Παπάγια

Γενικά στοιχεία

Η παπάγια κατάγεται από την τροπική Αμερική και από εκεί διαδόθηκε σε όλες τις τροπικές χώρες της υφηλίου. Οι κυριότερες παραγωγικές χώρες της παπάγιας είναι η Ινδία (225.000 τόνους), το Μεξικό (200.000 τόνους), η Βραζιλία (115.000 τόνους), το Περού (66.000 τόνους), η Βενεζουέλα (65.000 τόνους) και οι Φιλιππίνες (55.000 τόνους). Η παγκόσμια ετήσια παραγωγή ανέρχεται σε 3.683.000 τόνους (FAO, 1988). Στην Ελλάδα δεν καλλιεργείται συστηματικά, αλλά απαντάται στην Κρήτη.

Βοτανικά χαρακτηριστικά Παπάγιας

Η παπάγια ανήκει στην οικογένεια Caricaceae και το επιστημονικό της όνομα είναι Carica papaya L. Θεωρείται φυτό δίοικο αλλά, για πρακτικούς σκοπούς, τα δένδρα γενικά ταξινομούνται σε τρεις φυλετικούς τύπους. Τρεις τύποι φυτών παπάγιας μπορεί να παραχθούν από τη σπορά σπόρων της.

• Ο πρώτος τύπος παράγει μόνο αρσενικά άνθη. Ο τύπος αυτός διακρίνεται εύκολα από τις ανθικές ταξιανθίες που παράγονται σ' ένα μακρό λεπτό στέλεχος, που βγαίνει από τις μασχάλες των φύλλων. Τα φυτά αυτά αποκόπτονται γενικά μόλις καθοριστεί το φύλο, γιατί δεν παράγουν καρπούς.
• Ο δεύτερος τύπος παράγει μόνο θηλυκά άνθη, τα οποία δίνουν καρπούς. Τα άνθη σχηματίζονται στη μασχάλη των φύλλων, μονήρη ή σε βραχείες ταξιανθίες. Τα άνθη αυτά σπάνια φέρουν στήμονες.
• Ο τρίτος τύπος του φυτού φέρει ερμαφρόδιτα (τέλεια) άνθη, με θηλυκά και αρσενικά μέρη. Τα σπορόφυτα από την ποικιλία Solo εξελίσσονται σε δένδρα που παράγουν θηλυκά άνθη και ερμαφρόδιτα σε διαφορετικά άτομα. Οι καρποί, που αναπτύσσονται από τα ερμαφρόδιτα άνθη προτιμώνται, γιατί έχουν ένα επιθυμητό αχλαδόμορφο σχήμα, ενώ εκείνοι από τα θηλυκά έχουν σχήμα σφαιρικό. Επομένως τα θηλυκά δένδρα της ποικιλίας Solo γενικά αποκόπτονται μόλις καθοριστεί το φύλο τους.

Η παπάγια κανονικά είναι ένα μικρό αδιακλάδωτο, με μαλακό ξύλο δένδρο, μάλλον πόα, με χυμώδη αγγεία σ' όλα τα μέρη του. Μερικές φορές μπορεί να φθάσει σε ύψος μέχρι 8 μέτρων, καρποφορεί ικανοποιητικά για 3-4 χρόνια, αλλά, μετά χάνει την παραγωγική του αξία. Μπαίνει δε σε καρποφορία ένα χρόνο μετά τη σπορά των σπόρων. Τα πολύ μεγάλα της φύλλα, της δίνουν τη μορφή δένδρου και κατά συνέπεια οι αποστάσεις φύτευσης είναι παρόμοιες με εκείνες μερικών άλλων καρποφόρων δένδρων. Το ριζικό της σύστημα είναι πλούσιο και μάλλον επιφανειακό.

Ο καρπός της παπάγιας σχηματίζεται στις μασχάλες των φύλλων και κυρίως προς την κορυφή του δένδρου. Καθώς το δένδρο ενηλικιώνεται και αυξάνει σε ύψος, οι καρποί συγκομίζονται δύσκολα και γι' αυτό τα δένδρα αυτά αποκόπτονται και αντικαθίστανται από νέα φυτεία. Βοτανικά ο καρπός της παπάγιας είναι ράγα. Το εδώδιμο μέρος είναι το μαλακό σαρκώδες μεσοκάρπιο και ενδοκάρπιο του ωοθηκικού τοιχώματος. Ο λεπτός, δερματώδης φλοιός (εξωκάρπιο) δεν τρώγεται. Στο εσωτερικό του καρπού υπάρχουν πολυάριθμοι σπόροι. Οι σπόροι απομακρύνονται πριν ο καρπός σερβιριστεί για φάγωμα. Το βάρος των καρπών κυμαίνεται από 0.5-2kg.

Επικονίαση-γονιμοποίηση και πολλαπλασιασμός της παπάγιας

Τα θηλυκά φυτά παπάγιας χρειάζονται επικονίαση και η μεταφορά της γύρης γίνεται με τα έντομα. Στην περίπτωση αυτή η αναλογία αρσενικών φυτών προς θηλυκά είναι: 1:10-20. Αν τα φυτά φέρουν ερμαφρόδιτα άνθη τότε μπορεί να καλλιεργηθούν ως αμιγείς φυτείες. Υπάρχουν όμως και παρθενοκαρπικές ποικιλίες.

