Πρόσθετες ύλες ζωοτροφών

Οι πρόσθετες ύλες ζωοτροφών είναι οι ουσίες οι οποίες προστίθενται στις ζωοτροφές για να βελτιώσουν τα διαιτητικά τους χαρακτηριστικά ή για να βελτιώσουν την ποσότητα ή την ποιότητα των παραγόμενων κτηνοτροφικών προϊόντων. Αυτές κατατάσσονται σε τέσερις κατηγορίες οι οποίες είναι:

1. Τα συμπληρωματικά θρεπτικών συστατικών,
2. Οι βοηθητικές ουσίες,
3. Τα βελτιωτικά της πέψης και
4. Οι προληπτικοί των ασθενειών παράγοντες.

Συμπληρωματικά θρεπτικών συστατικών

Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται διάφορα καθαρά θρεπτικά συστατικά, τα οποία χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα στις ζωοτροφές για να τις συμπληρώσουν, είτε λόγω ελλιπούς περιεκτικότητάς τους στα αντίστοιχα συστατικά, είτε λόγω ευαισθησίας αυτών (έναντι κυρίως οξειδώσεων, κ.λπ.) και καταστροφής τους κατά το χρόνο συντήρησης ή κατά τη διάρκεια της ενδεχόμενης επεξεργασίας των ζωοτροφών.

Τέτοια συστατικά είναι οι βιταμίνες, οι προβιταμινικές ενώσεις (π.χ. καροτίνια), συστατικά με παρόμοια των βιταμινών δράση (π.χ. βεταΐνη, ινοσιτόλη, καρνιτίνη κ.λπ.), απαραίτητα αμινοξέα, απαραίτητα λιπαρά οξέα, και τα διάφορα άλατα ιχνοστοιχείων.

Βοηθητικές ουσίες

Περιλαμβάνονται ουσίες που προστίθενται στις ζωοτροφές για να βελτιώσουν τα φυσικοχημικά τους χαρακτηριστικά ή για να βελτιώσουν τα χαρακτηριστικά των παραγόμενων κτηνοτροφικών προϊόντων. Στην πρώτη ομάδα ανήκουν τα:

• Αντιοξειδωτικά. Χρησιμοποιούνται κυρίως σε ζωοτροφές πλούσιες σε λίπος για πρόληψη οξείδωσης του τελευταίου.
• Γαλακτοματοποιητές, για δημιουργία γαλακτωμάτων (π.χ. ανάμειξη λίπους με νερό). Ως γαλακτοματοποιητές χρησιμοποιούνται διάφοροι εστέρες λιπαρών οξέων, η λεκιθίνη, κ.ά.
• Βελτιωτικά της γεύσης των ζωοτροφών, χρησιμοποιούνται για να κάνουν πιο εύληπτες τις ζωοτροφές από τα ζώα. Σε αυτά περιλαμβάνονται η βανιλίνη, εκχυλίσματα κανέλλας, γλυκάνισου, φρούτων, κ.ά.
• Συντηρητικές ουσίες, χρησιμοποιούνται για προστασία των ζωοτροφών, κατά τη συντήρησή τους από προσβολές μικροβίων, μυκήτων, εντόμων, ακάρεων, κ.λπ. Κυριότερες συντηρητικές ουσίες είναι τα οξέα προπιονικό, μυρμηκικό, φουμαρικό, σορβικό και κιτρικό.
• Βελτιωτικά ροής, για βελτίωση της ροής υγροσκοπικών υλικών (ζωοτροφών) κατά την ανάμειξη, τη μεταφορά και τη διανομή αυτών. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται ο στεατίτης, το στεατικό κάλιο ή νάτριο, η γη διατόμων, το πυριτικό οξύ, κ.ά.
• Συγκολλητικές ουσίες, (π.χ. καρβοξυ-μεθυλο-κυτταρίνη, πολυμεθυλ-καρβαμίδη). Χρησιμοποιούνται για αύξηση της ικανότητας συγκράτησης των επί μέρους κόκκων των ζωοτροφών κατά τη διαδικασία παραγωγής συμπήκτων.

Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι χρωστικές, οι οποίες χρησιμοποιούνται κυρίως για βελτίωση του χρώματος των παραγόμενων κτηνοτροφικών προϊόντων όπως: το χρώμα της λεκίθου των αυγών (ξανθοφύλλες, φυτικά εκχυλίσματα), η χρώση του δέρματος των παχυνόμενων ορνιθίων (ξανθοφύλλες), η χρώση της σάρκας ή και του δέρματος των ψαριών, κ.ά.

Βελτιωτικά της πέψης των θρεπτικών συστατικών

Τα βελτιωτικά της πέψης των θρεπτικών συστατικών αποσκοπούν στην καλύτερη αξιοποίηση των συστατικών της τροφής στο πεπτικό σύστημα των ζώων, συμβάλλοντας στην καλύτερη εκμετάλλευση του σιτηρεσίου και στην αύξηση της παραγωγής του ζώου.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι οξινιστές, τα ένζυμα, τα προβιοτικά και οι αυξητικοί παράγοντες.

Προληπτικοί των ασθενειών παράγοντες

Είναι φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για πρόληψη ασθενειών των ζώων. Από τις ουσίες αυτές, ευρεία χρήση γίνεται στα διάφορα κοκκιδιοστατικά στα σιτηρέσια των πτηνών και των κονίκλων.