Καλλιέργεια τριανταφυλλιάς
Περιεχόμενα
Προετοιμασία εδάφους
Η σωστή προετοιμασία του εδάφους αποτελεί βασική προϋπόθεση για την σωστή καλλιέργεια της τριανταφυλλιάς. Η εγκατάσταση αποστραγγιστικού δικτύου που θα συμβάλλει στην καλή στράγγιση του εδάφους είναι αναγκαία για την καλλιέργειά της. Η τριανταφυλλιά είναι πολυετής καλλιέργεια και δεν υπάρχουν περιθώρια αποπλύσεων για την απομάκρυνση των αλάτων.
Για να πετύχουμε καλή δομή στο έδαφος και εξασφάλιση των φυσικών του ιδιοτήτων, γίνεται αρχικά βαθιά άροση, σε βάθος 20-25 cm και αναπλάθεται το έδαφος με προσθήκη 40-70% οργανικής ουσίας και αδρανών συστατικών (άμμου ή ελαφρόπετρας), ώστε η τελική μηχανική σύσταση του εδάφους να έχει περίπου 50% άμμο, 10-15% ιλύ, 15-20% άργιλλο και 10-20% οργανική ουσία. Η κοπριά χρησιμοποιείτο μέχρι σήμερα σαν την σπουδαιότερη μορφή οργανικής ουσίας. Λόγω του υψηλού κόστους της, αντικαταστάθηκε από άλλες μορφές οργανικών ουσιών όπως η τύρφη, τα στέμφυλλα, τα φύλλα ελιάς, το πυρηνόξυλο κ.τ.λ. Από τα συστατικά, αυτή που χρησιμοποιείται σαν βελτιωτικό εδάφους είναι η ποταμίσια άμμος.
Κατά τη διαδικασία ανάπλασης του εδάφους θα πρέπει να προστεθούν σε αυτό ανόργανα λιπάσματα μετά από προηγούμενη ανάλυση του εδάφους. Κατά την βασική λίπανση σκορπίζονται στο έδαφος και ενσωματώνονται σε αυτό με όργωμα και συνήθως είναι 150 - 200kg υπερφωσφορικό και 50 kg θειικό κάλι.
Για την προστασία της καλλιέργειας από παθογόνα εδάφους θα πρέπει να γίνεται απολύμανση του. Οι τρόποι απολύμανσης που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι η απολύμανση με ατμό και η απολύμανση με χημικές ουσίες (βρωμιούχο μεθύλιο, Vapam κ.τ.λ.). Η απολύμανση με ατμό είναι αποτελεσματικότερη αλλά και η ακριβότερη μέθοδος. Στην περίπτωση που χρησιμοποιηθεί βρωμιούχο μεθύλιο , η δοσολογία είναι 70-80 gr/στρέμμα.[1]
Φύτευση
Η φύτευση της τριανταφυλλιάς μέσα στο θερμοκήπιο γίνεται σε μονές ή διπλές γραμμές με πυκνότητα 7-9 φυτά ανά τετραγωνικό μέτρο. Μεγάλη σημασία έχει το γεγονός ότι η πυκνότητα φύτευσης μπορεί να διαφέρει σε κάθε περίπτωση ανάλογα με τη ζωηρότητα της ποικιλίας, με τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής και ανάλογα με το σύστημα καλλιέργειας. Ο σωστός προσανατολισμός των γραμμών φύτευσης είναι Βορράς- Νότος και ιδίως όταν η περιοχή δεν δέχεται πολύ ηλιοφάνεια.
Αν η φύτευση γίνει σε μονές γραμμές, η απόσταση μεταξύ των γραμμών είναι 1,60m και μεταξύ των φυτών πάνω στην ίδια γραμμή είναι 12-15cm. Στις διπλές γραμμές, το πλάτος του διαδρόμου είναι 1,20m και η απόσταση μεταξύ των φυτών πάνω στην γραμμή, είναι 35-40 cm. Έτσι έχουμε ορθολογικότερη εκμετάλλευση του χώρου στο θερμοκήπιο και δυνατότητα μηχανοποιήσης ορισμένων καλλιεργητικών φροντίδων.
