Τεχνική καλλιέργειας του Μίσχανθου

Προετοιμασία του αγρού Για την πρώτη εγκατάσταση του φυτού, που γίνεται τον Απρίλιο ή το Μάιο, η επιφάνεια του εδάφους πρέπει να έχει προετοιμασθεί με επιμέλεια. Αυτό επιτυγχάνεται με το κατάλληλο όργωμα και σβάρνισμα, που προηγείται της φύτευσης.

Φύτευση Ο μίσχανθος είναι φυτό που πολλαπλασιάζεται με σπόρο, παραφυάδες και ριζώματα. Πολλαπλασιάζεται ακόμη με μικροπολλαπλασιασμό και ιστοκαλλιέργεια. Κύρια μέθοδος πολλαπλασιαμού είναι η μέθοδος των ριζωμάτων τα οποία πρέπει να λαμβάνονται το Νοέμβριο από φυτά ηλικίας 2-3 ετών. Τα ριζώματα τεμαχίζονται έτσι ώστε καθένα να έχει μήκος 8-10 εκατοστά και αποθηκεύονται σε θερμοκρασίες -1⁰C έως 1⁰C. Τα τεμαχισμένα ριζώματα φυτεύονται σε βάθος 3-6 εκατοστών και σε αριθμό 1.000-2.000 ανά στρέμμα. Η φύτευση γίνεται, όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι μεγαλύτερη από 10⁰C, δηλαδή από τις αρχές Απριλίου και μετά. Οι πιο σημαντικοί παράγοντες που καθορίζουν την εποχή φύτευσης είναι η υγρασία του εδάφους, η κατάσταση της σποροκλίνης και η αποφυγή καταστροφής των φυτών από παγετούς. Η εγκατάσταση της φυτείας μπορεί να γίνει και με μεταφύτευση φυτών που έχουν αναπτυχθεί σε φυτώριο. Στην περίπτωση αυτή, τα φυτά μεταφυτεύονται πρέπει να έχουν ύψος 30-35 εκατοστά, ένα τουλάχιστον βλαστό και ισχυρά αναπτυγμένο ριζικό σύστημα. Για τη φύτευση των ριζωμάτων έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία οι μηχανές φύτευσης της πατάτας, ενώ όταν μεταφυτεύονται νεαρά φυτά μίσχανθου οι μεταφυτευτικές μηχανές δασικών φυτών και κηπευτικών καλλιεργειών έχουν δείξει πολύ καλά αποτελέσματα. Οι αποστάσεις φύτευσης που έχουν δοκιμασθεί είναι 0,8-1,0 μέτρο μεταξύ των γραμμών και 0,7-1,0 μέτρα μεταξύ των φυτών πάνω στη γραμμή. Δοκιμές με 1,2, ή 3 φυτά στο τετραγωνικό μέτρο, έδειξαν ότι μεγαλύτερη πυκνότητα φυτών είχε σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερη παραγωγή ξηρής ουσίας. Στη φύτευση του μίσχανθου έχει δοκιμασθεί επίσης και το σύστημα των διπλών γραμμών. Στην περίπτωση αυτή η απόσταση μεταξύ των 2 γραμμών κάθε ζευγαριού είναι 0,75 μέτρα και μεταξύ 2 διαδοχικών ζευγαριών 1,75 μέτρα, με αποτέλεσμα 0,8-1,0 φυτά ανά τετραγωνικό μέτρο ή 800-1.000 φυτά στο στρέμμα.

Καταπολέμηση ζιζανίων Η καταπολέμηση των ζιζανίων αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επιτυχία της καλλιέργειας, ιδιαίτερα κατά το χρόνο της εγκατάστασης και τα 2 πρώτα χρόνια της ζωής του φυτού. Επειδή ο μίσχανθος είναι φυτό πολυετές, η εγκατάστασή του σε έδαφος τελείως καθαρό από ζιζάνια είναι σημαντική, γιατί αν εγκατασταθεί σε χωράφι με ζιζάνια, η καταπολέμησή τους αργότερα είναι δύσκολη. Τα τελευταία χρόνια, ορισμένα ζιζανιοκτόνα έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στην καλλιέργεια του μίσχανθου, όπως οι ατραζίνες, οι σουλφονικές ουρίες κ.α.

