Καλλιέργεια σέλινου
Περιεχόμενα
Προετοιμασία εδάφους - Φύτευση
Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην προετοιμασία εδάφους για να εξασφαλιστούν υψηλές αποδόσεις. Το έδαφος θα πρέπει να καλλιεργηθεί βαθιά και αν το έδαφος έχει συμπιεστεί από προηγούμενη καλλιέργεια, θα πρέπει να σπάσει χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία και επεμβαίνοντας στο κατάλληλο βάθος, ώστε να εξασφαλιστεί η καλή αποστράγγιση του εδάφους. Το σέλινο είναι φυτό απαιτητικό σε νερό, άρα θα πρέπει να ποτίζεται συχνά και να στραγγίζει καλά. Με την ολοκλήρωση της προετοιμασίας του εδάφους θα πρέπει να έχουν ενσωματωθεί τα χημικά λιπάσματα ή και οργανική ουσία, και να φρεζαριστεί για να ισοπεδωθεί και να καταστεί αφράτο. Στη συνέχεια θα διαμορφωθεί σε αλίες ή θα κατασκευαστούν τα αυλάκια ή τα αναχώματα, ανάλογα με τη μέθοδο καλλιέργειας που θα ακολουθηθεί. Στις περιπτώσεις που η φύτευση γίνεται σε αναχώματα αυτά σχηματίζονται με τα ειδικά εργαλεία, ισοπεδώνεται η επιφάνειά τους και ποτίζεται ώστε να σχηματιστεί μια ομοιόμορφη επιφάνεια για να δεχτεί τα φυτάρια (μεταφύτευση) ή το σπόρο (απευθείας σπορά)
Οι αποστάσεις φύτευσης που εφαρμόζονται για το φυλλώδες σέλινο είναι 30-40cm μεταξύ των γραμμών και 15-25cm επί των γραμμών φύτευσης. Σε περίπτωση που προγραμματίζεται λεύκανση των μίσχων των φύλλων με παράχωμα, τότε οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών αυξάνονται στο 1m. Στην απευθείας σπορά γίνεται πιο πυκνή σπορά επί της γραμμής (απόσταση 5cm) και στη συνέχεια γίνεται αραίωμα στα 15-20cm, όταν τα φυτά αποκτήσουν 4-6 πραγματικά φύλλα.[1]
Λίπανση
Καλλιέργεια σέλινου με απόδοση 5 τόνους/στρέμμα αφαιρεί από το έδαφος 15kg αζώτου, 4,8kg φωσφόρου και 31kg καλίου. Η συνολική ποσότητα του φωσφόρου και του καλίου, πρέπει να προστεθεί από τη σπορά ή τη μεταφύτευση της καλλιέργειας. Η προσθήκη αρκετής ποσότητας κοπριάς (τουλάχιστον 5 τόνοι/στρέμμα) πριν από την καλλιέργεια εφοδιάζει το έδαφος ικανοποιητικά με φώσφορο και μειώνονται οι ανάγκες σε κάλιο. Μέρος του αζώτου (1/3) προστίθεται πριν από την εγκατάσταση της καλλιέργειας και η υπόλοιπη ποσότητα (επιφανειακή λίπανση) σε 2-4 δόσεις κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των φυτών. [2]
Το σέλινο έχει ανάγκη σημαντικών ποσοτήτων βορίου, μαγνησίου και ασβεστίου. Όταν αυτά τα στοιχεία βρίσκονται σε περιορισμένες ποσότητες στο έδαφος, τότε εμφανίζονται διάφορες ανωμαλίες στα φυτά (μαύρη καρδιά) αν υπάρχει έλλειψη ασβεστίου, σταμάτημα της ανάπτυξης αν υπάρχει έλλειψη βορίου και χλωρώσεις αν υπάρχει έλλειψη μαγνησίου.[1]
Άρδευση
Το σέλινο μπορεί να καλλιεργηθεί μόνο στις περιοχές όπου είναι δυνατή η εφαρμογή άρδευσης. Η συχνότητα εφαρμογής του νερού και η ποσότητά του είναι ανάλογη με τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής, της εποχής, του τύπου εδάφους και του μεγέθους των φυτών. Στην Ελλάδα, άρδευση 1-2 φορές την εβδομάδα είναι συνηθισμένη πρακτική. Η μέθοδος τεχνητής βροχής προσφέρεται καλύτερα όταν εφαρμόζεται απευθείας σπορά στο χωράφι και αμέσως μετά τη μεταφύτευση για να επιτευχθεί μέγιστο ποσοστό επιτυχίας στα μεταφυτευόμενα φυτά.