Όσον αφορά στον πολλαπλασιασμό του φυτού η παπάγια πολλαπλασιάζεται με σπόρο, που φυτεύεται κατευθείαν στον αγρό, σε σπορεία ή σε γλαστράκια από τύρφη για κατευθείαν μεταφύτευση στον αγρό. Ο φρέσκος σπόρος βλαστάνει σε δυο εβδομάδες με επαρκή υγρασία και ευνοϊκή θερμοκρασία. Η μεταφύτευση των φυτών γίνεται όταν αποκτήσουν ύψος 20cm περίπου. Το πότε θα μπούν σε καρποφορία αυτό εξαρτάται από την ποικιλία. Ως παράδειγμα αναφέρουμε ότι η ποικιλία Betty ανθίζει όταν σχηματίσει τον 24_o κόμβο κατά την ανάπτυξή της ως φυτό, η Solo τον 49_o και τα υβρίδιά τους τον 32_o.

Ποικιλίες Παπάγιας

Εφόσον η παπάγια πολλαπλασιάζεται με σπόρο δεν είναι ορθό να γίνεται λόγος για μία και μόνο ποικιλία. Παρόλα αυτά, σε μερικά στελέχη παπάγιας ο τύπος διατηρείται με ομομιξία. Κατά συνέπεια μπορούμε να τα θεωρήσουμε ποικιλίες. Ο Storey (1969) αναφέρει τις εξής ποικιλίες: Τη Solo της Χαβάης, πιθανόν τη Hortus Gold της νότιας Αφρικής, την Improved Petersen της Αυστραλίας και την Betty της Φλόριδας. Αρκετές ακόμα βελτιωμένες σειρές της Solo έχουν αναπτυχθεί, όπως η Solo 5, Solo 8, Bush και Sunrise. Όλες είναι ερμαφρόδιτες, με καρπούς αχλαδόμορφους και βάρος καρπών 0.5kg περίπου. Οι δυο τελευταίες ποικιλίες έχουν κόκκινη σάρκα. Η Hortus Gold συμπεριφέρεται ως δίοικη και μόνον οι σπόροι, που προέρχονται από καρπούς οι οποίοι προέκυψαν με τεχνητή επικονίαση, χρησιμοποιούνται για πολλαπλασιασμό. Ο φλοιός των καρπών της έχει χρυσάφι χρωματισμό, η σάρκα παραμένει συνεκτική και το βάρος των καρπών κυμαίνεται από 1.5-2kg.

Στην Ινδία η Goorg Honey είναι μια από τις καλύτερες δισεξουαλικές ποικιλίες. Η Semanka της Ινδονησίας δίνει μεγάλου μεγέθους καρπούς, με κόκκινη σάρκα. Επίσης καλλιεργούνται στην Αυστραλία η δισεξουαλική Guinea Gold και οι μόνοικες Sannyback και Hybrid 5.

Η βελτίωση των ποικιλιών της παπάγιας αποσκοπεί στο να δημιουργηθούν νέες ποικιλίες, που να παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: υψηλή παραγωγή, υψηλή ποιότητα καρπών, συνεκτική σάρκα, υψηλή περιεκτικότητα σακχάρων, καρπούς μέσου μεγέθους και ανθεντικούς σε μύκητες, βακτήρια και έντομα.

Εδαφοκλιματικές συνθήκες παπάγιας

Η παπάγια καταστρέφεται σε θερμοκρασία παγετού και ως ελάχιστη θερμοκρασία ανάπτυξής της θεωρείται η θερμοκρασία των 15⁰C. Για επίτευξη υψηλής παραγωγής και καλής ποιότητας καρπών απαιτούνται θερμοκρασίες 21⁰C έως 26.5⁰C και πλήρης ηλιοφάνεια. Σε χαμηλότερες όμως θερμοκρασίες επιτυγχάνονται φτωχά αποτελέσματα. Η ετήσια βροχόπτωση πρέπει να φθάνει τα 1500-1800 mm. Στη νότια Αφρική καλύτερης ποιότητας καρποί παράγονται συνήθως σε περιοχές με χαμηλή σχετική υγρασία.

Παρά ταύτα, καλής ποιότητας καρποί παράγονται και σε περιοχές του Ισημερινού, με υψηλή σχετική υγρασία. Η παπάγια ως ευαίσθητο φυτό δεν ανέχεται ισχυρούς ανέμους και γι' αυτό πρέπει να προστατεύεται απ' αυτούς.

Το έδαφος πρέπει να είναι γόνιμο, πλούσιο σε οργανική ύλη, καλοαεριζόμενο και καλά αποστραγγιζόμενο, με pH 5-7. Επίσης απαιτεί επαρκή εδαφική υγρασία καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.

Πληροφοριακά στοιχεία

Ποικιλίες Παπάγια Παπάγια Ποικιλίες Παπάγιας				Προϊόν Παπάγια προϊόν
Τύπος εδάφους Αργιλώδη εδάφη

Ευδοκιμεί στις περιοχές

Περιοχή Νομός Λασιθίου Νομός Ηρακλείου Νομός Ρεθύμνης Νομός Χανίων

Σχετικές σελίδες

• Καλλιέργεια Παπάγιας
• Βοτανικά χαρακτηριστικά Παπάγιας
• Επικονίαση-γονιμοποίηση και πολλαπλασιασμός της παπάγιας
• Ποικιλίες Παπάγιας
• Εδαφοκλιματικές συνθήκες παπάγιας