Λίπανση Η προσθήκη αζώτου, φωσφόρου και καλίου, σε μικρές πάντως ποσότητες, θεωρείται ότι είναι απαραίτητη για τη λήψη υψηλών αποδόσεων από μια καλλιέργεια μίσχανθου. Οι αναγκαίες ποσότητες ανόργανων λιπασμάτων για υψηλές αποδόσεις και τη διατήρηση της ισορροπίας του εδάφους σε θρεπτικά συστατικά, φαίνεται ότι είναι 5 κιλά N, 2 κιλά P2O5 και 10 κιλά K2O. Καλύτερος χρόνος για την εφαρμογή των λιπασμάτων είναι η άνοιξη, πριν αρχίσει η καινούργια περίοδος ανάπτυξης. Τα συνηθισμένα μηχανικά μέσα εφαρμογής υγρών ή στερεών (κοκκώδη) λιπασμάτων, είναι κατάλληλα και για το μίσχανθο.

Άρδευση Το νερό θεωρείται στοιχείο-κλειδί στις αποδόσεις του μίσχανθου. Η άρδευση αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα για την επίτευξη μεγάλων αποδόσεων. Εντούτοις, ακόμη και με χαμηλά επίπεδα άρδευσης η παραγωγή βιομάζας είναι σημαντική. Η άρδευση είναι απαραίτητη, για να εξασφαλισθεί επιτυχής εγκατάσταση και ανάπτυξη του φυτού κατά τον πρώτο χρόνο της καλλιέργειας.

Συγκομιδή Η συγκομιδή του μίσχανθου πραγματοποιείται το Φεβρουάριο-Μάρτιο. Στις νότιες, θερμές περιοχές, η συγκομιδή μπορεί να γίνει το Νοέμβριο. Την εποχή αυτή λαμβάνονται από το φυτό τα μεγαλύτερα ποσοστά ξηρής ουσίας. Οι μηχανές συγκομιδής πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή ώστε να περιορίζεται η συμπίεση και η καταστροφή των ριζωμάτων. Τα τελευταία χρόνια δοκιμάζονται διάφορες μηχανές συγκομιδής, με στόχο να επιλεγεί ο πιο κατάλληλος τύπος. Οι αποδόσεις του μίσχανθου κυμαίνονται σημαντικά, ανάλογα με την περιοχή καλλιέργειας και το κλίμα, με τις καλύτερες να σημειώνονται στη νότια Ευρώπη, όταν το νερό δεν αποτελεί περιοριστικό παράγοντα. Έτσι, αναφέρονται αποδόσεις μεγαλύτερες από 2,5 τόνους ξηρής ουσίας στο στρέμμα στην Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Ιταλία, κατά τον τρίτο χρόνο της καλλιέργειας, με συνθήκες άρδευσης. Σε περιοχές όπως η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η βόρεια Γερμανία οι αποδόσεις είναι μικρότερες. Ο μίσχανθος μπορεί να συγκομισθεί με τη μορφή ψιλοτεμαχισμένου υλικού, μπάλας, δεματιών ή συσσωματωμάτων, ανάλογα με τη μηχανή συγκομιδής που θα χρησιμοποιηθεί και την εφαρμογή πρόσθετης κατεργασίας στο υλικό που θα συγκομισθεί.

Αποθήκευση Ο πιο σημαντικός παράγοντας για την αποθήκευση της βιομάζας του μίσχανθου είναι η υγρασία. Προκαταρτικές εργασίες αναφέρουν ότι τα μεγάλα δεμάτια του μίσχανθου μπορούν να αποθηκεύονται με περιεκτικότητα σε υγρασία 25%. Εάν όμως οι μπάλες είναι πολύ συμπαγείς, η περιεκτικότητα σε υγρασία πρέπει να είναι μικρότερη από 18%. Η αποθήκευση μπορεί να γίνει μέσα στην ίδια τη φυτεία ή σε κάποιο άλλο σημείο του αγροκτήματος ή στην μονάδα παραγωγής ενέργειας. Ανάλογα με τη μέθοδο συγκομιδής, η βιομάζα μπορεί να αποθηκευθεί σε μορφή ψιλοτεμαχισμένου υλικού διαφόρων διαστάσεων, μπάλας, δεματιού ή συσσωματώματος. Τα δεμάτια συνήθως αποθηκεύονται σε απλές εξωτερικές εγκαταστάσεις, που είτε σκεπάζονται με αδιάβροχο πλαστικό, είτε όχι. Όταν το υλικό είναι ψιλοτεμαχισμένο και συμπιεσμένο ή είναι σε μπάλες, αποθηκεύεται καλύτερα κάτω από μόνιμα στέγαστρα, μπορεί όμως να αποθηκευθεί και στο ύπαιθρο. Η βιομάζα του μίσχανθου σπάνια αποθηκεύεται σε σίλο.