Επιτραπέζιες ποικιλίες ελιάς
Σύµφωνα µε το ∆ιεθνές Συµβούλιο Ελαιοκοµίας ως επιτραπέζια ελιά ορίζεται ο υγιής καρπός καθορισµένων ποικιλιών του καλλιεργούµενου ελαιόδεντρου που συγκοµίζεται στο στάδιο κατάλληλης ωριµότητας και ποιότητας,ώστε µετά από κατάλληλη επεξεργασία να δώσει ένα προϊόν βρώσιµο και καλά συντηρούµενο με κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.Στην επεξεργασία αυτή µπορεί να προστεθούν διάφορα προϊόντα ή αρωµατικές ουσίες (µπαχαρικά) καλής ποιότητας.Κάθε µέθοδος επεξεργασίας στοχεύει στην αποµάκρυνση του φαινολικού γλυκοζίτη ″ελευρωπαΐνη″ που προσδίδει πικρή γεύση στους καρπούς και τους καθιστά µη εδώδιµους. Οι κυριότερες επιτραπέζιες ελιές που καλλιεργούνται στη Ελλάδα είναι οι παρακάτω :
Κονσερβολιά
Φέρει και τις συνωνυμίες: Αγρινίου, Αμφίσσης, Άρτας, Βόλου, Βολιώτικη, Βοϊδολιά, Εμπορεύσιμη, Κορομηλάτη, Μηλολιά, Ξηροχωρίου, Πατρινή, Πηλίου, Στρογγυλολιά και Χονδρολιά. Καλλιεργείται στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Φωκίδος, Φθιώτιδας, Άρτας, Εύβοιας, Μαγνησίας, Λαρίσης και Αχαΐας. Αναπτύσσεται σε δένδρο ύψους 6-10 μέτρων. Τα φύλλα της είναι βαθυπράσινα, μήκους 7,40 cm και πλάτους 1,29 cm. Ο καρπός έχει σχήμα σφαιρικό ή ωοειδές και μέσο βάρος 5,7γρ. Η σχέση σάρκας προς πυρήνα του καρπού είναι 10,1:1. Η περιεκτικότητα του καρπού σε λάδι φθάνει στο 16%. Χρησιμοποιείται κυρίως για την παρασκευή μαύρων και πράσινων κονσερβών εκλεκτής ποιότητας.Η επιδερµίδα λεπτή και ελαστική αλλάζει σταδιακά χρώµα από πράσινο,ρόδινο,ερυθροϊώδες, ιώδες και µαύρο στην υπερωρίµανση. Ωριµάζει από τα µέσα Νοέµβρη-τέλη ∆εκέµβρη.Όταν προορίζεται για την παραγωγή πράσινης ελιάς ισπανικού τύπου η συλλογή γίνεται δύο µήνες ενωρίτερα. Είναι η πιο διαδεδομένη βρώσιμη ποικιλία.Θεωρείται ποικιλία παραγωγική,ανεκτική στο ψύχος και πολύ ευαίσθητη στο βερτισίλλιο.
Καλαμών
Φέρει και τις συνωνυμίες: Αετονύχι, Αετονυχολιά, Καλαματιανή, Κορακολιά, Τσιγκέλι, Τσιγκελολιά και Χονδρολιά. Καλλιεργείται κυρίως στους νομούς Λακωνίας, Μεσσηνίας, Φθιώτιδας και Αιτωλοακαρνανίας. Αναπτύσσεται σε δένδρο ύψους 7 – 10 μέτρων. Τα φύλλα της είναι βαθυπράσινα, μήκους 8,48cm και πλάτους 1,64cm. Ο καρπός έχει σχήμα μονόπλευρο, κυρτό και μέσο βάρος 0,60γρ. Η σχέση σάρκας προς πυρήνα του καρπού είναι 8,3:1. Η περιεκτικότητα του καρπού σε λάδι φθάνει στο 17%. Χρησιμοποιείται κυρίως για την παρασκευή μαύρων κονσερβών και μάλιστα του τύπου «χαρακτές ξυδάτες» εκλεκτής ποιότητας. Ευδοκιμεί σε περιοχές μεγάλων βροχοπτώσεων και υψηλής ατμοσφαιρικής υγρασίας. Θεωρείται ποικιλία ανθεκτική στο δάκο και στο βερτισίλλιο και έχει ζωηρή βλάστηση.Έχει υψηλή παραγωγή και υψηλή παρενιαυτοφορία και πολύ µικρή ικανότητα ριζοβολίας.