Το σέλινο αναπτύσσει αβαθές ριζικό σύστημα, για αυτό η άρδευση με οποιαδήποτε μέθοδο και αν εφαρμόζεται, είναι αναγκαία για την ανάπτυξη του φυτού από την αρχή μέχρι το τέλος του καλλιεργητικού κύκλου. Είναι προτιμότερο το πότισμα με τη μέθοδο της τεχνητής βροχής να αντικαθίσταται με πότισμα σε αυλάκια, ώστε να αποφεύγονται προβλήματα ασθενειών και τοποθέτηση υπολειμμάτων αλάτων του νερού στην επιφάνεια των φύλλων και παράλληλα να εξασφαλίζεται η άριστη ποιότητα στο φύλλωμα και τους μίσχους. Οι καθαρές ανάγκες σε νερό της καλλιέργειας ανέρχονται σε 324 m3/στρέμμα και αν η άρδευση γίνεται με χαμηλής παροχής σύστημα καταιονισμού όπου η αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι 75%, θα πρέπει να εφαρμοστούν συνολικά 432m3/στρέμμα. Αν η μεταφύτευση γίνει το Σεπτέμβριο και η συγκομιδή διαρκέσει από Δεκέμβριο μέχρι Μάρτιο θα χρειαστούν περίπου 24 αρδεύσεις.[1]
Καταπολέμηση ζιζανίων
Η καταπολέμηση των ζιζανίων γίνεται με την εφαρμογή ελαφρών σκαλισμάτων (5 συνολικά, 1 καθέ μήνα, από Νοέμβριο μέχρι Μάρτιο, διάρκειας 2 ωρών το καθένα/στρέμμα), με τη χρήση χειροκίνητων εργαλείων όταν η έκταση είναι μικρή ή με τη χρήση σκαλιστικών εργαλείων που σύρονται από τους ελκυστήρες. Στο σέλινο μπορεί να χρησιμοποιηθούν και εκλεκτικά ζιζανιοκτόνα μετά τη μεταφύτευση, όπως το oxidiazon. Το φυλλώδες σέλινο αναπτύσσει μεγάλο φύλλωμα, γεγονός που του επιτρέπει να ανταγωνίζεται τα ζιζάνια με επιτυχία αφού του δοθεί η ευκαιρία μιας αρχικής καταπολέμησης των ζιζανίων στα πρώτα στάδια μετά τη μεταφύτευση.[1]
Συγκομιδή
Το φυλλώδες σέλινο συγκομίζεται 5-8 μήνες μετά τη σπορά ή 3-6 μήνες μετά τη μεταφύτευση, ανάλογα με την ποικιλία, την εποχή και τις συνθήκες καλλιέργειας. Η συγκομιδή αρχίζει όταν τα φυτά αποκτήσουν εμπορεύσιμο μέγεθος και γίνεται χειρωνακτικά. Κατά τη συγκομιδή κόβεται το φυτό με κοφτερό μαχαίρι ή ειδικό κλαδευτήρι, λίγο πιο κάτω από το σημείο που φύονται τα φύλλα. Στη συνέχεια καθαρίζονται τα εξωτερικά παλαιά γηρασμένα φύλλα, καθαρίζεται το υπόλοιπο της ρίζας, πλένονται και δένονται σε δεσμίδες του 1-2 φυτών φυτών ανάλογα με το μέγεθος και τοποθετούνται σε πλαστικά χάρτινα ή ξύλινα κιβώτια και διοχετεύονται στην αγορά. Από 1 στρέμμα μπορούν να παραχθούν 8.000 περίπου δεσμίδες. Το ολικό ύψος των φυτών κατά τη συγκομιδή μπορεί να κυμαίνεται από 50-100cm και το βάρος από 500-1.500gr ανάλογα με την ποικιλία και τις συνθήκες καλλιέργειας.
Η μέση εμπορεύσιμη παραγωγή του φυλλώδους σέλινου κυμαίνεται γύρω στους 7 τόνους/στρέμμα με όρια από 4-9 τόνους. Πρέπει να τονιστεί ότι οι αποδόσεις αναφέρονται σε ολόκληρο το υπέργειο μέρος του φυτού, δηλ. ελάσματα και τρυφεροί μίσχοι φύλλων.[1]
