Σπορά αραβόσιτου

Μέθοδοι σποράς

Για τη σπορά του αραβοσίτου χρησιμοποιούνται ειδικές σπαρτικές μηχανές («βάμβακος και αραβοσίτου»). Συνήθως ο ρυθμιστικός μηχανισμός διανομής του σπόρου στη σπαρτική του αραβοσίτου είναι ένας οδοντωτός δίσκος στις εγκοπές του οποίου εγκλωβίζεται ο σπόρος. Ο δίσκος περιστρέφεται με ταχύτητα ανάλογη της κίνησης της σπαρτικής και ο σπόρος απελευθερώνεται όταν η εγκοπή που τον συγκρατεί φθάσει επάνω από το διάκενο του σωλήνα σποράς. Μετά την τοποθέτηση του σπόρου στο βάθος του αυλακιού ακολουθεί η κάλυψή του με χώμα και η συμπίεση του χώματος επάνω στον σπόρο με τη βοήθεια ενός τροχού που βρίσκεται πίσω από τον σωλήνα σποράς. Οι σύγχρονες σπαρτικές έχουν τη δυνατότητα ταυτόχρονης εφαρμογής του λιπάσματος στο αυλάκι σποράς ή παραπλεύρως. Για να επιτευχθεί η επιθυμητή πυκνότητα σποράς θα πρέπει:

• Ο σπόρος να έχει ομοιόμορφο μέγεθος.
• Να επιλεγεί ο καταλληλότερος για το μέγεθος του σπόρου δίσκος σπαρτικής.
• Η ταχύτητα κίνησης της σπαρτικής να μην είναι μεγάλη.

Παράλληλα με τον κλασικό ρυθμιστικό μηχανισμό του οδοντωτού δίσκου χρησιμοποιούνται και άλλοι που έχουν αναπτυχθεί τελευταία (στις «πνευματικές» σπαρτικές μηχανές) και επιτυγχάνουν ακριβέστερη κατανομή του σπόρου ακόμη και σε μεγάλες ταχύτητες σποράς. Η αρχή λειτουργίας των μηχανισμών αυτών βασίζεται στη δημιουργία κενού με τη βοήθεια αεραντλίας.

Ο αραβόσιτος μπορεί να σπαρεί με έναν από τους εξής τρόπους:

1. Σε εδάφη επιθυμητής υφής που έχουν υποστεί την κατάλληλη επεξεργασία (όργωμα-σβάρνισμα) χρησιμοποιείται απλή σπαρτική αραβοσίτου που σπέρνει στις επιθυμητές αποστάσεις και το επιθυμητό βάθος.
2. Σε εδάφη τα οποία μετά από ένα όργωμα παρουσιάζουν καλή δομή είναι δυνατή η σπορά στα ίχνη των τροχών του ελκυστήρα με την προϋπόθεση ότι το έδαφος δεν συμπιέζεται πολύ. Στην περίπτωση αυτή η σπαρτική έλκεται πίσω από τον ελκυστήρα και σπέρνει μόνο στις γραμμές που αντιστοιχούν προς τα ίχνη των μεγάλων τροχών. Υπάρχει όμως και δυνατότητα προσθήκης συμπληρωματικών τροχών (συνήθως δύο) οι οποίοι μειώνουν την απόσταση μεταξύ των μεγάλων τροχών του ελκυστήρα που είναι συνήθως πολύ μεγάλη για τη σπορά του αραβόσιτου. Με τον τρόπο αυτό σπέρνονται ταυτόχρονα 4 γραμμές και έτσι επιταχύνεται σημαντικά η σπορά. Η μέθοδος αυτή, γνωστή ως wheel-track planting, ελαττώνει τις εργασίες προετοιμασίας του εδάφους (χρειάζεται μόνο ένα όργωμα στην περίπτωση που το έδαφος έχει το κατάλληλο ποσοστό υγρασίας), μειώνει την αρχική ανάπτυξη του ζιζανιοτάπητα μεταξύ των γραμμών (επειδή η βολώδης δομή του εδάφους δεν επιτρέπει την ταχεία ανάπτυξη των ζιζανίων) και εξασφαλίζει καλύτερες συνθήκες φυτρώματος λόγω της βελτιωμένης πρόσφυσης σπόρου-εδάφους. Η τεχνική αυτή είναι κατάλληλη συνήθως για ελαφρά και μέσης σύστασης εδάφη. Σε αργιλώδη εδάφη πρέπει να εφαρμόζεται με μεγάλη προσοχή ώστε να αποφεύγεται υπερβολική συμπίεση του εδάφους από τους τροχούς του ελκυστήρα. Αναγκαία προϋπόθεση εφαρμογής της είναι ο μικρός χρόνος που θα πρέπει να μεσολαβήσει μεταξύ του προκαταρκτικού οργώματος και της σποράς ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη του ζιζανιοτάπητα. Η προϋπόθεση αυτή συνεπάγεται και καθυστέρηση της ανοιξιάτικης κατεργασίας του αγρού μέχρι λίγο πριν τη σπορά.
3. Ταυτόχρονη προετοιμασία του εδάφους και σπορά. Μπορεί να εφαρμοσθεί σε αγρούς χωρίς ή με φυτικά υπολείμματα. Στην πρώτη περίπτωση ο αγρός έχει υποστεί προκαταρκτική ενσωμάτωση των υπολειμμάτων ενώ στη δεύτερη δεν έχει μεσολαβήσει κανενός είδους κατεργασία εκτός από χημική ζιζανιοκτονία. Η τεχνική πραγματοποιείται με τη βοήθεια ενός συστήματος αυλακωτήρα-σπαρτικής. Ο αυλακωτήρας ανοίγει τα αυλάκια σποράς και η σπαρτική που ακολουθεί τοποθετεί το σπόρο στον πυθμένα κάθε αυλακιού. Η τεχνική αυτή συνιστάται σε εδάφη επικλινή που υπόκεινται εύκολα σε διάβρωση, όπως επίσης και σε ξηρές περιοχές όπου αποβλέπεται εξοικονόμηση εδαφικής υγρασίας λόγω του επιστρώματος που δημιουργούν τα φυτικά υπολείμματα. Προκαλεί σημαντική μείωση των καλλιεργητικών εργασιών και επομένως και μεγάλη εξοικονόμηση χρόνου. Επίσης έχει όλα τα πλεονεκτήματα που συνεπάγεται η μειωμένη καλλιέργεια του εδάφους (διατήρηση εδαφικής δομής κ.τ.λ.). Αντίθετα, συνεπάγεται συνήθως μία καθυστέρηση στο φύτρωμα των σπόρων που οφείλεται στο μεγαλύτερο βάθος σποράς, σε σύγκριση με τον συνηθισμένο τρόπο σποράς.
4. Σπορά σε αναχώματα. Στην περίπτωση αυτή, της σποράς προηγείται η δημιουργία των αναχωμάτων (με υνιοφόρα ή αυλακωτήρα) στις επιθυμητές αποστάσεις των γραμμών σποράς. Η σπορά πραγματοποιείται με συνηθισμένη σπαρτική ρυθμισμένη έτσι ώστε να σπέρνει στις κορυφές των αναχωμάτων. Η τεχνική εφαρμόζεται σε κακώς αποστραγγιζόμενα και ψυχρά εδάφη. Παρουσιάζει επίσης και άλλα πλεονεκτήματα όπως, π.χ. τη μείωση της επιφανειακής απορροής του νερού, την ελάττωση της διάβρωσης, την κάλυψη τυχόν ζιζανίων στις γραμμές σποράς και την προετοιμασία του αγρού για άρδευση με αυλάκια.