Κύκλοι καρποφορίας καρποφόρων δένδρων σε τροπικά κλίματα

• Αναστολή βλάστησης:

Η αναστολή της αύξησης της βλάστησης συχνά απαιτείται για το σχηματισμό ανθέων. Αν δεν επιτευχθεί αναστολή της βλάστησης μετά από έναν κύκλο καρποφορίας, χρησιμοποιούνται μερικά καλλιεργητικά μέσα. Όταν είναι δυνατόν αυτό γίνεται με την αναστολή του ποτίσματος, διαφορετικά χρησιμοποιούνται χημικές ουσίες, που αναστέλλουν τη βλάστηση, όπως το paclobutrazol σε συγκέντρωση 2000-8000 ppm. Αν και οικονομικά είναι ασύμφορος, η αύξηση της βλάστησης μπορεί να ανασταλεί προσωρινά με κορυφολόγημα λίγων εκατοστών των βλαστών. Επίσης η χρήση νάνων υποκείμενων συμβάλλει στη ρύθμιση της βλάστησης.

• Αποφύλλωση-κλάδεμα:

Στην Ινδία επιτεύχθηκε να δίνει η μηλιά δυο σοδειές το χρόνο, χωρίς ψύχος, αλλά με την απομάκρυνση των φύλλων μετά από κάθε κύκλο βλάστησης. Στην Ινδονησία η απομάκρυνση των φύλλων, ένα μήνα μετά τη συλλογή καρπών επιτρέπει στα δένδρα να σχηματίσουν άνθη πριν την έναρξη του νέου κύκλου. Η επιπλέον καθυστέρηση στην απομάκρυνση των φύλλων συμβάλλει στη μη έκπτυξη των οφθαλμών. Ο Edward ανέφερε, ότι η απομάκρυνση των φύλλων μεταβάλλει την ορμονική ισορροπία δια μειώσεως της συγκεντρώσεως του αμπσισικού οξέος στους οφθαλμούς και αυξήσεως της δραστηριότητας του γιββερελλικού οξέος και της κυτοκινίνης.

Αυτό δείχνει, ότι ο αληθινός ενδολήθαργος, που κανονικά διακόπτεται με το ψύχος, αποφεύγεται δια της καταλλήλου χρονικά αποφύλλωσης.

Το κλάδεμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποφύλλωση των φυτών, όπως γίνεται στην άμπελο, ή σε συνδυασμό με την απομάκρυνση των φύλλων με άλλους τρόπους. Στην Taiwan το είδος Pyrus pyrifolia καλλιεργείται χωρίς ψύχος σε υψόμετρο 400 μέτρων μ' αποφύλλωση των δένδρων μετά τη συγκομιδή ή με ψεκασμό με pentachlorophenol σε συγκέντρωση 500 - 2000 ppm και στη συνέχεια με κλάδεμα των δένδρων, για την έναρξη νέου βλαστικού κύκλου. Κατ' αυτόν τον τρόπο παράγονται δυο σοδειές το χρόνο, με συνολική παραγωγή 6 τόνους το στρέμμα.

Επίσης στην Taiwan καλλιεργείται σε χαμηλά υψόμετρα και η άμπελος. Οι κληματίδες αποφυλλώνονται και κλαδεύονται, στη συνέχεια ψεκάζονται με ethylene chlorohydrin ή κυαναμίδη για την επίσπευση της έκπτυξης των οφθαλμών.

Χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται και για την αποφύλλωση των φυτών, όπως αναφέρθηκε από τον Edwards. Τέτοιες ουσίες είναι: για τη μηλιά 4-6% θειϊκό χαλκό (CuSO₄), Mg(CIO₃)₂ (μερικώς αποτελεσματικό) και 10% ουρία, για δε τη ροδακινιά 2% NaCIO₃ και 0.38-0.76% Mg(CIO₃)₂.

• Έκπτυξη οφθαλμών:

Όταν η ποικιλία, το φυσικό περιβάλλον και ο χρόνος αποφύλλωσης είναι ευνοϊκά, η έκπτυξη των οφθαλμών λαμβάνει χώρα σε 1-4 εβδομάδες. Οι νέοι κύκλοι βλάστησης ξεκινούν κατά τη διάρκεια μιας υγρής περιόδου ή με πότισμα, συνθήκες που εξασφαλίζουν πιο ομοιόμορφη έκπτυξη οφθαλμών απ' εκείνους, που ξεκινούν με μια ξηρά περίοδο. Οι χημικές ουσίες, που χρησιμοποιούνται στα τροπικά κλίματα για την έκπτυξη των οφθαλμών, είναι περίπου οι ίδιες μ' εκείνες που χρησιμοποιούνται για τη διακοπή του ενδοληθάργου στα υποτροπικά κλίματα (υδρογονούχος κυαναμίδη, θειουρία, ορυκτέλαια, δινιτροορθοκρεζόλη, ethephon). Τα ορυκτέλαια με τη δινιτροορθοκρεζόλη είναι πιο αποτελεσματικά από το KNO₃, τη θειουρία ή την υδρογονούχο κυαναμίδη στις Φιλιππίνες. Στην άμπελο, το ethephon 10 ημέρες πριν το κλάδεμα ή η υδρογονούχος κυαναμίδη μετά το κλάδεμα μπορεί να βελτιώσουν την ασταθή έκπτυξη των οφθαλμών.

