Ψευδακακία

Οικονομική σημασία Ψευδακακίας

Υπάρχουν πολλά είδη ακακίας που χρησιμοποιούνται για σκοπούς καλλωπιστικούς. Όμως, μόνο η ψευδακακία παίζει ρόλο σε αναδασώσεις και αναπλάσεις εδαφών, όπως επίσης για παραγωγή ξυλείας. Η ψευδακακία καλλιεργείται σε πολλές χώρες του κόσμου. Στην Ευρώπη, χώρες με αξιοσημείωτες εκτάσεις στην καλλιέργεια της ψευδακακίας είναι η Ουγγαρία, η Ρουμανία, η τέως Σοβιετική Ένωση, η Γαλλία και η Βουλγαρία. Μικρότερες εκτάσεις συναντώνται στην Τσεχία και τη Σλοβακία, την Ισπανία, την Αυστρία, το Βέλγιο, την Ελλάδα και την Ιρλανδία. Εκτός Ευρώπης, η Νότια Κορέα καλλιεργεί σημαντικές εκτάσεις με ψευδακακία (περίπου το 1/3 των παγκόσμια καλλιεργούμενων εκτάσεων), σε εδάφη άγονα, διαβρωμένα. Οι παγκόσμια καλλιεργούμενες με ψευδακακία εκτάσεις υπολογίζονται σε 35 εκατομμύρια στρέμματα, έκταση που την κατατάσσει τρίτη στην κατηγορία των καλλιεργούμενων πλατύφυλλων δένδρων, μετά τον ευκάλυπτο και τη λεύκα. Στην Ευρώπη δεν έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη για εγκατάσταση ενεργειακών καλλιεργειών μεγάλης κλίμακας, με εξαίρεση την πολλαπλή χρήση του είδους στην Ουγγαρία.

Χρησιμότητα - Τεχνολογική σημασία Ψευδακακίας

Αρχικά η βιομάζα της ψευδακακίας χρησιμοποιήθηκε για τη διατροφή των ζώων. Μια συνηθισμένη χρήση του ξύλου της ψευδακακίας υπήρξε η κατασκευή πασσάλων για φράχτες. Το ξύλο της περιέχει φλαβονοειδή που το κάνουν ιδιαίτερα ανθεκτικό στη φθορά του χρόνου. Η μεγάλη διάρκεια ζωής και η αντοχή του ξύλου της ψευδακακίας την κάνουν πολύτιμη στην κατασκευή υποστυλωμάτων ορυχείων. Άλλα βιομηχανικά προϊόντα που κατασκευάζονται από την ψευδακακία είναι διάφορα προϊόντα ξύλου, ξύλα για παρκέ, σιδηροδρομικές γραμμές και δοκάρια για το εσωτερικό αγροτικών κτισμάτων. Οι υλοτομήσεις της ψευδακακίας, που γίνονται μεταξύ τριακοστού και τεσσαρακοστού έτους της ζωής της, δίνουν ξύλο πολύ υψηλής ποιότητας. Η βιομάζα, τέλος, μπορεί να χρησιμοποιείται για την παρασκευή χαρτιού. Αν και η ψευδακακία έχει πολλές χρήσεις, η πιο σημαντική είναι η χρησιμοποίησητων φύλλων της για διατροφή των ζώων. Η θερμαντική αξία του ξύλου είναι υψηλή και το ξύλο καίγεται καλά και όταν είναι πράσινο. Η περιεκτικότητα των διαφόρων τμημάτων του φυτού, και κυρίως των φύλλων, σε άζωτο είναι υψηλή, επειδή ως ψυχανθές έχει ικανότητα δέσμευσης του ατμοσφαιρικού αζώτου. Το γεγονός αυτό αποτελεί πλεονέκτημα, όταν η ψευδακακία χρησιμοποιείται ως μέσο διατροφής των ζώων και μειονέκτημα, όταν χρησιμοποιείται ως καύσιμη ύλη. Στην πρώτη επιδιώκεται υψηλή και στη δεύτερη χαμηλή περιεκτικότητα σε άζωτο.

