Καλλιέργεια σπαραγγιού
Περιεχόμενα
Προετοιμασία εδάφους
Η προετοιμασία του εδάφους για εγκατάσταση φυτείας σπαραγγιού συνήθως ξεκινά με ένα βαθύ (40-60cm) όργωμα το φθινόπωρο που προηγείται της φύτευσης κατά το οποίο ενσωματώνεται και ποσότητα οργανικής ουσίας. Το βαθύ όργωμα είναι αναγκαίο, γιατί η φύτευση των ριζωμάτων γίνεται σχετικά βαθειά. Η οργανική ουσία μπορεί να είναι νωπή κοπρία ή και να προέρχεται από φυτό που έχει καλλιεργηθεί για χλωρή λίπανση. Σε βαριά εδάφη, θα πρέπει της φθινοπωρινής βαθειάς καλλιέργειας, να προηγηθεί υπεδάφια καλλιέργεια. Εάν υπάρχουν πολυετή ζιζάνια θα πρέπει να καταπολεμούνται με τα κατάλληλα ζιζανιοκτόνα. Στη συνέχεια, την άνοιξη (Φεβρουάριος - Μάρτιος) γίνεται μια καλλιέργεια με φρέζα ή σβάρνα για να ψιλοχωματιστεί, να ισοπεδωθεί το έδαφος και να ενσωματωθεί χωνεμένη κοπριά (αν δεν έχει προστεθεί νωπή το φθινόπωρο) και τα χημικά λιπάσματα και ακολουθεί το άνοιγμα των αυλάκων. Το χωράφι κατά τη φύτευση πρέπει να είναι απαλλαγμένο από φυτικά υπολείμματα και σβώλους, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ζημιά στα ριζώματα και στους βλαστούς.[1]
Φύτευση
Η εποχή φύτευσης γίνεται την άνοιξη μόλις αρχίσει να ανεβαίνει η θερμοκρασία. Εάν γίνει απευθείας σπορά στο χωράφι ή σπορά σε ανοιχτό σπορείο τότε πραγματοποιείται από τον Μάρτιο έως τον Απρίλιο. Στην περίπτωση που χρησιμοποιηθούν έτοιμα ριζώματα για την εγκατάσταση της καλλιέργειας τότε η φύτευση των ριζωμάτων πραγματοποιείται τους μήνες Φεβρουάριο - Απρίλιο. Βασική προϋπόθεση για την εγκατάσταση της καλλιέργειας είναι τα ριζώματα να έχουν μεγάλες σαρκώδεις ρίζες και οι οφθαλμοί να έχουν φουσκώσει αλλά να μην έχουν βλαστήσει. Η βλάστηση των οφθαλμών γίνεται σε θερμοκρασία εδάφους υψηλότερη από 10oC. Τα ριζώματα φυτεύονται μέσα στο αυλάκι σε απόσταση 33cm το ένα από το άλλο, δηλ. υπάρχουν 3 ριζώματα στο 1m. Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών φύτευσης των ριζωμάτων κυμαίνονται από 2-,20m, καθώς αυτές οι αποστάσεις είναι οι ιδανικές για μηχανική φροντίδα της καλλιέργειας.[2]
Άρδευση
Το πότισμα σε μια καλλιέργεια σπαραγγιού έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς μετά το τέλος της συγκομιδής (τέλος άνοιξης) τα φυτά βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και οι κλιματολογικές συνθήκες με τις υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν τις απώλειες νερού από τα φυτά. Στη συνέχεια από τα μέσα έως τέλη φθινοπώρου τα φυτά μπαίνουν σε λήθαργο λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας και σταματάει η άρδευση της καλλιέργειας. Η άρδευση γίνεται είτε με καταιονισμό που εγκυμονεί κινδύνους για προσβολές από μύκητες στο φύλλωμα