Προϊόν κρόκου

Ο κρόκος ο ήμερος (Crocus sativus) είναι ενα φυτό με σημαντική φαρμακευτική δράση. Τα αποξηραμένα στίγματα του λουλουδιού αποτελούν τον πολύτιμο κρόκο ή σαφράν ή ζαφορά ή σαφράνι. Καλλιεργείται στην Κοζάνη εδώ και 3 αιώνες. Ο κρόκος Κοζάνης θεωρείται μια από τις κορυφαίες ποικιλίες. Διατίθεται σε δύο μορφές, νηματίδια και σκόνη, σε ειδικές συσκευασίες.

Βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης, στην πέψη, σε κρίσεις άσθματος, στη ναυτία, στο πρήξιμο της νεογιλής οδοντοφυΐας, είναι εμμηναγωγό, αντιπυρετικό και δυναμωτικό. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι γνωστές από την αρχαιότητα, όπως αναφέρεται σε αιγυπτιακό πάπυρο που χρονολογείται από το 1550 π.Χ., ενώ αποτελούσε απαραίτητο συστατικό στα ιατρικά παρασκευάσματα του Ιπποκράτη, του Διοσκουρίδη και του Γαληνού, οι οποίοι τον συνιστούσαν ως παυσίπονο, αντιπυρετικό, υπνωτικό, εμμηναγωγό, επουλωτικό. Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον και της σύγχρονης ιατρικής για τον κρόκο. Η σχετική έρευνα είναι συνεχής και πολύπλευρη. Από τα μέχρι τώρα αποτελέσματα διαπιστώθηκε με βεβαιότητα ότι ο κρόκος ασκεί:

• Αντιοξειδωτική δράση: Η δράση αυτή θεωρείται σήμερα ιδιαίτερα επωφελής για τον οργανισμό από πολλές πλευρές.

• Αντιθρομβωτική δράση: Αποτέλεσμα της αντιαιμοπεταλιακής δράσης που παρατηρήθηκε σε εργαστηριακό επίπεδο. Στη δράση αυτή αποδίδεται η μειωμένη συχνότητα καρδιαγγειακών επεισοδίων στη Valencia της Ισπανίας όπου η κατανάλωση κρόκου είναι μεγάλη.

• Αντικαρκινική δράση: Η δράση αυτή διαπιστώθηκε από πολλές έρευνες σε καθαρά πειραματικό επίπεδο.

• Βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία και ιδιαίτερα τη μνήμη. Στην Ιαπωνία κυκλοφορεί ήδη επίσημα σχετικό σκεύασμα.

• Ανακουφίζει από τις ενοχλήσεις κατά την οδοντοφυΐα (σχετικό σκεύασμα κυκλοφορεί στην Ευρώπη). Μέχρι στιγμής, η μελέτη ιης βιολογικής δραστικότητας των φυσικών υδατοδιαλυτών καροτενοειδών του κρόκου έδειξε ότι αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό και ταυτόχρονα διαφοροποιούν τα ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα των σειρών Κ562 και Ηί-60 (λευχαιμικά κύτταρα).

Την τελευταία δεκαετία, μελετούνται συστηματικά τα συστατικά του κρόκου για την αντιοξειδωτική, αντικαρκινική και αντιθρομβωτική τους δράση Είναι γνωστό ότι, η βιταμίνη Α και τα ρετινοειδή παράγωγα της παρουσιάζουν μια ξεκάθαρη αντικαρκινική δράση. Το μεγάλο πρόβλημα τους όμως όταν χρησιμοποιούνται σε μεγάλες δόσεις, είναι η τοξικότητα τους. Τα καροτενοειδή του κρόκου, και κυρίως τα παράγωγα των γλυ-κοζυλεστέρων της κροκετί-νης, αναμένεται, όπως και στην περίπτωση του all-trans και 13-cis ρετινοϊκού οξέος, να εμφανίζουν μειωμένη τοξικότητα συγκριτικά με τη βιταμίνη Α και τα ρετινοειδή παράγωγα της, χωρίς να χάνουν τίποτα από τις αντικαρκινικές και διαφοροποιητικές τους ιδιότητες. Μέχρι στιγμής, η in vitro μελέτη της βιολογικής δραστικότητας των φυσικών υδατο-διαλυτών καροτενοειδών του κρόκου έδειξε ότι αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό αλλά ταυτόχρονα διαφοροποιούν τα καρκινικά κύτταρα των σειρών Κ562 και ΗL-60. Τα αποτελέσματα ήταν ανάλογα με αυτά εμπορικών σκευασμάτων της ίδιας χημικής οικογένειας (β-carotene, ATRA, Etretinate). Έρευνες γίνονται ακόμα για την δράση του κρόκου σε αδενοκαρκινώματα του εντέρου, για την κυτταρολιτι-κή του δράση σε καρκινικά κύτταρα, την ενεργοποίηση των μακροφάγων, τα ρυθμιστικά αποτελέσματα του κρόκου στην τοξικότητα χημικών ουσιών καθώς και για τη μείωση της χοληστερίνης. Ο κρόκος περιέχει τα καροτενοειδή κροκίνες και κροκετίνη, υπεύθυνα για το χρώμα των στιγμάτων. Τα στίγματα περιέχουν επίσης αρωματικό αιθέριο έλαιο, με κύριο συστατικό τη σαφρανάλη. Αλλο συστατικό είναι η πικρο-κροκίνη, υπεύθυνη για την ιδιαίτερη του γεύση.