Αναπαραγωγική ανάπτυξη του φυτού του κριθαριού

Από GAIApedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Εαρινοποίηση

Οι απαιτήσεις σε ψύχος διαφέρουν μεταξύ των ποικιλιών. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η καλύτερη θερμοκρασία είναι 8-9oC για ένα χρονικό διάστημα 15-30ημ. Όμως υψηλές θερμοκρασίες (22oC) για τρεις περίπου εβδομάδες μπορούν να αποεαρινοποιήσουν τελείως τα φυτάρια του κριθαριού.

Διαφοροποίηση

Ξεκινά συνήθως όταν το φυτό βρίσκεται στο στάδιο των 3-4 φύλλων. Μέχρι το στάδιο σχηματισμού της "διπλής πλευράς", που συμπίπτει με την αρχή του καλαμώματος, τα μεριστώματα των δίστοιχων και εξάστοιχων κριθαριών δεν διαφέρουν. Μετά, διακόπτεται η ανάπτυξη των πλευρικών ανθέων στα δίστοιχα κριθάρια. Η διαφοροποίηση ξεκινά από τη βάση και προχωράει προς την κορυφή του στάχυ. Οι γυρεόκοκκοι και η σπερματική βλάστηση κάθε άνθους ωριμάζουν σχεδόν ταυτόχρονα.

Η άριστη θερμοκρασία για διαφοροποίηση είναι 18oC περίπου ενώ στους 24oC μειώνεται ο αριθμός των ανθέων. Επίσης, υψηλές θερμοκρασίες κατά τη μείωση προκαλούν στειρότητα στους γυρεόκοκκους. Έλλειψη νερού κατά τη διαφοροποίηση μειώνει τον αριθμό των σταχυδίων/στάχυ, ενώ ανεπάρκεια κατά τη μείωση έχει ως αποτέλεσμα άγονα σταχύδια λόγω στείρας γύρης.

Άνθηση-Επικονίαση-Γονιμοποίηση

Ο χιτώνας και η λεπίδα αποχωρίζονται προσωρινά (για 20-30min) με τη βοήθεια των διογκωμένων γλωχίνων οι οποίες μετά χάνουν πάλι τη σπαργή τους. Ταυτόχρονα αλληλοαποχωρίζονται τα δύο άκρα του στύλου και επιμηκύνονται ταχύτατα τα νήματα των ανθήρων για να εξέλθουν. Συνήθως η άνθηση είναι περισσότερο ενεργός από τις 5.30-8π.μ. και σε μικρότερο βαθμό από τις 3-5μ.μ. Σε ένα στάχυ η άνθηησ ξεκινά από το μέσο και προχωρεί προς τα άκρα ενώ σε ένα φυτό ο χρόνος άνθησης μπορεί να διαφέρει αρκετά μεταξύ των αδελφιών. Στα εξάστοιχα κριθάρια πρώτα ωριμάζουν συνήθως τα άνθη των κεντρικών σταχυδίων.

Οι ανθήρες σχίζονται πριν ακόμα βγουν από το σταχύδιο ή μπορεί να μη βγαίνουν καθόλου κατά την άνθηση και να εξέρχονται αργότερα μετά από πίεση του αυξανόμενου καρπού. Παρατηρείται επομένως και εδώ το φαινόμενο της κλειστογαμίας με αποτέλεσμα η αυτογονιμοποίηση να ανέρχεται σε πολύ μεγάλα ποσοστά.

Η άνθηση τοποθετείται χρονικά συνήθως 3-4 ημέρες μετά το ξεστάχυασμα, αλλά ουσιαστικά μπορεί να έχει πραγματοποιηθεί η επικονίαση ακόμη και λίγο πριν το ξεστάχυασμα.

Οι γυρεόκοκκοι βλαστάνουν μέσα σε 5min από την προσκόλλησή τους στο στίγμα και μέσα σε 40-45min γονιμοποιούν το ωοκύτταρο. Ο ρυθμός επιμήκυνσης της εκβλάστησης επηρεάζεται σημαντικά από τη θερμοκρασία: Η γονιμοποίηση συντελείται σε 140min στους 5oC, 30min στους 25oC, 20min στους 30-35oC, ενώ σε 40-45oC η ανάπτυξη είναι ανώμαλη. Επίσης 40oC για μια ώρα δημιουργούν βλάβες στο ωοκύτταρο. Γενικά, πολύ υψηλές και πολύ χαμηλές θερμοκρασίες είναι εξαιρετικά δυσμενείς για τη γονιμοποίηση.

Γέμισμα καρπού

Πρώτα αρχίζει η διαίρεση των μητρικών κυττάρων του ενδοσπερμίου και ακολουθούν οι διαιρέσεις του ζυγωτού. Το μήκος του αναπτυσσόμενου καρπού σταματά να αυξάνεται επτά ημέρες μετά τη γονιμοποίηση, ενώ η κατά πάχος αύξηση συνεχίζεται μέχρι τη 15η-16η ημέρα και η φυσιολογική ωρίμαση συμπληρώνεται σε 25-30ημέρες μετά την άνθηση όταν η υγρασία των καρπών είναι περίπου 25-40%. Για την οικονομική ωρίμαση χρειάζονται περίπου 40-55 ημέρες από την άνθηση. Άριστη θερμοκρασία για το γέμισμα είναι 30oC περίπου, ενώ ο ρυθμός γεμίσματος μειώνεται στους 33oC και συνήθως μηδενίζεται στους 40oC. Πάντως, στα τελευταία του στάδια το γέμισμα είναι λιγότερο ευαίσθητο στη θερμοκρασία και δεν παρατηρούνται βλάβες στους καρπούς ακόμα και σε θερμοκρασίες 43-49oC. Η περιεκτικότητα των καρπών σε ολικό άζωτο αυξάνει συνεχώς μέχρι τη φυσιολογική ωρίμαση, όπως ακριβώς και στο σιτάρι. Από τις διάφορες αζωτούχες ουσίες ταχύτερα συσσωρεύονται η χορδεΐνη και η γλουτελίνη. Από τους υδατάνθρακες η εκατοστιαία αναλογία των ολικών και αναγωγικών ζαχάρων μειώνεται σημαντικά όσο πλησιάζει η ωρίμαση. Αντίθετα το άμυλο αυξάνεται σιγμοειδώς και το 95% αποτίθεται σε 15-40 ημέρες, ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες. Παράλληλες πορείες ακολουθούν οι ινώδεις ουσίες και η τέφρα, ενώ το μέγιστο των λιπών σημειώνεται λίγο νωρίτερα. Τα φωτοσυνθετικά υλικά των καρπών προέρχονται κυρίως από το στάχυ και το ανώτερο φύλλο, όπως και στο σιτάρι.