και καλό είναι να αποφεύγεται, είτε με αυλάκια δεξιά και αριστερά από τη γραμμή φύτευσης των ριζωμάτων. Αμέσως μετά τη φύτευση των ριζωμάτων, τα φυτά ποτίζονται πιο συχνά, κάθε εβδομάδα ή κάθε 15 ημέρες. Η άρδευση της καλλιέργειας ξεκινάει από τον Απρίλιο έως και το Σεπτέμβριο. Η περίοδος Απρίλιος - Μάϊος, που ανταποκρίνεται στην περίοδο της συγκομιδής και της ανάπτυξης του φυλλώματος, χαρακτηρίζεται από ελαφριά κατανάλωση νερού. Το μήνα όμως Ιούνιο η κατανάλωση σε νερό αυξάνει γρήγορα, λόγω της μεγάλης αύξησης της βλάστησης. Την περίοδο Ιούλιος - Σεπτέμβριος η κατανάλωση σε νερό αυξάνεται και αποκτά την μέγιστη τιμή στο τέλος Αυγούστου, καθώς βγαίνουν νέες βλαστήσεις και λειτουργικά εντατικά ο αποθησαυρισμός των θρεπτικών στοιχείων στο ρίζωμα. Οι αρδεύσεις σταματούν με τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές.[2]
Λίπανση
Η βασική λίπανση της καλλιέργειας αναφέρεται στην προσθήκη των λιπασμάτων πριν από την εγκατάσταση της καλλιέργειας, δηλ. τη φύτευση των ριζωμάτων. Αναφέρεται στην προσθήκη κυρίως κοπριάς σε ποσότητες 7-10 τόνοι/στρέμμα φρέσκιας κοπριάς (φθινόπωρο) ή 3-5 τόνοι/στρέμμα χωνεμένης κοπριάς (άνοιξη) ή εναλλακτικά η ενσωμάτωση κάποιου ψυχανθές για χλωρή λίπανση, όπου η σπορά τους έχει γίνει μέσα στο χειμώνα. Ταυτόχρονα προσθέτονται και οργανικά λιπάσματα που παρέχουν στην καλλιέργεια φώσφορο και κάλιο. Ενδεικτικά για μια μέση παραγωγή της καλλιέργειας περίπου 500Kg/στρέμμα αφαιρούνται από το έδαφος 13Kg αζώτου, 3,5Kg φωσφόρου και 12Kg καλίου. Για να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες της καλλιέργειας θα πρέπει να προστεθούν στο έδαφος 10-30 μονάδες αζώτου, 15-20 μονάδες φωσφόρου και 25-50 μονάδες καλίου. Οι επιφανειακές λιπάνσεις αναφέρονται κυρίως στην προσθήκη κοπριάς ή άλλης μορφής οργανικής ουσίας κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου μεταξύ των γραμμών των σπαραγγιών. Έτσι όταν κατασκευαστούν τα αναχώματα, το χώμα που θα πέσει πάνω στα φυτά θα είναι πλόυσιο σε θρεπτικά στοιχεία. Επιφανειακή λίπανση πραγματοποιείται ακόμα και μετά τη συγκομιδή και εντοπίζεται κυρίως στην προσθήκη αζώτου προς το τέλος της άνοιξης, καθώς τα φυτά αυτή τη χρονική στιγμή αρχίζουν να φωτοσυνθέτουν με έντονους ρυθμούς και ταυτόχρονα αποθηκεύουν θρεπτικά στοιχεία στο ρίζωμα και στις σαρκώδεις ρίζες. [2]
Κάλυψη με πλαστικά φύλλα
Η κάλυψη με πλαστικά φύλλα αναφέρεται στην κάλυψη των γραμμών της καλλιέργειας με πλαστικά φύλλα πολυαιθυλενίου. Με τον τρόπο αυτό επιταχύνεται η συγκομιδή κατά 10 ή και περισσότερες ημέρες καθώς επιτυγχάνεται καλύτερη θερμοκρασία ανάπτυξης των νεαρών βλαστών και μειώνονται οι απώλειες νερού λόγω εξάτμισης. Επιπλέον επηρεάζεται και η ποιότητα των βλαστών και κυρίως αυξάνεται το μέσο βάρος και η διάμετρος αυτών, που προφανώς οφείλεται στην καλύτερη δέσμευση των θρεπτικών στοιχείων. Η τοποθέτηση των πλαστικών φύλλων γίνεται αμέσως μετά την κατασκευή των αναχωμάτων (σαμαριών), ενώ αμέσως μετά τη συγκομιδή απομακρύνονται. [2]
