Εκτροφή ιπποειδών

Άλογα

Η ενασχόληση των Ελλήνων με την ιπποτροφία έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα και η αγάπη τους για τον ίππο παραμένει αμείωτη μέχρι σήμερα. Οι ίπποι που εκτρέφονται στη χώρα μας, είναι ζώα τα οποία δημιουργήθηκαν μετά από συνδυασμό επιλογής και σχημάτων διασταύρωσης γεννητόρων που ανήκαν σε ξένες και ντόπιες φυλές. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του έτους 2005 στην Ελλάδα εκτρέφονται 18.602 ίπποι, 13.811 ημίονοι και 20.472 όνοι. Από τους εκτρεφόμενους ίππους, 4.779 είναι ίπποι αθλητές και αγώνων ενώ η μεγάλη πλειοψηφία, 13.823 ίπποι είναι ζώα εργασίας. Αν και τα τελευταία χρόνια υπάρχει ενδιαφέρον για την ιπποτροφία στην Ελλάδα, εντούτοις, το ενδιαφέρον των ενασχολούμενων με την ιπποτροφία εστιάζεται στους αθλητές ίππους και στους ίππους αγώνων. Η συντριπτική πλειοψηφία από αυτούς τους ίππους, οι οποίοι ανήκουν σε διάφορες φυλές και τύπους, βρίσκεται κυρίως σε ιππικούς ομίλους και σε ιπποφορβεία σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Εγκαταστάσεις αλόγων

Tον χειμώνα το άλογο περνά τον περισσότερο χρόνο του στον στάβλο, ο οποίος πρέπει να πληροί ορισμένες προδιαγραφές.

• Πρέπει να υπάρχει επαρκής αερισμός και να μπαίνει αρκετό ηλιακό φως. Το ιδανικότερο θα ήταν να παραμένουν ανοιχτά όλα τα παράθυρα, εκτός εκείνων που βρίσκονται στη φορά του ανέμου. Τα παράθυρα είναι απαραίτητα, αλλά να τοποθετούνται όσο πιο ψηλά γίνεται. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, τοποθετήστε μια σιδεριά στο εσωτερικό του παραθύρου, ώστε να μην σπάσει το τζάμι.

Εγκαταστάσεις ιπποειδών

• Η θερμοκρασία πρέπει να είναι σταθερή: 10-15^oC. Ο πολύ ζεστός στάβλος δεν κάνει καλό στα άλογα. Ακόμη και όταν το άλογο είναι ιδρωμένο, καλό θα ήταν να σκεπάζετε το άλογο με μια κουβέρτα και να ανοίγετε ένα παράθυρο.
• Πρέπει να είναι αρκετά μεγάλος και γερός. Η καταλληλότητα του στάβλου εξαρτάται από τις διαστάσεις του, τις εγκαταστάσεις που περιέχει και τα υλικά κατασκευής.
• Ο στάβλος πρέπει να εξοπλιστεί με ένα ράφι για το σανό, μια ταίστρα, μια ποτίστρα (αυτόματη) και μια πλάκα μεταλλικών στοιχείων. Το ράφι για το σανό τοποθετείται πλέον σε ύψος ίσο με το στήθος του αλόγου, ώστε να μπορεί να τρώει σε φυσική στάση. Σε ό,τι αφορά στην ταίστρα, για τις παρισσότερες ράτσες αλόγων, πρέπει να τοποθετείται σε ύψος 70 εκ.από το δάπεδο και να έχει πλάτος περίπου 50 εκ., ώστε το άλογο να μη χτυπά το κεφάλι του στον τοίχο ή να μην τραυματίσει τα μάτια του όσο τρώει.

Το εσωτερικό ύψος του στάβλου πρέπει να είναι τουλάχιστον 3,2μ. Εάν είναι ψηλότερος, ο αερισμός θα είναι καλύτερος. Πάντως, το ταβάνι πρέπει να είναι αρκετά ψηλό, για να μην χτυπήσει το κεφάλι του το άλογο. Οι διαστάσεις του χωρίσματος πρέπει να είναι τουλάχιστον 3Χ3μ και το άνοιγμα της πόρτας να έχει πλάτος τουλάχιστον 1μ., για να μη χτυπήσει τους ώμους του το άλογο όταν μπαίνει ή βγαίνει. Εάν υπάρχει διάδρομος, οι ράβροι ή το πλέγμα μπορούν να τοποθετηθούν στον τοίχο σε ύψος 1,4-1,5 μ., αλλά οι κατακόρυφες ράβροι δεν πρέπει να απέχουν μεταξύ τους περισσότερα από 5 εκ., ώστε να μην πιαστούν ανάμεσά τους οι οπλές του αλόγου.

