Διάγνωση εγκυμοσύνης στις χοιρομητέρες

Ένα σημαντικό πρόβλημα για την οικονομικότερη διαχείριση της αναπαραγωγής είναι και οι άδειες μέρες, οι μέρες δηλαδή που οι χοιρομητέρες δεν κυοφορούν και γενικά δεν βρίσκονται σε μια συγκεκριμένη φάση του αναπαραγωγικού τους κύκλου (οίστρος-εγκυμοσύνη-τοκετός-θηλασμός-απογαλακτισμός-οίστρος). Με τον όρο άδειες μέρες ορίζουμε αρχικά το μεσοδιάστημα μεταξύ απογαλακτισμού και επόμενου οίστρου.

Συμπεριλαμβάνει όμως και τις ημέρες που μεσολαβούν στις χοιρομητέρες που δε συλλαμβάνουν και μέχρι τον οίστρο κατά τον οποίο η χοιρομητέρα θα εντοπιστεί και θα γονιμοποιηθεί, για να επανέλθει στην αναπαραγωγική διαδικασία. Συχνά, άδειες μέρες προκύπτουν και από χοιρομητέρες που είτε δεν επανέρχονται σε οίστρο μετά τον απογαλακτισμό, είτε εκδηλώνουν σιωπηλούς οίστρους, δηλαδή οίστρους χωρίς χαρακτηριστικές εκδηλώσεις που δεν ανιχνεύονται, είτε διάγουν μια παρατεταμένη άγονη περίοδο λόγω ανωμαλιών στη φυσιολογική λειτουργία του αναπαραγωγικού τους συστήματος (μολύνσεις, ασθένειες, εποχιακή υπογονιμότητα κ.λπ.). Τέλος, στις άδειες μέρες προστίθενται και οι μέρες που βρίσκονται κάποιες χοιρομητέρες που, ενώ συλλαμβάνουν δεν καταλήγουν σε τοκετό (ακανόνιστες επιστροφές και αποβολές).

Το μέγεθος αυτό, βλέπουμε πως έχει πολλές συνιστώσες και γι' αυτό μπορεί συχνά να ξεπερνά κατά πολύ τα αποδεκτά όρια και να γίνεται ένας σημαντικός παράγοντας μείωσης του αναπαραγωγικού αποτελέσματος. Σε ιδανικές συνθήκες, οι άδειες μέρες περιορίζονται στις ημέρες που μεσολαβούν φυσιολογικά από τον απογαλακτισμό μέχρι τον επόμενο οίστρο και είναι 4 έως 7. Άρα, σε ετήσια βάση δεν ξεπερνούν τις 15 (7*2,2 κύκλοι/έτος) για κάθε χοιρομητέρα. Δυστυχώς όμως, όλοι οι άλλοι παράγοντες επιβαρύνουν αυτό το μέγεθος και συνεπώς και τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων, γιατί πολλαπλασιάζονται οι ημέρες κατά τις οποίες οι χοιρομητέρες εκτρέφονται χωρίς να παράγουν.

Ο βασικός τρόπος για να περιοριστούν αυτές οι ζημιογόνες ημέρες είναι η έγκαιρη και ασφαλής διάγνωση της εγκυμοσύνης , ούτως ώστε οι μη έγκυες χοιρομητέρες να απομονώνονται και να διαχειρίζονται ιδιαίτερα με πρόκληση οίστρου φυσικά (επαφή με κάπρο) ή ορμονικά, ή ακόμη και να απομακρύνονται από την εκτροφή. Μια πρώτη ένδειξη εγκυμοσύνης είναι η μη επιστροφή της χοιρομητέρας σε οίστρο. Αυτή όμως, πρέπει να επιβεβαιώνεται αμέσως μετά για τον ασφαλή διαχωρισμό εγκύων και μη χοιρομητέρων. Η επιβεβαίωση αυτή γίνεται με συσκευές υπερήχων που με ακρίβεια που υπερβαίνει το 95% χρησιμοποιούνται στη διάγνωση της εγκυμοσύνης. Το κόστος αγοράς σήμερα δεν είναι απαγορευτικό καθώς κυμαίνεται στο ύψος των 3.000 € περίπου. Η εφαρμογή του τακτικού ελέγχου, δε, δεν υπερβαίνει τη μία ώρα εβδομαδιαίως, ανάλογα βέβαια και με το μέγεθος της εκτροφής. Έτσι, αν αναλογιστούμε ότι το ημερήσιο κόστος διατροφής μόνο, είναι 1 € ανά χοιρομητέρα τότε υπολογίζουμε ότι για την απόσβεση της επένδυσης πρέπει να ωφεληθούμε 3000 άδειες μέρες. Το μέγεθος αυτό μοιάζει αλλά δεν είναι μεγάλο. Για παράδειγμα σε μια εκτροφή 300 χοιρομητέρων το κέρδος 3 ημερών ανά χοιρομητέρα και έτος εξασφαλίζει την απόσβεση σε τρία έτη. Άρα, αποτελεί μια επένδυση που είναι συμφέρουσα και μπορεί να εισάγει μια ζωοτεχνική πρακτική που εντείνει τον έλεγχο στην αναπαραγωγική λειτουργία μιας εκτροφής χοίρων και συμβάλλει σημαντικά στην επιτυχή και επικερδή διαχείριση του πληθυσμού.

Με την εφαρμογή των διαχειριστικών αλλαγών κατόπιν σχεδιασμού, δοκιμών και μελέτης, η πιθανότητα αντιμετώπισης απρόβλεπτων καταστάσεων περιορίζεται, όπως περιορίζονται και οι επιπτώσεις από τυχόν κρίσιμες καταστάσεις. Για να επιτευχθούν όμως αυτά, πρέπει ο χοιροτρόφος σε καθημερινή βάση να τηρεί αρχεία με όλα τα γεγονότα και μεγέθη της εκτροφής του. Η γνώση είναι δύναμη όταν βασίζεται σε συστηματική καταγραφή και εκτίμηση των παραμέτρων και συμβάντων της επιχείρησης. Η βασική άλλωστε αρχή της σύγχρονης κτηνοτροφίας είναι: «Δεν μπορείς να διαχειριστείς ό,τι δεν έχεις μετρήσει».