Για την τριανταφυλλιά, η καταλληλότερη εποχή φύτευσης είναι χειμώνας ή νωρίς την άνοιξη ώστε να δοθεί το απαιτούμενο χρονικό περιθώριο στα φυτά να αναπτυχθούν πριν από τις αυξημένες θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Η διατήρηση των φυτών της τριανταφυλλιάς στο ψυγείο μέχρι την φύτευσή τους είναι εφικτή αν γίνει σε θερμοκρασία 20C και τα φυτά είναι συσκευασμένα σε χαρτοκιβώτια που έχουν σφραγισθεί με χαρτί πολυαιθυλενίου. Στην περίπτωση που είναι εμβολιασμένα στα υποκείμενα Rosa indica ή Rosa manetti, τα φυτά θα πρέπει να φυτευτούν αμέσως μετά την παραλαβή τους ή σε διάστημα λίγων ημερών, γιατί αν αποθηκευτούν περισσότερο από ένα μήνα, οι πιθανότητες να πιάσουν είναι λίγες.
Προτού ξεκινήσει η φύτευση θα πρέπει από το φυτό να αφαιρεθούν βλαστοί και ρίζες που έχουν καταστραφεί ή δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Στα αδύνατα φυτά, κλαδεύουμε όλα τα κλαδιά που προέρχονται από το εμβόλιο σε ύψος 15-16 cm από το σημείο εμβολιασμού. Στα ζωηρότερα φυτά, κλαδεύουμε σε ύψος 18-20 cm. Το τακούνι που βρίσκεται πάνω από το σημείο εμβολιασμού παραμένει. Στα ζωηρά φυτά γίνεται κλάδεμα των ριζών σε μήκος 10-15 cm (από το κατώτερο άκρο του υποκειμένου), ενώ στα πιο αδύνατα φυτά γίνεται πιο αυστηρό κλάδεμα. Στη συνέχεια καλό είναι να γίνεται εμβάπτιση των ριζών για 2-3 ώρες σε μυκητοκτόνο διάλυμα ευρέως φάσματος , καθώς και σε νηματοδοκτόνο εάν το υποκείμενο είναι το indica major.
Ακολουθεί το άνοιγμα των αυλακιών φύτευσης που τους δίνεται πλάτος και βάθος 30-40 cm και τοποθετούνται τα φυτά με τέτοιο τρόπο , που το σημείο εμβολιασμού να είναι 4-5cm πάνω από την επιφάνεια του εδάφους. Αυτό γίνεται για να αφαιρούνται εύκολα οι βλαστοί που βγαίνουν από το υποκείμενο. Σε περίπτωση που υπάρχει κίνδυνος παγετού , τότε το σημείο εμβολιασμού θα πρέπει να βρίσκεται 3-5 cm κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Αυτό βέβαια εγκυμονεί κινδύνους μόλυνσης από τα διάφορα παράσιτα του εδάφους. Οι ρίζες καλύπτονται με χώμα που πιέζεται καλά με το πόδι και ακολουθεί άρδευση με άφθονο νερό.[1]
Καταπολέμηση ζιζανίων
Τα ζιζάνια [2] εκτός από το ότι ασχημίζουν τον κήπο μας, μεταφέρουν αρρώστιες και επιβλαβή έντομα στις τριανταφυλλιές αλλά και τους στερούν το νερό που είναι τόσο απαραίτητο για τη ζωή τους. Η κλασσική μέθοδος καταπολέμησης αυτών είναι τα σκαλίσματα, όπου με τον τρόπο αυτό βελτιώνεται ο αερισμός και η υφή του εδάφους. Θα πρέπει να είναι ελαφρά τα σκαλίσματα και να γίνονται με προσοχή. Στην Ελλάδα η καταπολέμηση των ζιζανίων αποτελεί ένα από τα δυσκολότερα εγχειρήματα γιατί γίνεται κυρίως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που οι θερμοκρασίες που είναι υψηλές, δεν είναι καθόλου εύκολο να ξεχορταριάζουμε σε μέρη που κάνει ζέστη, ιδίως σε δυσπρόσιτα σημεία με αγκάθια, όπως γύρω από τις τριανταφυλλιές.
