Ιδιότητες και χαρακτήρες ποικιλιών επιτραπέζιων σταφυλιών

Ελκυστικότητα σταφυλιού

Η ελκυστικότητα και ωραιότητα του σταφυλιού προσδιορίζεται από τους μορφολογικούς χαρακτήρες τόσο γενικά του σταφυλιού όσο και ειδικότερα των ραγών. Η ελκυστικότητα του σταφυλιού παίζει τεράστιο ρόλο και συχνά αποτελεί αποφασιστικό (ίσως το πιο αποφασιστικό) κριτήριο προτίμησης από τον καταναλωτή. Στην ωραιότητα του σταφυλιού συμβάλλουν το σχήμα, το μέγεθος και η πυκνότητά του. Το σχήμα επιζητείται να είναι κανονικό και συμμετρικό, το μέγεθος μέτριο και η πυκνότητα μικρή με βόστρυχο όχι ιδιαίτερα παχύ, αλλά εύκαμπτο και ισχυρό. Ιδιαίτερης αξίας μορφολογικοί χαρακτήρες των ραγών των επιτραπέζιων σταφυλιών είναι το σχήμα, το μέγεθος, το χρώμα, ενώ τελευταία ιδιαίτερα εκτιμάται από τους καταναλωτές η απουσία γιγαρτών. Το μέγεθος των ραγών σε ένα επιτραπέζιο σταφύλι ποιότητας, πρέπει να είναι μεγάλο, όχι μόνο γιατί είναι ελκυστικότερο αλλά και γιατί είναι πρακτικότερο για τον καταναλωτή. Η ομοιομορφία και η λαμπρότητα του χρώματος συμβάλλουν αποφασιστικά στην ωραία εμφάνιση του σταφυλιού. Με την έννοια αυτή και ανεξάρτητα απ’ το αν είναι λευκή ή έγχρωμη η ποικιλία δεν επιτρέπεται η παρουσία άσπρων ραγών ή ραγών που δεν έχουν το χαρακτηριστικό χρώμα της ώριμης ράγας. Τέλος στην ωραιότητα της ράγας συμβάλλει και η κέρινη ανθηρότητά της. Η επιδερμίδα της ράγας επιζητείται να είναι λεπτή και ανθεκτική. Αν και οι περισσότερες ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών στο διεθνές εμπόριο είναι εγγίγαρτες ιδιαίτερης προτίμησης τυγχάνουν οι αγίγαρτες ποικιλίες με αυξημένο μέγεθος ραγών. Μεταξύ των εγγιγάρτων ποικιλιών προτιμητέες είναι εκείνες των οποίων οι ράγες έχουν λίγα γίγαρτα μικρά κι όχι σκληρά.

Γευστικότητα

Η χημική σύνθεση της ράγας και οι τεχνολογικοί οργανοληπτικοί χαρακτήρες της σάρκας και της επιδερμίδας, σε συνδυασμό με το άρωμα, προσδιορίζουν την γευστικότητα των σταφυλιών που προορίζονται για νωπή κατανάλωση. Στη διαμόρφωση ευχάριστης, δροσερής, απολαυστικής γεύσης αποφασιστικό ρόλο παίζει η σχέση «σάχαρα προς οξέα» και ακόμη το άρωμα, η «τραγανή» σύσταση της σάρκας καθώς και η μικρή περιεκτικότητα του φλοιού σε ταννίνες. Το μοσχάτο άρωμα που διακρίνει τα σταφύλια μερικών ποικιλιών είναι συχνά επιθυμητό στους καταναλωτές προκειμένου περί ποικιλιών vinifera.

Ανθεκτικότητα στους χειρισμούς

Η αντοχή των σταφυλιών στους χειρισμούς κατά τον τρυγητό και τη συσκευασία και μεταφορά, ιδιαίτερα στις δύσκολες συνθήκες του διεθνούς εμπορίου σε συνδυασμό με την επιδεκτικότητά τους στη συντήρηση και διατήρηση για μακρό χρονικό διάστημα, αποτελούν επιθυμητές ιδιότητες των ποικιλιών επιτραπέζιων σταφυλιών. Συστατικά στοιχεία της ανθεκτικότητας των σταφυλιών αποτελούν οι χαρακτήρες του βοστρύχου, η υφή, το πάχος και η ύπαρξη της κέρινης ανθηρότητας του φλοιού των ραγών, η αντοχή της ράγας στη σύνθλιψη, η δύναμη προσφυγής των ραγών στο ποδίσκο κ.ά. Η δομή και η σύσταση του βοστρύχου παίζει σπουδαίο ρόλο, γιατί είναι και το ευαίσθητο σημείο, όπου πρώτα εκδηλώνονται οι συνέπειες των χειρισμών κατά τον τρυγητό και τη μεταφορά των σταφυλιών για συσκευασία. Ο βόστρυχος πρέπει να είναι ανθεκτικός, εύκαμπτος και δύσκολα να «σπάζει» ή να αφυδατώνεται. Ο φλοιός των ραγών, για ποικιλίες διεθνούς εμπορίου, που θα συντηρηθούν σε ψύξη και θα διακινηθούν σε μεγάλες αποστάσεις πρέπει να είναι παχύς, μεγάλης περιεκτικότητας σε ταννίνες, έστω κι αν αυτό αποβαίνει σε βάρος της γεύσης, η δε πρόσφυση της ράγας στο ποδίσκο ισχυρή.

Καλλιεργητική συμπεριφορά

Για τον προσδιορισμό της καταλληλότητας μιας ποικιλίας ως επιτραπέζιας, σημαντικό ρόλο παίζουν και άλλοι παράγοντες και ιδιότητες, όπως η σταθερότητα της παραγωγής ίδιας μορφής και ποιότητας σταφυλιών, ο χρόνος εμπορικής ωρίμανσης και γενικά η καλλιεργητική συμπεριφορά της ποικιλίας, στις διάφορες καλλιεργητικές επεμβάσεις κατά τον ετήσιο κύκλο βλάστησης των πρέμνων.