Περιγραφή του φυτού της Ψευδακακίας

Η ψευδακακία είναι δένδρο, που αποκτά ύψος 15-35 μέτρα και έχει κορμό ευθύ. Το ξύλο της είναι βαρύ, σκληρό, με μεγάλη διάρκεια ζωής, ελαστικό. Το φρέσκο ξύλο έχει χρώμα πρασινοκίτρινο. Η ταξιανθία της ψευδακακίας μοιάζει με βότρυ, όταν έχει αναπτυχθεί πλήρως. Το φυτό ανθίζει από Μάιο έως Ιούνιο, μετά την έκπτυξη των φύλλων. Η γονιμοποίηση γίνεται μόνο από τα έντομα (εντομόφιλο φυτό). Ο σπόρος ωριμάζει στο τέλος Οκτωβρίου. Ο καρπός είναι λοβός, με κόκκινο έως καστανό χρώμα και περιέχει 6-10 σπόρους. Ο σπόρος έχει σχήμα νεφροειδές, χρώμα καστανογκρί έως μαύρο και ένα πολύ σκληρό περίβλημα. Το ριζικό σύστημα χαρακτηρίζεται από ισχυρή πασσαλώδη ρίζα, που σχηματίζεται κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του φυτού. Κατά την πλήρη του ανάπτυξη το ριζικό σύστημα χαρακτηρίζεται από πολλές, καλά δικτυωμένες, πυκνές, επιφανειακές ρίζες, που το καθιστούν ένα από τα πιο πλούσια και πιο ισχυρά ριζικά συστήματα μεταξύ των καλλιεργούμενων φυτών. Οι ρίζες που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του εδάφους, μπορεί να φτάσουν σε απόσταση μεγαλύτερη από 10 μέτρα από τον κορμό. Με όπλο αυτό το πλεονέκτημα η ψευδακακία αποδίδει ικανοποιητικά και σε υποβαθμισμένα και ξηρά εδάφη.

Βιολογικός κύκλος Ψευδακακίας

Η ψευδακακία είναι δένδρο, με διάρκεια ζωής μεγαλύτερη από 40 χρόνια. Ικανοποιητικές αποδόσεις δίνει μετά τον τρίτο χρόνο.

Προσαρμοστικότητα - Περιβαλλοντικές απαιτήσεις Ψευδακακίας

Η προσαρμοστικότητα της ψευδακακίας είναι μεγάλη, γιατί δεν έχει ειδικές περιβαλλοντικές απαιτήσεις και αποδίδει ικανοποιητικά τόσο σε διαφορετικά κλίματα όσο και σε διαφορετικούς τύπους εδαφών.

Κλίμα Η ψευδακακία έχει επιδείξει θαυμαστή προσαρμοστικότητα σε περιοχές ξηρές, σε περιοχές υψηλών και χαμηλών θερμοκρασιών, αλλά και σε περιοχές με υψηλά επίπεδα μόλυνσης. Όταν επιλέγεται μια περιοχή για την καλλιέργεια της ψευδακακίας, καλό είναι να μη μας διφεύγει το γεγονός ότι το φυτό δεν αντέχει καθόλου τη σκιά, ούτε σε νεαρή, αλλά ούτε και σε μεγαλύτερη ηλικία. Η ψευδακακία δεν αναπτύσσεται σε συνθήκες μειωμένης ηλιοφάνειας.

Έδαφος Η ψευδακακία αναπτύσσεται σε πολλούς τύπους εδαφών, με εξαίρεση τα πολύ ξηρά και βαριά εδάφη. Προτιμά κυρίως εδάφη ιλυοπηλώδη και αμμοπηλώδη. Απαραίτητα στοιχεία, για καλή ανάπτυξη της ψευδακακίας, αποτελούν ο καλός αερισμός και η ικανοποιητική υγρασία του εδάφους. Το φυτό έχει την ικανότητα να αναπτύσσεται γρήγορα ακόμη και σε υποβαθμισμένα εδάφη, γι'αυτό και πολύ συχνά εντάσσεται σε προγράμματα ελέγχου της διάβρωσης των εδαφών.

Τεχνική καλλιέργειας Ψευδακακίας

Προετοιμασία του αγρού Ο αγρός προετοιμάζεται χωρίς ιδιαίτερη επιμέλεια, αρκεί το έδαφος να είναι στο ρώγο του.