Η χρήση του γεωϋφάσματος μας βοηθάει να απαλλαγούμε μόνιμα από τα ζιζάνια και επιπλέον στην εξοικονόμηση του νερού του ποτίσματος. Πρόκειται για μια ανθεκτική πλαστική λινάτσα που αντέχει στον ήλιο και δεν σκίζεται ακόμα κι αν πιέζεται από μεγάλο βάρος. Επιτρέπει την δίοδο του αέρα και του νερού ενώ σκιάζει εντελώς το έδαφος το οποίο καλύπτει κι έτσι τα ζιζάνια καταστρέφονται. Είναι ελαφρύ και κυκλοφορεί σε ρολά για την εύκολη εφαρμογή του.
Άρδευση
Τις πρώτες τρεις εβδομάδες μετά τη φύτευση στο θερμοκήπιο, θα πρέπει να γίνονται συχνά ποτίσματα και η σχετική υγρασία στο χώρο του θερμοκηπίου να είναι αυτό το διάστημα 90%. Αφού περάσει το χρονικό διάστημα των τριών πρώτων εβδομάδων , μειώνονται τα ποτίσματα , αυξάνεται η θερμοκρασία και η σχετική υγρασία διατηρείται στο 70%. Το φυτό έχει ανάγκη από 15-50 m3 νερό / στρέμμα / εβδομάδα ανάλογα με την ποικιλία και την εποχή του έτους. Τους καλοκαιρινούς μήνες ( Ιούνιο-Ιούλιο ) για να γίνει έκπλυση του εδάφους από τα άλατα, μεγιστοποιείται η δόση άρδευσης (60 m3 στρέμμα).
Ο τύπος του εδάφους καθορίζει το εύρος της δόσης άρδευσης. Έτσι σε ένα αμμώδες έδαφος, χορηγούνται οι ίδιες ποσότητες νερού που δίνονται και σε ένα αργιλώδες έδαφος, όμως τα ποτίσματα γίνονται συχνότερα και σε μικρότερες δόσεις. Θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα η συχνότητα των αρδεύσεων και η δόση εφαρμογής ώστε το έδαφος να έχει την απαιτούμενη ποσότητα νερού χωρίς αυτό να κλείνει τους πόρους και να πλημμυρίζει την επιφάνεια του εδάφους.
Για την άρδευση χρησιμοποιούνται κυρίως οι μικροεκτοξευτήρες μεγάλης παροχής (120 It / h και άνω). Επειδή το έδαφος έχει πολύ καλή στράγγιση , η άρδευση με σταγόνες δεν ενδείκνυται λόγω της απώλειας του νερού από βαθιά διήθηση. Η ποιότητα του νερού θα πρέπει να είναι καλή. Η ηλεκτρική αγωγιμότητα θα πρέπει να είναι μικρότερη από 250x106 mmhoos / cm στους 250C , ο βαθμός αλκαλίωσης μικρότερος από 10 (σχέση SAR) και περιεκτικότητα σε χλώριο όσο το δυνατόν μικρότερη (<50 ppm) λόγω ευαισθησίας της καλλιέργειας στα χλωροϊόντα. Επίσης η καλλιέργεια είναι ευαίσθητη και στα διττανθρακικά άλατα (<3 meq/I). Μερική και εποχιακή λύση του προβλήματος μπορεί να γίνει με τη χρήση του βρόχινου νερού των υδρορροών, όταν το νερό βρίσκεται στα όρια καταλληλότητας.[1]
Λίπανση
Ο κύριος σκοπός στη λίπανση της καλλιέργειας της τριανταφυλλιάς είναι η συνεχής εξασφάλιση της άριστης συγκέντρωσης και ισορροπίας όλων των βασικών στοιχείων. Με την εφαρμογή υδρολιπάνσεων με το σύστημα άρδευσης, επιτυγχάνονται σταθερά επίπεδα λιπάνσεων , σε αντίθεση με τις σπαρτές επιφανειακές λιπάνσεις κατά διαστήματα , που δημιουργούν μεγάλες διακυμάνσεις στη θρεπτική κατάσταση του εδάφους.