Διατροφή αλόγου

Τα άλογα είναι φυτοφάγα ζώα από την φύση τους. Είναι ευχαριστημένα όταν μπορούν να βόσκουν συνέχεια.

Οι κανόνες διατροφής των αλόγων είναι οι παρακάτω:

1. Το άλογο πρέπει να ταΐζεται λίγο και συχνά, όπως το απαιτεί η φύση του, καθώς έχει μικρό στομάχι. Τουλάχιστον 2-3 φορές την ημέρα και ποτέ μία (1) φορά.
2. Πρέπει να δίνουμε τη σωστή και ακριβή ποσότητα τροφής που αναλογεί στο κάθε άλογο σύμφωνα με τις ανάγκες του.
3. Πρέπει να χρησιμοποιούμε μόνο καλής ποιότητας τροφή.
4. Πρέπει να δίνεται πάντα ο σωστός τύπος τροφής στο άλογο, για κάθε κατηγορία τροφής υπάρχουν πολλές ποικιλίες και διάφορες ποιότητες. Πρέπει να αναζητήσουμε αυτή που ταιράζει στο άλογο σύμφωνα με τις ανάγκες του και τις ιδιαιτερότητές του. (Σανό, δημητριακά, έτοιμα μείγματα, συμπληρώματα κ.λπ.).
5. Πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις τροφές που χρειάζονται επεξεργασία.
6. Πρέπει να υπάρχει πάντα διαθέσιμο καθαρό και φρέσκο νερό.

Η πέψη του αλόγου λειτουργεί με ιδιαίτερα λεπτή ισσοροπία η οποία βασίζεται απόλυτα στη σωστή διατροφή. Αν ταΐσουμε λάθος ένα άλογο, μπορεί να προκαλέσουμε πεπτικά προβλήματα τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις είναι μοιραία.

Έγκυος φοράδα-τοκετός και νεογέννητο πουλάρι

Οι φοράδες φαίνεται ότι προτιμούν να γεννούν το βράδυ όταν δεν τις παρακολουθεί κανείς και σίγουρα έχουν την ικανότητα να ελέγχουν την έναρξη του τοκετού. Παρά τις συχνές επισκέψεις στο χώρο που βρίσκεται η φοράδα, αυτή θα γεννήσει την ώρα που θα έχουν φύγει όλοι.

Φοράδα με το πουλαράκι της

Σε περιπτωση που ανακύπτει κάποιο πρόβλημα φρόνιμο είναι να υπάρχει το τηλέφωνο του ιππιάτρου διαθέσιμο. Η φοράδα θα χρειαστεί ένα καθαρό, προστατευμένο και ήσυχο μέρος για να γεννήσει. Τα άλογα πολλές φορές γεννούν στα λιβάδια, το οποίο είναι επίσης μία αποδεκτή επιλογή. Αφήνοντας τη φοράδα να γεννήσει στο λιβάδι έχει κάποια πλεονεκτήματα.

1. Μία ανοικτή έκταση με γρασίδι είναι πιθανότερα πιο καθαρή από ένα στάβλο.
2. Ένα λιβάδι παρέχει αρκετό και υγιεινό χώρο για τον τοκετό.
3. Δεν υπάρχει η ανησυχία μήπως η φοράδα στριμωχτεί στη γωνία ή τον τοίχο όταν προσπαθεί να γεννήσει.

Εάν επιλεγεί η γέννα να γίνει στο στάβλο τότε οι διαστάσεις του θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 4 επί 4μέτρα. Θα πρέπει να υπάρχει αρκετή στρωμνή. Το δάπεδο να είναι καθαρό και να έχει γίνει απολύμανση. Όταν το δάπεδο είναι από χώμα ή άμμο η απολύμανση είναι δύσκολη. Η στρωμνή από άχυρο (ειδικά του σταριού) είναι προτιμότερη από τα ροκανίδια διότι δεν κολλάει στο νεογέννητο ή την φοράδα. Η κοπριά και η λερωμένη στρωμνή πρέπει να απομακρύνονται μετά από κάθε τοκετό.

Απογαλακτισμός πουλαριού

Η διαδικασία απογαλακτισμού δημιουργεί ανησυχία και stress στο πουλάρι αλλά και στη φοράδα

Η διαδικασία απογαλακτισμού του πουλαριού από τη μητέρα του δημιουργεί ανησυχία και stress στο πουλάρι αλλά και στη φοράδα. Οι κάτωθι οδηγίες έχουν σκοπό να διευκολύνουν αυτή τη διαδικασία.

