^-.

Εξάλλου, άλλα ερευνητικά αποτελέσματα αναφέρουν ότι η αύξηση του επιπέδου της θερμοκρασίας των ριζών από 10⁰C σε 25⁰C αύξησε την πρόσληψη των ΝΟ₃^-, Cl και K⁺ αλλά μείωσε την αντίστοιχη του φωσφόρου, ενώ δεν έχει καμία επίδραση στην πρόσληψη του θείου, Ca²⁺ και Mg²⁺ ή Na⁺. Αντίθετα, στην περίπτωση του μαρουλιού, αύξηση της θερμοκρασίας των ριζών από 10⁰C σε 20⁰C ευνόησε την πρόσληψη του καλίου, μαγνησίου και χαλκού στα φύλλα. Με εξαίρεση το ασβέστιο, η οργανική σύνθεση του κριθαριού ήταν υψηλότερη σε θερμοκρασία 20⁰C παρά σε 10⁰C. Η ανάπτυξη των φυτών με προσθήκη ψευδάργυρου είχε ως συνέπεια την μείωση της πρόσληψης του φώσφορου σε 20⁰C θερμοκρασίας, ενώ σε 10⁰C δεν υπήρξε καμία επίδραση. Χαμηλές θερμοκρασίες συχνά σχετίζονται με τροφοπενίες φωσφόρου (καλαμπόκι, βιομηχανική τομάτα), που όμως είναι αναστρέψιμες όταν βελτιωθεί (αυξηθεί) η θερμοκρασία.