Ραπανάκι φυτό

Γενικά στοιχεία

Η επιστημονική ονομασία του είναι ραπανάκι (Raphanus sativus) που ανήκει στην οικογένεια Κραμβοειδών (Brassicaceae). Το ραπανάκι είναι επίσης γνωστό ως Daiken σε ορισμένα μέρη του κόσμου. Η ελληνική περιγραφή του γένους Raphanus σημαίνει "εμφανίζεται γρήγορα" και αναφέρεται στην ταχεία βλάστηση των φυτών αυτών. Η κοινή ονομασία "ραπανάκι" προέρχεται από τη λατινική Radix = ρίζα. Το ραπανάκι ήταν μια καλά οργανωμένη καλλιέργεια στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, γεγονός που οδηγεί στην υπόθεση ότι τέθηκε σε καλλιέργεια σε προγενέστερο χρόνο. Το ραπανάκι, το γνωστό κομμάτι της σαλάτας μας, είναι μια καλλιέργεια ρίζας, που ονομάζεται γογγυλόριζα με πικάντικη ή γλυκιά γεύση με πολύ χυμό. Μπορεί να είναι λευκό, κόκκινο, μωβ ή μαύρο, μακρύ κυλινδρικό ή στρογγυλό σχήμα. Είτε τρώγονται ωμά, μαγειρεμένα ή ξιδάτα. Το έλαιο που λαμβάνεται από τους σπόρους από ραπανάκι χρησιμοποιείται στη κατασκευή καλλυντικών επίσης. Το ραπανάκι, είναι ένα λαχανικό με πολύ λίγες θερμίδες και ανοίγει την όρεξη με την λεπτή του γεύση! Το ραπανάκι είναι βολβός (σαρκώδης ρίζα) που δε χρειάζεται πολύ νερό και είναι έτοιμο για συγκομιδή 1 - 1,5 μήνα μετά τη σπορά.

Βοτανικά χαρακτηριστικά

Το ραπανάκι είναι φυτό χαμηλής και σχετικά γρήγορης ανάπτυξης έχει πλούσιο φύλλωμα. Τα φύλλα είναι παχιά, δερματώδη και οδοντωτά στην περιφέρεια. Η γογγυλόριζα είναι συνήθως σφαιρική και κόκκινη, αν και σε ορισμένες ποικιλίες εμφανίζεται επιμήκης με χρώμα ερυθρό ή λευκό. Η σάρκα της είναι λευκή, συνεκτική και τρυφερή. Το ριζικό σύστημα μπορεί να φτάσει σε βάθος 30 - 40cm. Το ανθικό στέλεχος εκπτύσσεται από το κέντρο της κορυφής της γογγυλόριζας και φτάνει σε ύψος 1m. Πάνω στις διακλαδώσεις σχηματίζονται οι ταξιανθίες, που φέρουν πολλά ερμαφρόδιτα άνθη. Οι σχηματιζόμενοι σπόροι έχουν σκούρο χρώμα κατά την ωρίμανση τους.

Κλιματικές συνθήκες

Αναπτύσσεται καλά σε ηλιόλουστες θέσεις και είναι ανθεκτικό στο κρύο, αλλά πρέπει να προστατευέται από τους παγετούς. Το ραπανάκι προτιμά περιοχές απαλλαγμένες από χαμηλές θερμοκρασίες, ενώ στις θερμές περιοχές πρέπει να προστατεύεται από τους θερμούς και ξηρούς ανέμους (υποβαθμίζουν την ποιότητα της γογγυλόριζας). Το χρώμα της γογγυλόριζας είναι πιο έντονο κόκκινο σε περιοχές με χαμηλή θερμοκρασία σε σύγκριση με περιοχές με υψηλότερη θερμοκρασία.

Εδαφικές συνθήκες

Το έδαφος πρέπει να είναι βαθύ, μέσης σύστασης, γόνιμο και καλά αποστραγγιζόμενο. Το pH του εδάφους θα πρέπει να βρίσκεται στο εύρος 5 - 6,8. Σε εδάφη με χαμηλή περιεκτικότητα σε υγρασία οι γογγυλόριζες δεν αναπτύσσονται ποιοτικά καλά και έχουν πικρή γεύση.

Πολλαπλασιασμός

Ο πολλαπλασιασμός στο ραπανάκι γίνεται με απ' ευθείας σπορά στο χωράφι. Η σπορά γίνεται είτε σε αλιές είτε σε γραμμές. Εδώ σε αντίθεση με τα άλλη σταυρανθή λαχανικά (π.χ κουνουπίδι, μπρόκολο) δεν γίνεται σπορά σε σπορείο και μετά φύτευση των σπορόφυτων στο χωράφι. Αναλυτικές λεπτομέρειες στη σελίδα της σποράς του ραπανακιού, όπου αναγράφονται οι αποστάσεις καθώς και η κατάλληλη εποχή σποράς.

Ποικιλίες

Οι διάφορες ποικιλίες, που χρησιμοποιούνται στο εμπόριο, μπορεί να διαφέρουν ως προς την πρωιμότητα, την ανθεκτικότητα στην πρώιμη άνθηση, τον αριθμό των σπόρων ανά καρπό, τα χαρακτηριστικά των φύλλων (αριθμό και μέγεθος) και τα χαρακτηριστικά της γογγυλόριζας (μέγεθος, χρώμα και εσωτερική ποιότητα). Οι σπόροι που χρησιμοποιούνται προέρχονται από ποικιλίες συμβατικής καλλιέργειας μετά από σχετική άδεια παρέκκλισης ή πρόκειται για εισαγόμενους βιολογικούς σπόρους. Ακόμα μπορεί να προέρχονται από σποροπαραγωγή των ίδιων των βιοκαλλιεργητών. Οι ποικιλίες αναγράφονται στον παρακάτω σύνδεσμο:

Ποικιλίες ραπανακιού

Ασθένειες

Δεν παρατηρείται ανάπτυξη ασθενειών, λόγω του μικρού χρονικού διαστήματος από τη σπορά μέχρι τη συγκομιδή. Σε καλλιέργειες όμως που οδηγούνται για σποροπαραγωγή μπορεί να αναπτυχθούν οι ίδιες προσβολές που αναπτύσσονται και στα υπόλοιπα σταυρανθή (λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο).

Ασθένειες ραπανακιού </references>