Ο φώσφορος μπορεί να προστεθεί στην βασική λίπανση , πριν τη φύτευση και να καλύψει τις ανάγκες των φυτών για 3-4 χρόνια. Η σχέση άζωτο:κάλιο θα πρέπει να είναι 1:1. Αυτή η σχέση ανάλογα με την εποχή μπορεί να μεταβάλλεται σε 0,8:1 ή και 1:0,8. Σε ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες (κατάλληλη θερμοκρασία και φωτισμός) το άζωτο μπορεί να αυξάνει σε βάρος του καλίου. Αντίθετα σε δυσμενείς κλιματολογικές συνθήκες, το κάλιο αυξάνει σε βάρος του αζώτου. Ο σίδηρος μπορεί να εφαρμοστεί 3-4 φορές το χρόνο είτε σε μορφή θειϊκού ή με την μορφή χηλικού σιδήρου. Το βόριο μπορεί να αποβεί τοξικό για τα φυτά όταν βρεθεί σε ποσότητα μεγαλύτερη από 0,4ppm στο νερό άρδευσης. Οι ανάγκες του φυτού σε μαγγάνιο και ψευδάργυρο καλύπτονται εάν γίνουν 2-3 ψεκασμοί σε μυκητοκτόνα που περιέχουν τα στοιχεία αυτά , για παράλληλα καταπολέμηση μυκητολογικών ασθενειών. Σύμφωνα με πειραματικά αποτελέσματα, αποδείχτηκε ότι συμπληρωματική συμπυκνωμένη λίπανση με άνθρακα 1500ppm, βοηθάει στην δημιουργία μεγαλύτερου αριθμού μπουμπουκιών, στην αύξηση των εμπορεύσιμων ανθέων και στη μείωση του αριθμού των τυφλών κλαδιών.[1]
Κλάδεμα
To καλοκαίρι του πρώτου έτους, αν έχουν αναπτυχθεί καλά τα φυτά σταματούν τα κορυφολογήματα και αφήνεται το φυτό να ανθίσει χωρίς να κόβονται τα άνθη. Επίσης , περιορίζονται οι αρδεύσεις και λιπάνσεις και σκιάζεται καλά το θερμοκήπιο ώστε τα φυτά να μπουν σε φάση λήθαργου.
Εάν το φυτό δεν έχει αναπτυχθεί καλά , συνεχίζονται τα κορυφολογήματα μέχρι τέλος Αυγούστου. Αρχές Σεπτέμβρη γίνεται και το πρώτο κλάδεμα για να αρχίσουμε να παίρνουμε παραγωγή. Στην επιχειρηματική ανθοκομία, το κλάδεμα γίνεται με το κόψιμο των ανθέων στο κατάλληλο ύψος και με το κορυφολόγημα των αδύνατων βλαστών. Τέλος κάθε παραγωγικής περιόδου (Ιούνιο-Αύγουστο), γίνεται αυστηρότερο κλάδεμα των φυτών, είτε σε όλη τη φυτεία, είτε κλιμακωτά σε διάστημα 2-3 μηνών για να πάρουμε παραγωγή κλιμακωτά. Το ύψος κοπής είναι 60-90 cm από το έδαφος ανάλογα με την ποικιλία. Μετά το κλάδεμα παίρνουμε την παραγωγή. Αυτό όμως εξαρτάται από το είδος της ποικιλίας και από τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής.
