Έντομα και μαλάκια που προσβάλουν το ρύζι στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής του
Chironomus sp.
Το έντομο έχει τρεις έως τέσσερις γενεές κατ' έτος όμως μόνο οι δύο πρώτες έχουν σημασία για την καλλιέργεια του ρυζιού. Η προνύμφη του, η οποία εμφανίζει ένα χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα, απομυζεί τους σπόρους που φυτρώνουν και τα νεαρά φυτά με συνέπεια ο αριθμός φυτών ρυζιού στον αγρό να μειώνεται αισθητά. Καταπολεμείται με εφαρμογή στα χαμηλότερα σημεία του τηγανιού του εντομοκτόνου methyl-parathion και άλλων παρομοίων. Κρίνεται όμως απαραίτητο να μη χρησιμοποιούνται συνεχώς εντομοκτόνα με την ίδια δραστική ουσία (ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία ανθεκτικών φυλών του εντόμου. Η απομάκρυνση του νερού από τον αγρό είναι ένας έμμεσος τρόπος ελέγχου του εντόμου, γιατί δεν του παρέχονται δυνατότητες για την επιβίωση του.
Ephydra attica
Η ύπαρξη του εντόμου έχει αναφερθεί στην πανίδα της Ελλάδας από τον Becker (1926) όπου εντοπίσθηκε να ζει στα στάσιμα υφάλμυρα νερά. Για πρώτη φορά παρατηρήθηκε να προκαλεί ζημιές σε ορυζώνες της περιοχής Χαλάστρας το έτος 1989 και έκτοτε φαίνεται να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για την καλλιέργεια του ρυζιού. Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Σιτηρών οι προνύμφες του εντόμου προσβάλουν τα νεαρά φυτά ρυζιού κοντά στη βάση τους με αποτέλεσμα να τα καταστρέφουν. Οι προνύμφες αμέσως μετά την ανάπτυξη τους αγκιστρώνονται επάνω στους επιπλέοντες βλαστούς και στα φύλλα όπου και νυμφώνονται. Τα ακμαία εμφανίζονται στο πρώτο 10ήμερο του Ιουνίου. Η χημική καταπολέμηση των προνυμφών κατά το χρόνο της εμφάνισης τους, όταν το βάθος του νερού είναι σχετικά υψηλό (15 cm και άνω), γίνεται αποτελεσματικά με ψεκασμό με εντομοκτόνα.
Hydrellia sp.
Ζημιές προκαλεί η προνύμφη του εντόμου η οποία κατατρώγει τα φύλλα των νεαρών φυτών.
Triops cancriformis
Πρόκειται για μαλακόστρακο το οποίο απαντάται σε χώρους με στάσιμα και λιμνάζοντα νερά καθώς και στους ορυζώνες όπου προκαλεί πολλές φορές σοβαρές ζημιές στα νεαρά σπορόφυτα. Μετακινούμενο επάνω στο έδαφος του ορυζώνα προκαλεί ξερίζωμα των νεαρών φυτών. Αναπτύσσεται ξεκινώντας από τη δεύτερη ημέρα μετά την κατάκλυση μέχρι σχεδόν την ενάτη, από αυγά που τοποθετήθηκαν την προηγούμενη χρονιά. Μετά 16 μεταμορφώσεις φθάνει σε σεξουαλική ωριμότητα περίπου σε 23 ημέρες. Προκαλεί ζημιές, κάνοντας το νερό θολό και ξεριζώνοντας το ρύζι, ενώ σκάβει υπόγειες στοές στο έδαφος κατά τη διάρκεια ανίχνευσης τροφής που αποτελείται κυρίως από διάφορα ζωύφια. Για τον πλήρη έλεγχο του μαλακόστρακου αυτού εφαρμόζονται τα. ίδια εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του εντόμου Chironomus sp. Οι επεμβάσεις πρέπει να γίνονται την περίοδο όπου όλα τα αυγά έχουν ανοίξει και δεν έχουν ακόμη παρουσιαστεί τα τέλεια. Αυτή η περίοδος κυμαίνεται από την 10η μέχρι την 18η ημέρα μετά την κατάκλυση. Τα. τελευταία έτη παρατηρείται μεγάλη αύξηση του Triops cancriformis στην ορυζοκαλλιέργεια γεγονός που οφείλεται κυρίως στην έλλειψη συστηματικής αμειψισποράς και στην εμφάνιση αντοχής στα εντομοκτόνα.
.jpg)
Planorbis sp.(Σαλιγκαράκι)
Πρόκειται για το σαλιγκαράκι, οργανισμό ο οποίος ανήκει στα Μαλάκια. Όταν βρίσκεται σε μεγάλο αριθμό στην καλλιέργεια του ρυζιού προκαλεί μικρούς τραυματισμούς και "ξέφτισμα" των φυτών στα πρώτα στάδια ανάπτυξής του. Η καταπολέμηση του μπορεί να γίνει με χαλκούχα σκευάσματα σε δόσεις των 0,2-0,3 ppm χαλκού.
Lombricus sp. (σκώληκας)
Είναι σκουλήκι το οποίο ζει σε στάσιμα και λιμνάζοντα νερά καθώς και στους ορυζώνες όπου προκαλεί πολλές φορές σοβαρές ζημιές στα νεαρά σπορόφυτα. Καταπολεμείται με τα ίδια εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του μαλακόστρακου Triops cancriformis.
