Ποσότητα νερού έκπλυσης των αλκαλιωμένων εδαφών

Η ποσότητα του νερού που εφαρμόζεται κατά τη βελτίωση των αλκαλιωμένων εδαφών, μπορεί να εκτιμηθεί με τους εξής εμπειρικούς τρόπους:

• Δεδομένης της μικρής ταχύτητας αντίδρασης της γύψου στο έδαφος, απαιτούνται 1200m^3 νερού για τη διαλυτοποίηση 1 tn. γύψου ή 500 mm για την έκπλυση 1 meq Na^+/100g σε βάθος 30cm. Η ποσότητα της γύψου, σύμφωνα με τον πιο πάνω ερευνητή, θα πρέπει να πολλαπλασιάζεται επί 1,25, επειδή υποστηρίζει ότι παρά το γεγονός ότι θεωρητικά η ανταλλαγή του Na^+ από το Ca^+ είναι χημικά ισοδύναμη, εν τούτοις στο έδαφος λόγω των επικρατουσών συνθηκών δεν ισχύει απόλυτα αυτή η σχέση.
• Εφαρμογή ύψους νερού 1m / ha διαλυτοποιεί 8,6 ton γύψου. Επομένως απαιτούνται 15,6 ton γύψου για την αντικατάσταση 1meq Na/100g σε βάθος 1m με μια αποτελεσματικότητα 75%. Επισημαίνεται ότι, λόγω της πολύ μικρής διηθητικότητας και περατότητας (υδραυλικής αγωγιμότητας) των αλκαλιωμένων εδαφών, η διαδικασία βελτίωσης τους είναι πολύ χρονοβόρα. Κατά συνέπεια, δεν πρέπει να προστίθενται μεγάλες ποσότητες γύψου, αλλά η εφαρμογή της θα πρέπει να γίνεται σταδιακά.
• Νερό ύψους 50cm μπορεί να διαλυτοποιήσει 12ton γύψου/ha. Ως εκ τούτου συνιστάται να μην εφαρμόζεται κάθε χρόνο η γύψος σε ποσότητα μεγαλύτερη των 1200kg/ στρ., εκτός εάν το έδαφος έχει ικανοποιητική περατότητα και επιτρέπει την κίνηση του νερού δια της μάζας του. Εξαιτίας των δυσκολιών αυτών, τα αλκαλιωμένα εδάφη κατά το πρώτο έτος της εφαρμογής του γύψου βελτιώνονται σε μικρό σχετικά βάθος. Όταν δε ο ESP είναι πολύ υψηλός, τότε η βελτίωση τους θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε βάθος χρόνου με εφαρμογή κατ'έτος μέχρι της προαναφερθείσας ποσότητας γύψου των 1,2 ton/στρ. και όχι μεγαλύτερης από αυτή.

Όσον αφορά στη μέση ημερήσια εξάτμιση, αυτή έχει ως εξής: Από Απρίλιο-Σεπτέμβριο 6mm/μέρα, και για τους λοιπούς μήνες του έτους 0,5-1,0mm/μέρα με Μ.Ο. 0,7mm/μέρα. Επειδή, όπως τονίστηκε, οι εναλλακτικές αντιδράσεις του Ca με το προσροφημένο στην επιφάνεια των κολλοειδών Na^+ του εδάφους δεν είναι απόλυτα χημικά ισοδύναμες, γι' αυτό πολλαπλασιάζεται η γύψος επί το συντελεστή 1,25. Κατά συνέπεια, θα πρέπει και η εφαρμοσθησόμενη ποσότητα νερού (Qw) να πολλαπλασιαστεί επί τον αυτό συντελεστή.

Η ποσότητα της 100% καθαρής γύψου (Qg) υπολογίζεται με τη βοήθεια της σχέσης (5). Από την Qg θα πρέπει να αφαιρεθεί αφενός μεν η τυχόν προϋπάρχουσα γύψος στο έδαφος (Qgs) και αφετέρου η ισοδύναμη ποσότητα γύψου προς το Ca του νερού έκπλυσης (Qgw) και ακολούθως η διαφορά να διαιρεθεί δια του ποσοστού καθαρότητας της χρησιμοποιηθησόμενης γύψου (pp)και να πολλαπλασιαστεί επί τον συντελεστή 1,25. Εάν η υπολογιζόμενη ποσότητα γύψου (Qg) πρέπει να εφαρμοστεί σε ένα χρόνο και είναι μεγαλύτερη από 1200 Kg/στρ. στη διάρκεια του ενός χρόνου. Π.χ. τα πρώτα 1200kg /στρ. θα προστεθούν στην αρχή της Άνοιξης και τα δεύτερα 1200kg/στρ. στο τέλος του Φθινοπώρου. Σε κάθε περίπτωση αυτό θα ρυθμιστεί από τον ενδιαφερόμενο ανάλογα με τις δυνατότητες του. Επίσης, όσον αφορά την ποσότητα του νερού που θα εφαρμοστεί, αυτή δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 500mm συνολικά. Επιπλέον η ποσότητα αυτή θα εφαρμόζεται τμηματικά, δηλαδή η πρώτη δόση μπορεί να είναι 100-150mm και η δεύτερη επίσης, έως ότου συμπληρωθούν τα 500mm, εντός πάντα του ίδιου έτους. Συνιστάται στα αρχικά στάδια έκπλυσης το νερό να έχει μετρίως ελαφρά αυξημένη αγωγιμότητα για την καλύτερη και ταχύτερη έκπλυση. Εάν το σύνολο της γύψου που υπάρχει στο έδαφος μαζί με την ποσότητα, που αντιστοιχεί στο Ca του νερού έκπλυσης, είναι μεγαλύτερο από την υπολογισθείσα 100% καθαρή ποσότητα γύψου, δηλαδή (Qgs + Qgw) > Qg, τότε θα γίνει απλά μόνο η έκπλυση του υπό βελτίωση εδάφους, διότι με την εφαρμογή του νερού αποσκοπείται η διαλυτοποίηση της εδαφικής γύψου και η απελευθέρωση του Ca^2+ προς αντικατάσταση του Νa^+, που είναι προσροφημένο στις επιφάνειες των κολλοειδών.

Η ποσότητα του νερού θα υπολογιστεί με βάση τα προαναφερθέντα για την Qw, και με την εφαρμογή της θα αποσκοπείται η μεταβολή του ESPm (αρχικού βαθμού αλκαλίωσης) στον ESPd (επιθυμητό βαθμό), χωρίς όμως την προσθήκη της γύψου. Το νερό θα εφαρμοστεί σε λεκάνες που θα γίνουν με κατασκευή αναχωμάτων πέριξ της επιφάνειας εφαρμογής του, ύψους μέχρι 30cm. Η αρχική ποσότητα του εφαρμοσθησόμενου νερού των 100-150mm μπορεί να συγκρατηθεί από το ύψος αυτό των αναχωμάτων.