Μπορεί όμως να εφαρμοστεί και το λεγόμενο σταδιακό κλάδεμα επιστροφής, όπου μετά την δεύτερη παραγωγή γίνεται σταδιακό κατέβασμα του φυτού, συγχρόνως με τις επόμενες συγκομιδές, κλαδεύοντας πάνω από το πρώτο πεντάφυλλο του βλαστού της αμέσως κατώτερης τάξης από το άνθος. Για να γίνει αυτό θα πρέπει η πρώτη και η δεύτερη παραγωγή να έχουν κοπεί μετά το δεύτερο πεντάφυλλο από την βάση του βλαστού. Ακόμα έχουμε και το κλάδεμα ανανέωσης που είναι ένα βαρύ κλάδεμα κατά το οποίο αφαιρούνται από την βάση όλοι οι παλιοί βραχίονες που έχουν δώσει πολλές παραγωγές, οι άρρωστοι, οι αδύνατοι κ.λ.π. και αφήνονται μόνο οι νεότεροι , κυρίως οι λαίμαργοι, που κλαδεύονται αυστηρά στα 4-6 μάτια από τη βάση. Το κλάδεμα αυτό γίνεται κάθε 3-4 χρόνια , στο τέλος της παραγωγικής περιόδου. Μια απαραίτητη πρακτική που δεν πρέπει να ξεχνιέται κατά τα κλαδέματα γενικώς, είναι ότι το κόψιμο πρέπει να γίνεται 1-2 cm πάνω από το τελευταίο μάτι ενώ παράλληλα θα πρέπει να αφαιρούνται όλα τα τακούνια από τους βλαστούς των προηγούμενων τάξεων.[1]
Συγκομιδή
Ανάλογα με την ποικιλία, άλλα άνθη κόβονται ως κλειστά μπουμπούκια (SONIA), ενώ άλλα κόβονται μόλις αρχίσουν να ξεδιπλώνουν τα πέταλα. Γενικά, στις ποικιλίες που έχουν μεγάλα άνθη (SAMANTHA,RED SUCCESS), τα άνθη αφήνονται να ανοίξουν τόσο ώστε τα εξωτερικά πέταλα να έχουν αρχίσει να ξεδιπλώνονται. Στο στάδιο αυτό, επίσης κόβονται τα άνθη των ποικιλιών που παρουσιάζουν ευαισθησία στην κάμψη του λαιμού, (MERCEDES,OMEGA). Ποικιλίες με μικρά άνθη (SONIA,WHITE SATIN) κόβονται κλειστά και μόλις αρχίσει να χαλαρώνει ο κάλυκας
Η συνηθισμένη θέση κοπής των ανθέων είναι μόλις δύο πεντάφυλλα πάνω από το σημείο έκπτυξης του βλαστού. Το κόψιμο σε αυτό το σημείο, γενικά αρχίζει από το φθινόπωρο, μετά το καλοκαιρινό κλάδεμα των [Τριανταφυλλιά|φυτών]] και συνεχίζεται μέχρι το τέλος του χειμώνα - αρχές άνοιξης (συνήθως μέχρι τέλος Φεβρουαρίου). Από το τέλος Φεβρουάριου και μετά, τα άνθη κόβονται κάτω από το σημείο έκπτυξής τους δηλαδή κάτω από το γόνατο (με τακούνι), αφενός για να περιορίσουμε το ύψος των φυτών και αφετέρου, για να πάρουμε μακρύτερα άνθη. Η κοπή γίνεται συνήθως τις πρωϊνές ώρες ή και τις απογευματινές όπου υπάρχει μεγαλύτερη ποσότητα υδατανθράκων στα φύλλα.[1]
