Συγκομιδή σόγιας
Η εποχή της φυσιολογικής ωρίμανσης στη σόγια προσδιορίζεται από:
- την απώλεια του πράσινου χρώματος των λοβών, το οποίο γίνεται κίτρινο ή καφετί,
- την αλλαγή του χρώματος των σπόρων προς το κίτρινο και
- το κιτρίνισμα των φύλλων, τα οποία σταδιακά αρχίζουν να πέφτουν. Η υγρασία των σπόρων είναι περίπου στο 50%. Η συγκομιδή γίνεται 2 με 3 εβδομάδες αργότερα, όταν η υγρασία των σπόρων έχει μειωθεί στο 15% ή λιγότερο, έχουν πέσει όλα σχεδόν τα φύλλα, ενώ οι σπόροι γίνονται σκληροί και δεν χαράζονται με το νύχι. Σπόροι με υγρασία κατά τη συγκομιδή μεγαλύτερη από 15% χρειάζονται ξήρανση πριν αποθηκευθούν, ενώ με μικρότερη από 12% υφίστανται εκτεταμένες μηχανικές βλάβες. Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται χωρίς καθυστέρηση, όσο το δυνατόν γρηγορότερα μετά την ωρίμανση, για να αποφευχθούν απώλειες από το τίναγμα των σπόρων. Βροχερός καιρός ακολουθούμενος από υψηλές θερμοκρασίες επιτείνει το άνοιγμα των λοβών.
Η συγκομιδή της καλλιέργειας γίνεται με θεριζοαλωνιστικές μηχανές. Απώλειες σπόρου 10-20% είναι συνηθισμένες, αλλά αυτές μπορούν να μειωθούν στο 5-6% με τη σωστή ρύθμιση της μηχανής. Οι απώλειες λόγω μη συγκομιδής των κατώτερων λοβών έχουν μειωθεί σημαντικά με τη δημιουργία ποικιλιών των οποίων οι κατώτεροι λοβοί σχηματίζονται σε κάποιο ύψος από την επιφάνεια του εδάφους. Εάν η υγρασία του σπόρου είναι μικρότερη από 13% πρέπει να αποφεύγεται η συγκομιδή κατά τις μεσημεριανές ώρες, γιατί αυξάνονται οι απώλειες λογω τινάγματος. Προβλήματα που συδέονται με το θεριζοαλωνισμό της σόγιας είναι το σπάσιμο του περισπερμίου ή των σπόρων και ο διαχωρισμός των κοτυληδόνων, που μειώνουν την ποιότητα του σπόρου. Οι ζημιές στο σπόρο αυξάνονται σημαντικά όταν η υγρασία τους κατά τη διάρκεια της συγκομιδής είναι μικρότερη από 12%.
Η αλλοίωση του σπόρου της σόγιας κατά την αποθήκευση είναι ταχύτατη, εάν οι συνθήκες δεν είναι κατάλληλες. Όταν πρόκειται για σπόρο σποράς και για αποθήκευση μέχρι 6 μήνες, η υγρασία θα πρέπει να είναι 12% για να διατηρήσει ο σπόρος τη βιωσιμότητά του. Για μεγαλύτερης διάρκειας αποθήκευση, πρέπει η υγρασία να μειωθεί στο 10%. Ο έλεγχος της φυτρωτικής ικανότητας του σπόρου πριν από τη σπορά είναι απαραίτητος. Ο σπόρος για ζωοτροφή ή βιομηχανική χρήση μπορεί να αποθηκευτεί και σε υγρασία 13% για ένα χρόνο, με συνεχή παρακολούθηση, πρέπει όμως να μειωθεί στο 12% ή και στο 10% για μεγαλύτερη διάρκεια αποθήκευσης. Η θερμοκρασία αποξήρανσης πρέπει να μην υπερβαίνει τους 40oC όταν ο σπόρος προορίζεται για σπορά και τους 55-60% όταν προορίζεται για τη βιομηχανία. Η αποξήρανση γίνεται σταδιακά, γιατί υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν ρωγμές στο περισπέρμιο και να αποχωριστούν οι κοτυληδόνες.
