Αρχές ποιοτικής κατάταξης των νερών

Η ποιοτική κατάταξη των νερών άρδευσης γίνεται με βάση τις σχέσεις τους με διαφορά προβλήματα, όπως αλατότητας, περατότητας κ.λπ. που μπορεί να δημιουργήσουν τα νερά κατά τη χρήση τους στην πράξη. Ειδικότερα, όσον αφορά την αλατότητα, αυτή σχετίζεται με την περιεκτικότητα του νερού σε άλατα, τα οποία συσσωρεύονται στο έδαφος και επιδρούν δυσμενώς στην ανάπτυξη των φυτών. Η αλατότητα εκφράζεται με την ηλεκτρική αγωγιμότητα του νερού (EC) ή με τα ολικά διαλελυμένα στερεά (ΤDS). Σχετικά με την περατότητα, αυτή σχετίζεται με την παρουσία του Na στο νερό άρδευσης. Όταν η συγκέντρωση του στοιχείου αυτού είναι πολύ υψηλή, τότε συγκεντρώνεται στο έδαφος όπου και καταστρέφει τη δομή του, λόγω της διασποράς των συσσωματωμάτων της αργίλου. Τα διασπειρόμενα τεμαχίδια της αργίλου φράσσουν τους πόρους του εδάφους και δυσχεραίνουν την κίνηση του νερού λόγω μείωσης της περατότητας του. Αυτό έχει ως συνέπεια τη μειωμένη παροχή νερού στα αναπτυσσόμενα φυτά και τελικά την ανάσχεση της ανάπτυξης τους. Εξάλλου, η αδυναμία κίνησης του νερού δια της μάζης του εδάφους καταλήγει στη συσσώρευση -συγκέντρωση του στην επιφάνεια ή μέσα στη μάζα του εδάφους όπου και δημιουργούνται συνθήκες ανοξίας με δυσμενέστατες επιπτώσεις σε βάρος των φυτών. Ακόμη, ορισμένα στοιχεία που ενδεχομένως βρίσκονται σε υψηλές συγκεντρώσεις στα νερά, μπορεί να δράσουν τοξικά στα φυτά (π.χ. B, CI και το Na). Επίσης, και η παρουσία ορισμένων άλλων ιόντων σε υψηλά επίπεδα μπορεί ωσαύτος να δράσει ανασχετικά στην ανάπτυξη των καλλιεργειών (HCO3-,NH4+). Γίνεται φανερό ότι η ποιοτική αξιολόγηση του νερού θα πρέπει να γίνεται σε αναφορά προς τη δημιουργία των προαναφερθέντων προβλημάτων, προς το είδος του εδάφους και τα λοιπά φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά του, καθώς και προς το είδος του φυτού. Για την ερμηνεία των αναλυτικών δεδομένων απαιτείται βέβαια και η ύπαρξη οριακών τιμών για κάθε παράμετρο, είτε αυτή αφορά στη συγκέντρωση των στοιχείων ή παράμετρο που υπολογίζεται όπως π.χ. τη SAR, το RSC. Με βάση τα ανωτέρω έχουν προταθεί διάφορα συστήματα ποιοτικής κατάταξης των νερών. Συνοπτικά αναφέρουμε εδώ ότι πολλά συστήματα έχουν προταθεί για την ταξινόμηση των νερών και υπογραμμίζονται τα εξής: 1. Σύστημα ποιοτικής κατάταξης των υδάτων κατά το USDA Salinity Laboratory 2. Το σύστημα κατά Doneen, του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια. 3. Το σύστημα του FAO των Ayres and Westcot 4. Το σύστημα του Christiansen 5. Το σύστημα του Wilcox et al

Στη χώρα μας χρησιμοποιείται το (1) και (2). Το καθένα από τα δυο αυτά συστήματα, αλλά και από τα υπόλοιπα, έχει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του, τα οποία σχετίζονται είτε με την ευκολία προσδιορισμού των απαιτούμενων παραμέτρων ή με τον αριθμό των παραμέτρων αυτών καθεαυτών. Τα συστήματα αυτά δεν αποτελούν πανάκεια. Τα κατατασσόμενα, βάσει των συστημάτων αυτών, νερά, σε αντίστοιχες ποιοτικές κατηγορίες καταλληλότητας για άρδευση, θα πρέπει να συνεκτιμώνται και με τα χαρακτηριστικά του εδάφους και τις απαιτήσεις και την ανθεκτικότητα των καλλιεργειών στα άλατα, γιατί τότε μόνον μπορεί να έχει πρακτική αξία η ποιοτική κατάταξη.