Δειγματοληψία εδάφους

Η δειγματοληψία εδάφους είναι η λήψη δείγματος εδάφους από ένα συγκεκριμένο αγροτεμάχιο ώστε να προχωρήσουμε στην ανάλυση αυτού.Με την ανάλυση του δείγματος θα μάθουμε πόσο πλούσιο είναι το συγκεκριμένο αγροτεμάχιο σε κάποια θρεπτικά στοιχεία όπως άζωτο,φώσφορο,κάλιο κ.ά.Τα στοιχεία αυτά καθορίζουν πόσο γόνιμο και παραγωγικό είναι το έδαφος κι έτσι οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για σωστή εφαρμογή της λίπανσης.Η σωστή λίπανση θα βοηθήσει στην ομαλή βλάστηση και ανάπτυξη των φυτών και κατ’επέκταση στην επίτευξη ικανοποιητικής παραγωγής τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Επίσης, θα μας αποτρέψει από την άσκοπη χρήση λιπασμάτων που μόνο αύξηση του κόστους παραγωγής μπορεί να μας δώσει και επιπλέον επιβάρυνση του περιβάλλοντος χωρίς λόγο.

Μέθοδος δειγματοληψίας εδάφους

Γίνεται εύκολα κατανοητό, ότι για να εφαρμόσουμε σωστή λίπανση,θα πρέπει να έχει γίνει σωστή ανάλυση εδάφους ,άρα να έχει προηγηθεί σωστή δειγματοληψία εδάφους.Τα βήματα που ακολουθούμε για μια σωστή δειγματοληψία είναι τα ακόλουθα:

• Αντιπροσωπευτική λήψη δειγμάτων απ’όλα τα σημεία του τεμαχίου.

Για να θεωρηθεί σωστή η δειγματοληψία θα πρέπει το δείγμα να είναι όσο πιο αντιπροσωπευτικό γίνεται.Η αντιπροσωπευτικότητα του τελικού δείγματος εξασφαλίζεται με τη λήψη πολλών και μικρών δειγμάτων,με το ίδιο βάρος το καθένα και να προέρχονται από το ίδιο βάθος,να λαμβάνονται κατά τυχαίο τρόπο και ο αγρός ή το τμήμα του αγρού από τον οποίο προέρχονται να είναι ομοιογενές.

• Διαχωρισμός του κτήματος σε τεμάχια όταν δεν είναι ομοιογενές.

Την ανομοιογένεια του χωραφιού τη διακρίνουμε με το μάτι παρατηρώντας αν υπάρχουν εμφανείς διαφορές στο έδαφος πχ.χρώμα (διαφορετικοί τύποι εδαφών),βλάστηση (διαφορά στην ανάπτυξη των φυτών),πετρώματα,κλίση.Αν το χωράφι είναι ανομοιογενές το χωρίζουμε σε ομοιογενή τμήματα και παίρνουμε ξεχωριστό δείγμα για το κάθε τμήμα.

1. Αν το ομοιογενές χωράφι ή το ομοιογενές τμήμα του χωραφιού είναι περίπου τετράγωνο τότε τα σημεία που επιλέγουμε να πάρουμε τα υπο-δείγματα έχουν σχήμα από πεντάρι-ζάρι,δηλαδή ένα στο κέντρο και τέσσερα σημεία λίγο πιο μέσα από την περίμετρο του χωραφιού.
2. Αν το ομοιογενές χωράφι ή το ομοιογενές τμήμα του χωραφιού είναι στενόμακρο τότε διαγράφουμε μια νοητή γραμμή ζικ-ζακ όπου οι κορυφές αυτής είναι τα σημεία από όπου θα πάρουμε τα υπο-δείγματα.
3. Μπορούμε επίσης να επιλέξουμε να κάνουμε τυχαία δειγματοληψία, λαμβάνοντας τυχαία δείγματα σε μια απόσταση 10-25 μέτρα μεταξύ τους και σε όλη την έκταση του αγρού ή κυκλικά κατά μήκος της περιφέρειας ενός νοητού κύκλου με κέντρο κάποιο χαρακτηριστικό σημείο (πχ. κάποιο δέντρο ή πάσσαλος).

• Για ετήσιες καλλιέργειες (πχ.σιτηρά,κηπευτικά κλπ.) λαμβάνονται δείγματα από 2 βάθη 0-20,20-40 εκατοστά ή 0-30,30-60 εκατοστά,αφού φυσικά καθαριστεί η επιφάνεια από οποιεσδήποτε ξένες ουσίες
• Για πολυετείς καλλιέργειες (πχ.δενδρώδεις,αμπέλια) λαμβάνονται 3 δείγματα:ένα από βάθος 0-30, 30-60 και 60-90 εκατοστά ή 0-40,40-80 και 80-120 εκατοστά.Αυτό το κάνουμε γιατί οι πολυετείς καλλιέργειες αναπτύσσουν βαθύτερο ριζικό σύστημα.
• Για λιβάδια και βοσκοτόπους λαμβάνεται ένα επιφανειακό δείγμα βάθους 0-20 εκατοστά ή δείγματα από δύο βάθη 0-10 και 10-20 εκατοστά.
• Από κάθε σημείο λαμβάνεται πάντοτε ίση ποσότητα εδάφους
• Για την ετοιμασία αντιπροσωπευτικού δείγματος λαμβάνεται χώμα,τουλάχιστον από 8-12 διαφορετικά σημεία του ομοιογενούς αγροτεμαχίου ή του ομοιογενούς τμήματος του αγροτεμαχίου,τοποθετείται σε ένα δοχείο και μετά το τέλος της δειγματοληψίας γίνεται ανάμιξη για να γίνει ένα ομοιογενές δείγμα.Έπειτα, λαμβάνεται μια ποσότητα 1-2 κιλών σε μία πλαστική σακούλα.

Προσοχή αποφεύγουμε τη δειγματοληψία:

1. Μετά από λίπανση, ασβέστωση ή προσθήκη κοπριάς
2. Δίπλα σε δρόμους, στάβλους, σε αυλάκια και σαμάρια
3. Κοντά σε χώρους εκφόρτωσης λιπασμάτων ή κοπριάς
4. Kοντά σε συστήματα άρδευσης
5. Μετά από έντονη βροχόπτωση
6. Κοντά σε όχθες ποταμών, ρυακιών και ξερών ρεμάτων και σε νεροκρατήματα
7. Δίπλα σε φράχτες και δενδροστοιχίες ή κοντά σε δάση
8. Πολύ κοντά στον κορμό του δέντρου

Δείγματα εδάφους μπορούν να λαμβάνονται καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου αρκεί να μην έχει επηρεαστεί πρόσφατα η θρεπτική σύσταση του εδάφους από οποιαδήποτε παρέμβαση (πχ. λίπανση).Ωστόσο,η καταλληλότερη περίοδος δειγματοληψιών για τις εποχικές καλλιέργειες είναι λίγο πριν τη σπορά ή τη φύτευση αν γίνεται.Για τις μόνιμες φυτείες πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα ανάλυση εδάφους και φύλλων για να γνωρίζουμε τη θρεπτική κατάσταση τόσο των φυτειών όσο και του εδάφους.Τέλος,είναι καλό για τις μόνιμες φυτείες να γίνεται ανάλυση κάθε 2-3 χρόνια.