Κοπή υπέργειου τμήματος
Αμέσως μετά την ξήρανση του υπέργειου τμήματος του φυτού λογω της χαμηλής θερμοκρασίας προς το τέλος του φθινοπώρου, κόβεται και απομακρύνεται από την καλλιέργεια. Η κοπή του υπέργειου τμήματος γίνεται περίπου 10cm από την επιφάνεια του εδάφους, έτσι ώστε να γνωρίζουμε που βρίσκεται το ρίζωμα. Η απομάκρυνση του υπέργειου τμήματος κρίνεται αναγκαία για την αποφυγή συνέχισης μυκητολογικών μολύνσεων που μπορεί να υπάρχουν πάνω στους βλαστούς ή το φύλλωμα.[2]
Συγκομιδή
Η συγκομιδή των νεαρών βλαστών του σπαραγγιού αρχίζει την άνοιξη, συνήθως από τα μέσα του Απριλίου μέχρι τα μέσα Ιουνίου, ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες και τη χρησιμοποιούμενη ποικιλία. Συνήθως ξεκινάει από τον 3ο χρόνο της εγκατάστασης της καλλιέργειας, αλλά μπορεί να συμβεί και από τη 2η χρονιά φύτευσης των ριζωμάτων στο χωράφι, όταν όμως η ποικιλία είναι αρκετή ζωηρή, όπου επιτρέπεται η κοπή μόνο 2-3 βλαστών ανά φυτό. Η διάρκεια της συγκομιδής ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία της φυτείας και μετριέται σε εβδομάδες. Τον 2ο χρόνο από τη φύτευση των ριζωμάτων διαρκεί 1,5-2 εβδομάδες. Τον 3ο χρόνο από τη φύτευση των ριζωμάτων διαρκεί 3-5 εβδομάδες, τον 4ο χρόνο διαρκεί 6-7 εβδομάδες, ενώ από τον 5ο και μετά διαρκεί 8-10 εβδομάδες.
Κριτήριο συγκομιδής στο πράσινο σπαράγγι είναι να έχει αναπτυχθεί ο βλαστός έξω από το έδαφος και η κορυφή (οφθαλμός) να είναι ακόμα κλειστή, ενώ στο λευκό σπαράγγι δεν περιμένουμε να αναπτυχθεί ο βλαστός έξω από το έδαφος αλλά μόλις ξεπροβάλλει η κορυφή του, το συγκομίζουμε. Για να κοπεί το λευκό σπαράγγι πρέπει να βρεθεί, σκαλίζοντας το ανάχωμα, η βάση του βλαστού και αφού κοπεί με ειδικό εργαλείο, τραβιέται σιγά - σιγά ο βλαστός έξω από το χώμα κρατώντας τον από την κορυφή. Το μήκος των συγκομισμένων βλαστών στο πράσινο σπαράγγι είναι 27cm και στο λευκό σπαράγγι 22cm. Το μεγαλύτερο ποσοστό των συγκομισμένων βλαστών πρέπει να έχει διαμέτρο 1,6-2,4cm. Οι βλαστοί όμως του λευκού σπαραγγιού είναι συνήθως μεγαλύτερης διαμέτρου από το πράσινο. Η συχνότητα της συγκομιδής ξεκινάει από αρχές της άνοιξης (αρχές Απριλίου) και πραγματοποιείται κάθε 2-4 ημέρες. Η απόδοση μιας καλλιέργειας σπαραγγίου ποικίλλει ανάλογα με την ποικιλία και την ηλικία της φυτείας από 300-800Kg/στρέμμα και η απόδοση του φυτού ποικίλλει κατά εποχή από 350-500gr.[2]