Γαϊδουρελιά
Η Γαϊδουελιά φέρει και τις συνωνυμίες: Αδρόκαρπος, Δαμασκηνάτη, Κορομηλολιά, Ισπανική και Παλαμάρα. Απαντάται σποραδικά σε όλες τις ελαιοκομικές περιοχές της χώρας. Αναπτύσσεται σε δένδρο ύψους 5–6 μέτρων. Τα φύλλα της είναι ανοιχτοπράσινα, μήκους 7,53cm και πλάτους 1,30cm. Ο καρπός έχει σχήμα επίμηκες, με τη μια πλευρά κυρτωμένη, μέσο βάρος 10,5γρ και μοιάζει με δαμάσκηνο. Η σχέση σάρκας προς πυρήνα του καρπού είναι 9,7:1. Η περιεκτικότητα του καρπού σε λάδι φθάνει στο 17%. Χρησιμοποιείται κυρίως για την παρασκευή πράσινων και ημιώριμων κονσερβών μέτριας ποιότητας. Θεωρείται ποικιλία μετρίως παραγωγική και μικρής οικονομικής σημασίας.
Καρυδολιά
Η Καρυδολιά φέρει και τις συνωνυμίες: Καρυδοράχατη, Κολυμπάδα, Κολυμπάτη, Απολυτή, Χαλκιδικής και Κωνική. Καλλιεργείται κυρίως στο νομό Χαλκιδικής και σποραδικά στους νομούς Φωκίδας, Φθιώτιδας, Αττικής και Εύβοιας. Αναπτύσσεται σε δένδρο ύψους 5 – 8 μέτρων. Τα φύλλα της είναι ανοιχτοπράσινα, μήκους 6,94cm και πλάτους 1,40cm. Ο καρπός έχει σχήμα κυλινδροκωνικό, με τη μια πλευρά ελαφρά κυρτωμένη και μέσο βάρος 0,7γρ. Η σχέση σάρκας προς πυρήνα του καρπού είναι 6,6:1. Η περιεκτικότητα του καρπού σε λάδι φθάνει στο 14%. Χρησιμοποιείται κυρίως για την παρασκευή μαύρων ή και πράσινων μαύρων κονσερβών καλής ποιότητας. Θεωρείται ποικιλία παραγωγική και ανεκτική στο ψύχος.
Στη χώρα μας κατά καιρούς εισήχθησαν ξένες ποικιλίες επιτραπέζιων ελιών, κυρίως ισπανικές, ιταλικές και γαλλικές. Φυσικά, οι καρποί τους δεν μπορούν να συγκριθούν με εκείνους που παράγονται στις χώρες καταγωγής τους, λόγω των διαφορετικών κλιματολογικών και καλλιεργητικών συνθηκών. Οι σπουδαιότερες από αυτές είναι οι τρεις παρακάτω:
Gordal
Ισπανική μεγαλόκαρπη ποικιλία που κατάγεται από τη Σεβίλλη και καλλιεργείται και στην Αμερική, τη Βόρεια Αφρική και την Ελλάδα. Δίνει εξαιρετικής ποιότητας επιτραπέζια ελιά, άρμης πράσινης και μαύρης.
Ascolana
Ιταλική ποικιλία που καλλιεργείται στην Αμερική, το Ισραήλ και ελάχιστα στην Ελλάδα. Δίνει πράσινες ελιές άρμης.
Picholine
Γαλλική ποικιλία που θεωρείται η καλύτερη για την παραγωγή πράσινης επιτραπέζιας ελιάς.
