Χλωρή λίπανση

Με την έννοια αυτή εννοείται η ενσωμάτωση στο έδαφος καλλιέργεια φυτών (κυρίως ψυχανθών) ευρισκομένων σε κατάλληλο στάδιο αναπτύξεως (κυρίως στην άνθηση) ανάμεσα σε δύο καλλιέργειες. Η πρακτική των χλωρών λιπάνσεων πολλαπλασιάζει τις ευνοϊκές επιδράσεις του εδάφους. Βασικής σημασίας είναι η χρησιμοποίηση του κατάλληλου φυτικού είδους, σε σχέση με τις εδαφοκλιματικές ιδιαιτερότητες της περιοχής. Η τεχνική αυτή βελτιώνει την δομή του εδάφους εμπλουτίζοντας το με οργανική ουσία και θρεπτικά στοιχεία από τα αποσυντιθέμενα φυτά της χλωρής λίπανσης.

Στόχοι της χλωρής λίπανσης:

• Προστασία του εδάφους από τη διάβρωση
• Εμπλουτισμός του εδάφους σε οργανική ουσία
• Αύξηση του αζώτου (Ν) του εδάφους
• Μείωση της έκπλυσης των θρεπτικών στοιχείων
• Δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την ανάπτυξη των μικροοργανισμών του εδάφους
• Διατήρηση της εδαφικής υγρασίας

Τα διάφορα είδη των φυτών της χλωρής λίπανσης εμφανίζουν μεγάλες διαφορές ως προς την σύνθεση και τη σύσταση με συνέπεια να ποικίλλει η δράση τους στο έδαφος. Η χημική σύσταση των φυτών επηρεάζει την ανάπτυξη των φυτών που ακολουθούν. Ο λόγος C/Ν είναι ένα σημαντικό ποιοτικό χαρακτηριστικό για την ταχύτητα της βιοαποσύνθεσης των φυτικών υλικών. Όσο προχωρούν οι καλλιέργειες στην ωρίμανση, ο λόγος C/Ν μεταβάλλεται υπέρ του άνθρακα.

Όταν τα φυτικά υπολείμματα των χλωρών λιπάνσεων παραμένουν ως mulch στην επιφάνεια του εδάφους, προστατεύουν την εδαφική υγρασία, διατηρούν τις θερμοκρασίες σε ευνοϊκότερα επίπεδα και μειώνουν την διάβρωση.

Η χλωρή λίπανση δεν πρέπει να έχει ως μοναδικό σκοπό τον εμπλουτισμό του εδάφους, αλλά και την αμειψισπορά, η οποία έχει ως στόχους την μείωση των ζιζανίων και την χαλάρωση των βαθύτερων στρωμάτων του εδάφους.

Μειονεκτήματα της χλωρής λίπανσης είναι:

• Η απώλεια οργανικής ουσίας εξ αιτίας της εντατικής κατεργασίας του εδάφους
• Η μεγάλη κατανάλωση νερού
• Η αύξηση ορισμένων παρασίτων και
• Η μείωση της παραγωγής της επόμενης καλλιέργειας

Για να ελαχιστοποιηθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις της χλωρής λίπανσης πρέπει να γνωρίζουμε ότι:

• Αν τα φυτά της χλωρής λίπανσης ανήκουν στα ψυχανθή
• Αν πραγματοποιήθηκε Ν-ούχος λίπανση
• Αν είναι υγρή ή ξερή μια περιοχή
• Ο χρόνος εφαρμογής της χλωρής λίπανσης

Τα φυτά της χλωρής λίπανσης ταξινομούνται σε καλλιεργούμενα και μη, σε ψυχανθή και μη. Σαν κατάλληλα φυτά για χλωρή λίπανση θεωρούνται το μαυροσίταρο (Fagopyron saittatum), το μπιζέλι (Pisum sativum) , το κίτρινο τριφύλι (Medicago lupulina), το σινάπι (Sinapis alba), η ραφανίδα (Raphanus sativus), ο βίκος (Vicia sativa), ο ηλίανθος (Helianthus annus), η κράμβη (Brassica napus), τα ρεβύθια (Lathyrus cicera), η φακελωτή (Phacelia), τα λούπινα (Lupinus luteus), τα κουκιά (Vicia faba).

Όταν τα φυτά ενσωματωθούν εγκαίρως στο έδαφος, αποσυντίθενται γρήγορα και συμβάλουν στην αύξηση του χούμου και την βελτίωση της δομής του εδάφους. Από την βιολογική δραστηριότητα κινητοποιούνται θρεπτικά στοιχεία από τα υπάρχοντα στο έδαφος και από τη χλωρή λίπανση , τα οποία εκμεταλλεύονται οι καλλιέργειες που ακολουθούν. Οι χλωρές λιπάνσεις από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη οδηγούν σε αύξηση της απόδοσης των καλλιεργειών που ακολουθούν. Η χλωρή λίπανση συναγωνίζεται ακόμα και την κοπριά.

Σχετικές σελίδες

• Ψυχανθή
• Ρόλος θρεπτικών στοιχείων στα φυτά
• Κοπριά αγροτικών ζώων
• Αμειψισπορά
• Μπιζέλι
• Βίκος
• Ηλίανθος
• Ελαιοκράμβη
• Ρεβιθιά
• Φακελωτή
• Λούπινο
• Κουκιά

Βιβλιογραφία

• "Βιολογική γεωργία", Πρόγραμμα Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς - ΑΤΕΙ Πειραιά: Επιστημονική υποστήριξη νέων αγροτών, Επιστημονική ομάδα έργου: Δημήτριος Τσελές - Καθηγητής - επιστημονικός υπεύθυνος, Ασπασία Ευθυμιάδου - Λέκτορας Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου, Μαρία Γκούλτα - γεωπόνος