Τεϊόδενδρο

Γενικά Στοιχεία Τεϊόδενδρο

Το τεϊόδενδρο κατάγεται από την Ασία με κέντρο τα Ιμαλάια όρη. Υπάρχουν πολλά είδη τα οποία έχουν αξιολογηθεί εκατοντάδες χρόνια είτε για τα άνθη τους ή για τις ιατρικές και διεγερτικές ιδιότητες τους. Είναι απολύτως βέβαιο ότι το είδος Camellia sinensis var. sinensis πρωτοεμφανίστηκε στις βορειότερες πλαγιές των Ιμαλαΐων ορέων και το C. sinensis var. assamica στις νοτιότερες πλαγιές και τις γειτονικές πεδιάδες. Καλλιεργείται συστηματικά στην Κίνα, Ινδία, Μπανγκλαντές, Σρι Λάνκα, Ινδονησία, Ταϊβάν, Ιράν, Ιαπωνία, Μαλαισία, Τουρκία, Βιετνάμ, Μπουρούντι, Κένυα, Μοζαμβίκη, Ρουάντα, Νότια Αφρική, Τανζανία, Αργεντινή, Ουγκάντα, Ζαΐρ, Ζιμπάμπουε, Βραζιλία, Εκουαδόρ, Περού, Αυστραλία και Παπούα της Νέας Γουϊνέας. Η ετήσια παγκόσμια παραγωγή ανέρχεται σε 1.497.116 τόνους (ITC 1997a). Οι κυριότερες παραγωγικές χώρεςείναι η Ινδία (626.350 τόνους), η Κίνα (423.716 τόνους), η Τουρκία (112.540 τόνους) και η Ιαπωνία (88.000 τόνους) (ITC 1997a). Το τσάι χρησιμοποιείται κυρίως στη φαρμακευτική και για την παρασκευή ροφήματος.

Βοτανικά Στοιχεία Τεϊόδενδρου

Το τεϊόδενδρο ανήκει στην οικογένεια Theaceae και το επιστημονικό του όνομα είναι Camellia sinensis L. Το είδος αυτό είναι διπλοειδές (2n=30), αλλά απαντούν και πολυπλοειδή είδη. Τα πιο γνωστά είδη είναι τα C. sinensis var. sinensis (Κινέζικος τύπος), C. sinensis var. assamica (τύπος Ασσάμ) και C. assamica υποείδος lasiocalyx (τύπος Καμπότζης, λιγότερο κοινός). Ακόμα απαντούν και είδη με παρόμοια χαρακτηριστικά, τα οποία δεν παράγουν τις αναγκαίες χημικές ουσίες, αλλά χρησιμοποιούνται σε προγράμματα υβριδισμού. Τα σπουδαιότερα απ' αυτά είναι τα C. irrawadiensis και C. taliensis. Το τεϊόδενδρο είναι θάμνος ή μικρό δένδρο αειθαλές. Ο κινεζικός τύπος είναι ένα νάνο δένδρο, με μικρά, βαθυπράσινα, στενά και πολύ οδοντωτά, με κατακόρυφη θέση φύλλα. Ταν άνθη είναι μονήρη. Ο τύπος του Ασσάμ είναι δένδρο υψηλότερο, με μεγαλύτερα, λιγότερο οδοντωτά φύλλα, τα οποία σχηματίζουν μεγαλύτερη γωνία με το βλαστό και έχουν κλίση προς τα κάτω στο προς το επάκριο τμήμα τους. Το χρώμα τους ποικίλλει και είναι συνήθως λιγότερο πράσινο από τον κινεζικό τύπο και μερικές φορές είναι πολύ ανοικτοπράσινο, σχεδόν κίτρινο. Τα άνθη παράγονται καθ' ομάδας των δυο ή τριών. Το ριζικό σύστημα εισέρχεται σε μεγάλο βάθος στο έδαφος, όταν έχει μεγάλη ανάγκη για νερό και θρεπτικά στοιχεία. Τα σπορόφυτα σχηματίζουν ένα μονήρες κύριο στέλεχος. Οι βλαστοί παράγονται από οφθαλμούς που απαντούν στη μασχάλη των φύλλων. Τα φύλλα είναι κατ' εναλλαγή και γυαλιστερά στην πάνω επιφάνεια. Η αύξηση της βλάστησης γίνεται κατά κύματα των 4-8 κανονικών φύλλων πάνω από δυο υποτυπώδη και ακολουθείται από μια περίοδο διάπαυσης. Η διάπαυση μπορεί να συμβεί μετά το σχηματισμό λίγων φύλλων, αν το φυτό βρίσκεται σε συνθήκες στρες, όπως ξηρασίας ή χαμηλής θερμοκρασίας του αέρα. Το πρώτο υποτυπώδες φύλλο είναι μικρό σε μέγεθος και πέφτει, ενώ το δεύτερο είναι μεγάλυτερο μεν του πρώτου, αλλά μικρότερο σε μέγεθος απ' ένα κανονικό. Ο οφθαλμός στη μασχάλη του υψηλότερα ευρισκόμενου φύλλου σ' ένα κύμα βλάστησης μεγεθύνεται και μπαίνει σε λήθαργο. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως <<Μπανζχί>>. Οι οφθαλμοί αυτοί τελικά σπάζουν το λήθαργο και σχηματίζουν νέα κύματα βλάστησης. Τα φύλλα που χρειάζονται για την παρασκευή ροφημάτων αποτελούνται από τον ενεργό αυξανόμενο οφθαλμό μ' ένα μήκος βλαστού που περιέχει τα επόμενα τρία φύλλα(τρία φύλλα και έναν οφθαλμό).