• Τα πουλάρια πρέπει να τρώνε τροφή ανάπτυξης πριν απογαλακτιστούν. Στην ηλικία τών 4-6 εβδομάδων συνήθως κλέβουν από την τροφή της φοράδας. Η ποσότητα της τροφής αν και μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το είδος της τροφής και την ιδιοσυγκρασία του πουλαριού, είναι 500 γραμμάρια την ημέρα για κάθε μήνα ζωής. Εάν το πουλάρι για παράδειγμα είναι 5 μηνών κατά τον απογαλακτισμό, η ποσότητα της τροφής που πρέπει να του δίνουμε είναι 2,5 κιλά την ημέρα. Η τροφή πρέπει να είναι ειδική για αναπτυσσόμενα πουλάρια.
• Κρατήστε τα πουλάρια σε οικείο περιβάλλον και μεταφέρετε τις φοράδες σε άλλο μέρος. Λόγω της ηλικίας οι φοράδες είναι δυσκολότερο να τραυματιστούν κατά τον απογαλακτισμό και τη μεταφορά στο νέο περιβάλλον από ότι τα πουλάρια. Επίσης οι φοράδες είναι δύσκολο να παραβιάσουν την περίφραξη στο νέο τόπο διαμονής τους σε αντίθεση με τα πουλάρια. Τα απογαλακτισμένα πουλάρια θα είναι πολύ ανήσυχα τις πρώτες μέρες του απογαλακτισμού, αλλά θα είναι στο ίδιο γνωστό μέρος και τουλάχιστον δε θα έχουν πρόβλημα να βρουν που είναι το νερό (ιδιαίτερα σημαντικό κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού).
• Αμέσως μετά τον απογαλακτισμό ο ρυθμός ανάπτυξης φυσιολογικά είναι μικρότερος. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί με τη συχνή μέτρηση του βάρους και του ύψους. Εάν υπάρχει απόκλιση στην ανάπτυξη ενός πώλου σε συγκριση με άλλα πουλάρια της ίδιας ηλικίας το πουλάρι θα πρέπει να εξεταστεί από τον ιππίατρο.
• Το stress και η ανησυχία κατά τον απογαλακτισμό μπορεί να προκαλέσει γαστρικά έλκη στα πουλάρια. Σημάδια εμφάνισης των ελκών είναι ανορεξία, θαμπό τρίχωμα, μειωμένη ανάπτυξη, κακοδιαθεσία. Τα τριφύλλι έχει αντιόξινη δράση και ελαττώνει την εμφάνιση ελκών. Γι' αυτό το λόγο είναι το χόρτο που συνιστάται για τη διατροφή των απογαλακτισμένων πουλαριών.

Φροντίδες αλόγου

Πολλές φορές, ο πεταλωτής έρχεται αντιμέτωπος με διορθωτικές διαδικασίες προκειμένου να βελτιώσει την κίνηση ενός αλόγου ή ακόμα και για να σταματήσει την τυχόν χωλότητά του από κάποιον τραυματισμό

Μία απ΄τις φροντίδες που πρέπει να γίνονται στα άλογα είναι αυτή του διορθωτικού πεταλώματος.

Πολλές φορές, ο πεταλωτής έρχεται αντιμέτωπος με διορθωτικές διαδικασίες προκειμένου να βελτιώσει την κίνηση ενός αλόγου ή ακόμα και για να σταματήσει την τυχόν χωλότητά του από κάποιον τραυματισμό. Σε μεγάλο ποσοστό η θεραπεία και το ορθοπεδικό πετάλωμα ενός αλόγου που πάσχει, για παράδειγμα, από σύνδρομο ποδοτροχιλίτιδας ή από κάταγμα τρίτης φάλαγγας, μπορεί να διορθωθεί.

Μια επιπλέον φροντίδα για τα άλογα είναι οι εμβολιασμοί. Οι εμβολιασμοί είναι ένας εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος προστασίας των αλόγων από ασθένειες. Τα εμβόλια που κυκλοφορούν στη χώρα μας για τα αλογα δίνουν προστασία για τις εξής ασθένειες:τέτανος, γρίππη, ρινοπνευμονίτιδα. Για να αποκτήσει το άλογο τη μέγιστη προστασία είναι αναγκαίο ένα πλήρες εμβολιακό πρόγραμμα. Εντούτοις οι εμβολιασμοί δεν μπορούν να εγγυηθούν 100% προστασία.

Επιπρόσθετα ο κάτοχος ενός αλόγου πρέπει να ενημερωθεί και για το πως πρέπει να τοποθετηθεί η σέλλα στο άλογό του. Η σέλλα δεν πρέπει να ακουμπάει καθόλου στην σπονδυλική στήλη. Πρέπει να χωράνε τουλάχιστον 4 δάκτυλα σε οποιοδήποτε σημείο του τούνελ που δημιουργείται μεταξύ σέλλας και σπονδυλικής στήλης.

Στην εικόνα πιέζονται με το χέρι κάποια σημεία πίεσης (pressure points) έτσι ώστε να ξεμπλοκάρουν κάποιοι μύες.