Φύτευση Ο πολλαπλασιασμός της ψευδακακίας γίνεται κυρίως με ριζώματα, αλλά και με μοσχεύματα, μεταφύτευση φυταρίων και μικροπολλαπλασιασμό. Τα ριζώματα πρέπει να έχουν μήκος 8-10 εκατοστά (αν είναι μεγάλα κόβονται) και διάμετρο 2-5 εκατοστά. Φυτεύονται τον Απρίλιο, σε αποστάσεις 0,80-1,00 μέτρου μεταξύ των γραμμών και 5-8 εκατοστών πάνω στη γραμμή. Τρεις εβδομάδες αργότερα αρχίζουν να βλαστάνουν. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται και με μοσχεύματα πράσινου ξύλου, τα οποία, αφού κοπούν, εμβαπτίζονται σε φυτορμόνη, τοποθετούνται σε ειδικό εδαφικό υπόστρωμα για ανάπτυξη ριζών και αναπτύσσονται σε θερμοκήπιο, κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες. Ο πολλαπλασιασμός με σπόρο δεν αποτελεί πρόβλημα, γιατί η ψευδακακία παράγει μεγάλη ποσότητα σπόρων με βλαστική ικανότητα που κυμαίνεται από 40-60%. Τα νεαρά σπορόφυτα αναπτύσσονται σε σπορείο και μεταφυτεύονται στο χωράφι την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Κατά τη φύτευση της ψευδακακίας στο χωράφι, στην οριστική της θέση και για να αναπτυχθεί γρήγορα η καλλιέργεια, θα πρέπει να φυτεύονται φυτάρια ηλικίας ενός έτους. Οι πιο συνηθισμένες αποστάσεις φύτευσης είναι 2,40 μέτρα μεταξύ των γραμμών και 0,70-1,00 μέτρο μεταξύ των φυτών πάνω στη γραμμή. Οι αποστάσεις αυτές οδηγούν σε πυκνότητα 400 φυτών στο στρέμμα. Άλλες μελέτες υποστηρίζουν ότι πυκνές φυτεύσεις με αποστάσεις 1,00 x 1,00 μέτρα (1.000 φυτά στο στρέμμα) είναι απαραίτητες για τη λήψη υψηλών αποδόσεων σε βιομάζα από μια φυτεία ψευδακακίας που συγκομίζεται κάθε 2 ή 3 χρόνια. Ο μικροπολλαπλασιασμός στην ψευδακακία βρίσκεται ακόμα σε ερευνητικό στάδιο, έχουν όμως γίνει ήδη σημαντικά βήματα προόδου.

Καταπολέμηση ζιζανίων Η διατήρηση του αγρού καθαρού από ζιζάνια κατά τον πρώτο χρόνο εγκατάστασης της φυτείας επιτυγχάνεται με την προετοιμασία του χωραφιού, πριν τη φύτευση. Είναι πολύ σημαντικός ο έλεγχος των ζιζανίων, κατά την πρώτη περίοδο μετά τη φύτευση, για να εξασφαλιστεί η ανεμπόδιστη ανάπτυξη των νεαρών δένδρων. Η αντιμετώπιση των ζιζανίων, τα επόμενα χρόνια, γίνεται με την αρχική επιλογή τέτοιου αριθμού φυτών στο στρέμμα, ώστε η φυτεία της ψευδακακίας να γίνει γρήγορα πυκνή. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα και μεγαλύτερες αποδόσεις, αλλά και επιτυχή ανταγωνισμό των φυτών απέναντι στα ζιζάνια.

Λίπανση Η ψευδακακία έχει ανάγκη λίπανσης με φώσφορο και κάλιο, εάν η ανάλυση του εδάφους δείξει ότι υπάρχει έλλειψη των 2 αυτών στοιχείων. Λίπανση με άζωτο δεν είναι απαραίτητη και δεν ενδείκνυνται, για οικονομικούς και περιβαλλοντικούς λόγους.

Άρδευση Η καλλιέργεια της ψευδακακίας είναι συνήθως ξηρική. Άρδευση χρειάζεται μόνο σε περίπτωση παρατεταμένων, ιδιαίτερα ξηρών περιόδων.

Συγκομιδή Η συγκομιδή της ψευδακακίας γίνεται συνήθως κάθε δυο ή τρία χρόνια, ανάλογα με την επιθυμητή διάμετρο των κορμών των φυτών. Η συγκομιδή γίνεται το χειμώνα, από το Νοέμβριο έως το Μάρτιο, ανάλογα με την περιοχή καλλιέργειας. Οι μεγαλύτερες αποδόσεις έχουν ληφθεί από δένδρα ηλικίας 9-10 ετών και από καλλιέργειες που αρδεύονται και λιπαίνονται. Σε σύγκριση με άλλα δασικά είδη, η ψευδακακία δίνει τις πιο υψηλές αποδόσεις σε καλλιέργειες πυκνής φύτευσης και μεγάλες πυκνότητες πληθυσμού. Η συγκομιδή γίνεται με συστήματα άμεσης κοπής που κόβουν το υλικό, ή το κόβουν και το θρυμματίζουν σε μια λειτουργία.

Εχθροί και Ασθένειες Ψευδακακίας

Στις χώρες της Ευρώπης η ψευδακακία προσβάλλεται από αρκετούς εχθρούς και ασθένειες.

Σχετικές σελίδες

• Οικονομική σημασία της Ψευδακακίας
• Χρησιμότητα - Τεχνολογική σημασία Ψευδακακίας
• Περιγραφή του φυτού της Ψευδακακίας
• Βιολογικός κύκλος της Ψευδακακίας
• Προσαρμοστικότητα - Περιβαλλοντικές απαιτήσεις της Ψευδακακίας
• Τεχνική καλλιέργειας της Ψευδακακίας
• Εχθροί και Ασθένειες της Ψευδακακίας