Εχθρός φουντουκιάς Σκουλήκι
Το σκουλήκι της φουντουκιάς Curculio nucum κατά κανόνα είναι μία γενεά το έτος. Ορισμένα άτομα μπορεί να συμπληρώσουν το βιολογικό τους κύκλο σε 2 ή 3 έτη. Διαχειμάζει ως αναπτυγμένη προνύμφη σε κελί στο έδαφος. Νυμφώνεται και ενηλικιώνεται, μέσα στο κελί αυτό, την άνοιξη. Η περίοδος διατροφής των ενηλίκων σε δέντρα άλλα από τη φουντουκιά διαρκεί τον Απρίλιο και αρχές Μαϊου. Στη συνέχεια (Μάϊο με αρχές Ιουνίου) τα ενήλικα πετούν προς τις φουντουκιές όπου συνεχίζουν τη διατροφής τους σε νεαρούς καρπούς και φύλλα.
Οι οπές διατροφής προκαλούν πτώση των νεαρών καρπών, ενώ στα φύλλα η άμεση ζημιά είναι ασήμαντη. Η καρπόπτωση αυτή συμβαίνει την εποχή της φυσιολογικής καρπόπτωσης των γονιμοποιημένων ή μη φουντουκιών και συχνά δεν γίνεται αντιληπτό ότι οφείλεται στο έντομο. Μπορεί όμως να αφορά αξιόλογο ποσοστό της παραγωγής. Τα νύγματα διατροφής συνεχίζονται και την περίοδο ωοτοκίας και συνήθως συνοδεύονται από ανάπτυξη μυκήτων γύρω από την οπή. Οι μύκητες μπαίνουν στο εσωτερικό και προσβάλλουν τον σπόρο με αποτέλεσμα καταστροφή του και πρόωρη πτώση του καρπού τον Ιούλιο-Αύγουστο. Αυτή η σχετικά όψιμη καρπόπτωση, αν προστεθεί στην πρώϊμη, ανεβάζει το ποσοστό καταστρεμμένων καρπών από νύγματα διατροφής σε αξιόλογα επίπεδα.
Τα ενήλικα είναι δραστήρια την ημέρα και ιδιαίτερα τις σχετικά ζεστές και ηλιόλουστες μέρες. Μετά την περίοδο διατροφής, ωριμάζουν αναπαραγωγικά, συζευγνύονται και ωοτοκούν μέσα στα φουντούκια. Το θηλυκό ανοίγει με το ρύγχος του την οπή ωοτοκίας, διά μέσου των βρακτίων και του περικαρπίου, συνήθως στο βασικό 1/3 του καρπού. Προτιμά καρπούς διαμέτρου 11-12 mm των οποίων το κέλυφος (περικάρπιο) είναι ακόμα τρυφερό, ώστε να μπορεί να διαβρωθεί με τις γνάθους, που βρίσκονται στην άκρη του ρύγχους, για να γίνει η οπή. Αφού ανοίξει την οπή, στρίβει το σώμα του κατά 180o και εισάγει ένα κατά κανόνα αυγό σε κάθε καρπό. Κατ’ εξαίρεση παρατηρούνται και 2 ή 3 αυγά ανά καρπό αλλά μόνο μια προνύμφη αναπτύσσεται κανονικά και πολύ σπάνια δύο.
Στη Θεσσαλία η ωοτοκία γίνεται τον Μάϊο. Η προνύμφη στην αρχή ορύσσει στοά στο μαλακό τότε περισπέρμιο και στη συνέχεια μπαίνει στο σπόρο τον οποίο τρώει. Σε αντίθεση με τις οπές διατροφής, η οπή ωοτοκίας δεν προσβάλλεται από μύκητες και επουλώνεται γρήγορα. Στο εσωτερικό τοίχωμα του περικαρπίου όπου τοποθετείται το αυγό, συχνά δημιουργείται ένα κηκιδόμορφο φυμάτιο, λόγω αντίδρασης του φυτού. Στη Θεσσαλία, η προνύμφη συμπληρώνει την ανάπτυξη της κατά τα τέλη Ιουλίου με μέσα Αυγούστου. Ανοίγει τότε με τις γνάθους της οπή διαμέτρου 2mm περίπου στο σκληρό τότε ξυλοκάρπιο και πέφτει στο έδαφος όπου σε σχετικά μικρό βάθος (10-25cm) κατασκευάζει κελί συμπιέζοντας το έδαφος και χρησιμοποιώντας ειδικό έκριμα. Στο κελί αυτό μένει αδρανής ως την επόμενη άνοιξη, ή ως την άνοιξη του 2ου ή 3ου έτους. Οι προσβεβλημένοι καρποί πέφτουν και μάλιστα την εποχή όπου η προνύμφη συμπληρώνη την ανάπτυξη της, οπότε ορισμένοι καρποί πέφτουν πρίν τους εγκαταλείψει η προνύμφη. Η ζημία στην παραγωγή φουντουκιών μπορεί να είναι σοβαρή σε ορισμένες περιοχές. Αν στη ζημιά αυτή προστεθεί και η ζημιά από όπες διατροφής των ενηλίκων, συχνά καταλήγουμε σε αξιόλογη μείωση της παραγωγής.
Η καταπολέμηση γίνεται με τίναγμα των φυτών τις πρώτες πρωϊνές ώρες και συλλογή των ενηλίκων που πέφτουν σε ύφασμα που έχουμε απλώσει στο έδαφος. Η συλλογή επαναλαμβάνεται όσο συχνά χρειάζεται, ακόμα και καθημερινά, κατά την περίοδο δραστηριότητας των ενηλίκων. Ο τρόπος αυτός αρμόζει σε μικρές εκτάσεις. Για τη χώρα μας, το Υπουργείο Γεωργίας συνιστούσε παλιότερα έναν ψεκασμό περί τα τέλη Μαϊου (όταν το σπέρμα του φουντουκιού έχει μέγεθος σησαμιού) με parathion, dimethoate ή άλλο κατάλληλο εντομοκτόνο.