Η ιππιατρική εξέταση επίσης πριν την αγορά ενός αλόγου είναι κάτι που δεν πρέπει να αμελεί όποιος ενδιαφέρεται για μια τέτοια αγορά.

Σήμερα τα άλογα ζουν περισσότερο λόγω της βελτίωσης των συνθηκών διατροφής, διαχείρησης και υγείας. Δεν είναι σπάνιο να συναντήσει κανείς άλογα μεγαλύτερα από 20 ή 30 χρονών. Η κληρονομικότητα ευθύνεται κατά ένα ποσοστό για την ηλικία όμως σημαντική είναι και η ευθύνη του ιδιοκτήτη. Κάποιοι νομίζουν ότι αφήνοντας ένα γέρικο άλογο στο λιβάδι είναι ο καλύτερος τρόπος συνταξιοδότησης. Το κάθε άλογο όμως είναι ξεχωριστό. Μερικά είναι νωχελικά ενώ σε άλλα αρέσει η δράση. Με την κατάλληλη διατροφή και άσκηση θα πετύχουμε το σκοπό μας και έτσι θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε καλύτερα ένα ηλικιωμένο άλογο.

Μια επιπλέον σημαντική φροντίδα για τα άλογα είναι η φυσιοθεραπεία. Η φυσιοθεραπεία στα άλογα δε σημαίνει απαραίτητα πως γίνεται όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Εφαρμόζεται σε πολλά αθλητικά άλογα προληπτικά και είναι κάτι που βελτιώνει πολύ την κίνηση, την απόδοση και την αντοχή τους. Επίσης πολλές φορές χαλαρώνοντας τους μύες προλαβαίνεται κάποιο πιθανό τράβηγμα.

Η οδοντιατρική περίθαλψη επίσης είναι μια φροντίδα που είναι απαραίτητη για πολλούς λόγους. Η σωστή οδοντιατρική περίθαλψη έχει εμφανή αποτελέσματα. Το άλογο νοιώθει ευεξία, χρησιμοποιεί την τροφή του αποτελεσματικότερα και ζει πιο πολλά χρόνια.

Στοιχεία εκτροφής όνου

Τα γαϊδούρια χρησιμοποιούνται ως ζώα φορτίου, έλξης και ιππασίας. Τα τελευταία όμως χρόνια εκτρέφονται και για γαλακτοπαραγωγή, ενώ το κρέας τους κατατάσσεται στα πλέον ποιοτικά

Ο όνος σε σύγκριση με το άλογο έχει πολύ μεγάλη αντοχή (φορτίου και έλξης) στην κοπιώδη εργασία, στον καύσωνα, στις ασθένειες (ειδικά σε παθήσεις των κάτω άκρων), στην πείνα και τη δίψα. Είναι εξαιρετικά λιτοδίαιτος, πολύ υπομονετικός και μακροβιότερος του αλόγου (ζει πάνω από 40 χρόνια-Αγγλία). Σε αντίθεση με τον ίππο, ο όνος μειονεκτεί στην ταχύτητα και στο σωματικό μέγεθος.

Ο όνος αναπαράγεται κανονικά (εγγενώς) με άτομα του ίδιου είδους αλλά και με τον ίππο. Συγκεκριμένα η διασταύρωση αρσενικού όνου με φοράδα δίνει τον ημίονο ή μουλάρι, ενώ η διασταύρωση αρσενικού αλόγου με θηλυκό όνο δίνει το γαιδουρομούλαρο. Και στις δύο περιπτώσεις οι απόγονοι είναι στείροι λόγω περιττού αριθμού χρωμοσωμάτων. Η κύηση διαρκεί 12 μήνες.

Τα τελευταία χρόνια και ειδικά στις αναπτυγμένες χώρες υπάρχει κίνδυνος εξαφάνισης φυλών όνων. Ειδικά στην Ελλάδα ο συνολικός πληθυσμός των όνων και ημιόνων μειώθηκε από 500.000 το 1950 στις 18.000 σήμερα. Σήμερα υπάρχει η τάση εκμετάλλευσης των όνων για το γάλα. Αυτό ενισχύεται λόγο των υψηλών τιμών (μέχρι 100 €/lt. πωλείται στο Βέλγιο). Ο όνος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ζώο συντροφιάς σε αγροτουριστικές επιχειρήσεις.

Σχετικές σελίδες

• Ιπποειδή
• Φυλές ιπποειδών
• Σταβλικές εγκαταστάσεις ιπποειδών
• Διατροφή αλόγου
• Έγκυος φοράδα-τοκετός και νεογέννητο πουλάρι
• Φροντίδες αλόγου
• Υγιεινή των αγροτικών ζώων
• Οιστρικός κύκλος αγροτικών ζώων