• Σχηματισμός ανθέων:

Η μηλιά και η αχλαδιά σχηματίζουν άνθη, κυρίως σε επάκριους οφθαλμούς της λογχοειδούς βλαστήσεως, ενώ τα πυρηνόκαρπα σχηματίζουν άνθη σε πλάγιους οφθαλμούς των βλαστών ή των λογχοειδών. Σ' αμφότερους τους τύπους η έναρξη σχηματισμού ανθέων λαμβάνει χώρα κυρίως μερικές εβδομάδες μετά την αναστολή της βλάστησης και τη διαμόρφωση των επάκριων οφθαλμών. Επομένως, είναι σημαντικό η αύξηση της βλάστησης να ανασταλεί τον κατάλληλο χρόνο, έτσι ώστε να σχηματιστούν ανθοφόροι οφθαλμοί, πριν την έναρξη νέου κύκλου βλάστησης.

Η αναστολή της βλάστησης μπορεί να προκληθεί με αυξητικούς επιβραδυντήρες, όπως το paclobutrazol, με το δέσιμο των κλάδων σε οριζόντια θέση και με την αναστολή του ποτίσματος. Η άμπελος σχηματίζει άνθη σε βλαστικές καταβολές εντός των οφθαλμών σε τρέχουσα βλάστηση, και επομένως η αναστολή της αύξησης της βλάστησης δεν είναι αναγκαία σ' αυτά τα είδη, αλλά η έλλειψη νερού σε μερικές περιπτώσεις έχει αυξήσει την έναρξη σχηματισμού ανθέων.

• Ποικιλίες:

Πολλές από τις αρχικά καλλιεργούμενες ποικιλίες μηλιάς στις τροπικές περιοχές είχαν μεγάλες ανάγκες σε ψύχος, όταν καλλιεργούνταν σε εύκρατα κλίματα. Μερικές από τις ποικιλίες αυτές είναι η Rome Beauty, Delicious, η Jonathan, η Cox's Orange Pippin, η Wealthy και η Golden Delicious. Η ανεκτική στη ζέστη επιλογή VC No.1 της Βενεζουέλας καλλιεργείται όπου δεν υπάρχει ψύχος, αλλά αυτό δε σημαίνει, ότι δεν έχει ανάγκη σε ψύχος αν καλλιεργηθεί στην εύκρατη ζώνη.

Ωστόσο στις Φιλιππίνες ήταν ευκολότερη για τις με μικρές ανάγκες σε ψύχος ποικιλίες, όπως η Anna, η Beverly Hills και η Dorsett Golden, η επίτευξη δυο σοδειών το χρόνο, μετά από μια περίοδο παραμέλησης απ' ότι ήταν για τις μεγάλες σ' ανάγκες ψύχους κλώνους. Ακόμα και σήμερα στην Ινδονησία, ως κύρια ποικιλία καλλιεργείται η με μεγάλες ανάγκες σε ψύχος ποικιλία Rome Beauty. Αν και η ανάγκη σε ψύχος, που είναι αναγκαία στις εύκρατες περιοχές, φαίνεται ότι δεν έχει καμία σημασία στην εκπλήρωση της στις τροπικές περιοχές, άλλοι γενετικοί παράγοντες, που σχετίζονται με τις καλλιεργητικές επεμβάσεις, ευνοούν κάποιες συγκεκριμένες ποικιλίες.

Οι ποικιλίες ροδακινιάς, που καλλιεργούνται στις τροπικές περιοχές της Λατινικής Αμερικής κυρίως προέρχονται από εγκλιματισμένα σπορόφυτα, τα οποία μετέφεραν στον Νέο Κόσμο οι Ισπανοί πριν από πολλούς αιώνες. Στις περιοχές αυτές προσαρμόστηκαν μετά από φυσική επιλογή και πολλαπλασιασμό τους. Τέτοιοι κλώνοι στη Βενεζουέλα είναι οι κιτρινόσαρκες συμπύρηνες ποικιλίες με μικρή ή καθόλου ανάγκη σε ψύχος και μεγάλη ανεκτικότητα στις υψηλές θερμοκρασίες, κατά την ανθοφορία.

Μοιάζουν με την αειθαλή ροδακινιά Tetela που βρέθηκε στο νότιο Μεξικό. Επίσης, σε υψόμετρο 2000-2500 μέτρα στη Γουατεμάλα βρέθηκε και μια λευκόσαρκη εκπύρηνη ημιαειθαλής ροδακινιά. Νέες ποικιλίες με μικρές ανάγκες σε ψύχος, που δημιουργήθηκαν στη Φλόριδα των ΗΠΑ απέτυχαν να ευδοκιμήσουν σε χαμηλά υψόμετρα στις Φιλιππίνες, πιθανόν, γιατί δεν ανέχονται υψηλές θερμοκρασίες κατά την ανθοφορία. Στο Ισραήλ ο Erez χρησιμοποίησε την ποικιλία Sunred της μηλοροδακινιάς σε οπωρώνα τύπου λιβάδι, στον οποίο ξεπέρασε τον κύκλο ψύχους δια της αποκοπής των δένδρων στον κορμό (λίγο πάνω από το σημείο του εμβολιασμού στα δισυπόστατα φυτά) αμέσως μετά τη συλλογή των καρπών, προκαλώντας αναβλάστηση πριν από το σύντομο χειμερινό κύκλο.

Η άμπελος φαίνεται, ότι προσαρμόζεται καλά σε χαμηλά υψόμετρα στις τροπικές περιοχές και η ανάγκη σε ψύχος δεν αποτελεί περιοριστικό παράγοντα. Η ανεκτικότητα στη θερμότητα της αμπέλου είναι καλύτερη απ' ότι σ' άλλα είδη. Οι κύριες ποικιλίες στην Taiwan είναι οι Kyoho και Golden Muscat, στην Ταϋλάνδη οι Early White Muscat και White Malaga και στη Βενεζουέλα οι Italia, Ribier, Cardinal, Danam και Ribol.